به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، مناسبت‌های گوناگون در ایام سال می‌تواند انگیزه خوبی برای مطالعه جهت‌دار و موضوعی باشد، ایام فاطمیه و شهادت حضرت فاطمه زهرا(س) یکی از این مناسبت‌هاست که می‌تواند ما را در شناخت ابعاد شخصیتی و زندگی و سیره آن حضرت یاری رساند. اغلب کتاب‌هایی که درباره آن حضرت به نگارش درآمده را می‌توان عرض ارادت نویسندگان به ساحت این بانوی گرانقدر دانست. در ادامه تعدادی از این آثار ارزشمند که از نویسندگان بزرگی چون سیدجعفر شهیدی، شهید مطهری، آیت‌الله سیدعزالدین زنجانی، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، سیدمحمدکاظم قزوینی، سیدعبدالرزاق موسوی‌مقرم و ... است، معرفی می‌کند. مطالعه برخی از بهترین کتاب‌های منتشر شده درباره حضرت زهرای مرضیه(س)، می‌تواند هم فرصتی برای استفاده از فراغت باشد و هم عرض ارادتی به آستان بی‌مثال آن حضرت و افزایش معرفت ما.
«زندگانی فاطمه زهرا(س)» سیدجعفر شهیدی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
مرحوم سیدجعفر شهیدی با قلمی مستدل و به دور از تعصب به بررسی زوایای گوناگون زندگانی آن حضرت می‌پردازد. از ویژگی‌های روایت تاریخی استاد، پرهیز از مجادله‌های تاریخی و داشتن دغدغه کشف حقیقت بر پایه مستندات تاریخی است که به قلم ایشان اعتبار می‌بخشد.
نویسنده در این اثر کوشیده است تا حد امکان گزارش خود را براساس سندهای دست اول و یا نزدیک به دست اول تنظیم کند تا احتمال تحریف و دست‌خوردگی آنها را کمتر کند و همچنین سیره مؤلف این بوده تا مطالبی که بدان‌ها اشاره دارد، از جمله گزارشاتی باشد که قرائن خارجی بر صحت و درستی آن داشته و یا مورد قبول اکثریت تاریخ‌نویسان واقع شده باشد تا به واقعیت نزدیکتر شود.
از جمله مسائلی که در این کتاب به آنها اشاره شده، عبارت است از شرایط شبه جزیره عرب و جایگاه دختران در آن دوران، مباحثی در مورد خدیجه کبری(س)، مادر ماجده حضرت زهرا(س)، ولادت و دوران کودکی حضرت، خواستگاری و ازدواج فاطمه(س)، ولادت حسنین(ع)، فدک، بیماری پیغمبر(ص)، هجوم به خانه زهرا(س)، بررسی خطبه ایشان، شهادت و دفن حضرت.
همچنین شهیدی در تحقیقی با اشاره به ارادت شاعران و اهل ادب، از صدر اسلام تا زمان معاصر سعی کرده است تا بتواند گوشه‌ای از دفاع شاعران را از مظلومیت فاطمه زهرا(س) به نمایش بگذارد.
«فاطمه‌الزهرا(س) از ولادت تا شهادت»، آیت‌الله سیدمحمدکاظم قزوینی، نشر مرتضی
اهل علم، مؤلف کتاب «فاطمه‌الزهرا(س) از ولادت تا شهادت» را «علامه» می‌خوانند، وی مجتهدی مبرز است که یک دوره کتاب ارزشمند درباره زندگی اهل‌بیت(ع) تالیف کرده. اصل کتاب‌ها به زبان عربی تالیف شده‌اند، اما اغلب آنها در زمان حیات مؤلف به فارسی برگردانده شده و به چاپ رسیدند.
آیت‌الله قزوینی این کتاب‌ها را به سیاق واحد «من المهد الی اللحد» تالیف کرده و در آنها ضمن بهره بردن از منابع دسته یک تاریخ و حدیث و کلام به تبیین شرایط و کیفیت زندگی اهل بیت(ع) پرداخته است. کتاب «فاطمه زهرا(س) از ولادت تا شهادت» دربردارنده بحث و بررسىهایى است درباره دخت گرانقدر پیامبر اکرم(ص) که از برترین نمونههاى مکتب تربیتى اسلام و نخستین الگوى بانوان مسلمان در سراسر جهان به شمار می‌آید. کتاب در 2 فصل جداگانه به نگارش درآمده که فصل اول آن به زندگانى حضرت زهرا(س) از هنگام زاده شدن تا وفات پدر بزرگوارشان اختصاص یافته است و فصل دوم نیز به بازگویى وقایعى که پس از آن بر دخت گرامی‌شان گذشته می‌پردازد.
آنچه در نگارش این کتاب جلب توجّه می‌کند این است که مؤلّف آن، به شرح حالنویسى و تاریخنگارى صِرف بسنده نکرده و در موارد متعدّدى به بررسى و تحلیل وقایع نیز همّت گماشته است. از این گذشته، مترجم دانشمند و ویراستار فرهیخته کتاب، هر یک چه در متن و چه در حاشیه توضیحاتى به این اثر افزودهاند که در پُربارتر شدن آن نقش بسزایى داشته است. از دیگر مزایاى اثر حاضر شمار فراوان منابعى است که در نگارش آن مورد استفاده و استناد قرار گرفته و این خود از تحقیق دقیقى که در موضوع مورد بحث کتاب صورت گرفته خبر می‌دهد.
مزیّت دیگر این که فصل دوم کتاب گرچه با بخش کوتاهى از حیات طیبه دخت گرامى پیامبر اسلام(ص) در ارتباط است، حجمى برابر فصل اول آن دارد. این مسئله اهمیتى را که مؤلّف براى آن برهه سرنوشتساز تاریخ اسلام قائل شده نشان می‌دهد و نویدبخش ارائه دورنمایى موشکافانه از وقایع جنجال برانگیز آن دوران است.
«شرح خطبه حضرت زهرا(س)»، آیت‌الله سیدعزالدین زنجانی، بوستان کتاب
کتاب «شرح خطبه حضرت زهرا(س)» ضمن معرفی خطبه حضرت زهرا(س)، ابعاد تازه‌ای از سخنان حضرت زهرا(س) را که در احتجاج با حاکمان وقت رخ داده است، بر مخاطب آشکار می‌کند. این خطبه مشتمل است بر کلام صدیقه طاهره(س) که در دفاع از حق خود در برابر ابوبکر ایراد شده؛ هنگامی که ایشان را از ملکیت فدک باز داشتند و حق مسلم ایشان را مصادره کردند. مؤلف در این نوشتار درصدد آن است که با قلمی علمی به تحلیل و بررسی این خطبه تاریخی بپردازد تا مخاطب به عمق فرمایشات حضرتش پی ببرد.
هر چند که این گفتار حضرت زهرا(س) از طرق مختلف نقل شده است، اما نویسنده قبل از این که به شرح خطبه بپردازد، سند آن را مورد بررسی مجدد قرار داده تا اتقان آن، در نظر مخاطب بیش از پیش واضح شود.
از جمله مباحثی که در این خطبه مطرح شده از حمد و ثنای الهی گرفته تا نقش رسالت در تحویل تاریخی عرب، حکمت دستورهای اسلامی و فراوان اعجوبه‌های حکمت‌آمیز دیگر؛ همه در راستای روشن‌سازی جایگاه ولایت و امامت در نظام اسلامی است که نویسنده از شرح و توضیح این مسائل کوتاهی نکرده و به پاره‌ای از مباحث خداشناسی و نبوت به صورت بسیار دقیق و علمی پرداخته است.
روش نویسنده در شرح این خطبه آن است که پس از ذکر عبارتی از این خطبه و پس از ترجمه آن، به شرح مفردات و کلمات آن می‌پردازد و در این قسمت معمولاً از آیات قرآن به عنوان شاهد بر معنی استفاده شده و سپس با استفاده از روایات و آیات و ادله متقن عقلی به شرح تک تک عبارات این خطبه شریف همت گماشته است.
«زهرا برترین بانوی جهان»، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، انتشارات سرو
این کتاب مجموعه‌ای از مباحث تاریخی اعتقادی است که به منزلت حضرت زهرا(س) اشاره داشته و نیز به برخی از ظلم‌هایی که بر حضرتش روا داشته شده است. مؤلف، کتاب خود را در پنج بخش تنظیم کرده که در بخش اول از کتاب خود، به سیر اجمالی زندگانی فاطمه زهرا(س) از ولادت تا رحلت پیامبر خدا(ص) اشاره دارد.
نویسنده در بخش دوم، به گوشه‌ای از فضائل حضرت زهرا(س) پرداخته و چندی از مقامات معنوی ایشان را ذکر می‌کند که نویسنده 39 روایت از شیعه و سنی در فضائل زهرای اطهر(س) نقل می‌کند. ورود در بهشت دلیل روشنی بر سعادت یک انسان به شمار می‌رود و اگر شخصی پیش از همه وارد آن شود، برترین فضیلت برای او اثبات خواهد شد. مؤلف در قسمتی از این کتاب به روایاتی اشاره دارد که این افتخار از زبان پیامبر اکرم(ص) برای حضرت زهرا(س) ثبت شده است.
از جمله مباحثی که کتاب «زهرا، برترین بانوی جهان» بدان پرداخته است، هدیه پیامبر به زهرای مرضیه است که نگارنده با اشاره به ماجرای فدک به تحلیل و توصیف غصب فدک همت گماشته و مظلومیت خاندان رسول خدا(ص) را به تصویر کشیده است.
«فدک چه بود و کجا بود؟»، «عوامل سیاسی غصب فدک چه بود؟»، «فدک چگونه به اهل بیت بازگشت؟»، «سیر تاریخی این سرزمین خصوصا در دوران امامان معصوم چگونه بود؟» و... تنها گوشه‌ای از سوالاتی است که در این کتاب به آنها پاسخ داده شده.
«به کوتاهی آه به بلندای ماه»، سیدعلی موسوی‌گرماوردی، انتشارات قدیانی
این کتاب به صورت داستانی برخی از ابعاد زندگی حضرت را برای مخاطبان تشریح می‌کند، نویسنده در توضیح مطالب متن اصلی با قلمی پژوهشی و غیر داستانی چندین پی‌نگاشت را در پایان کتاب قرار داده و همچنین در آغاز کتاب مباحث تاریخی را نیز مطرح کرده است تا خواننده در کنار مطالعه داستان زندگی حضرت با مباحث تاریخی و علمی نیز آشنا شود. مولف علاوه بر ارایه مباحث در قالب نثر از شعر نیز غفلت نکرده و در پایان کتاب از شاعران دوران‌های مختلف مانند ابن یمین، وصال شیرازی، اقبال لاهوری، افشین علاء، کاکایی و ... ابیاتی را ذکر کرده و همچنین در پاورقی پیرامون شعر توضیحات لازمی را بیان می‌کند.
«فرهنگ سخنان فاطمه زهراس)»، محمد دشتی، انتشارات مشهور
کتاب فرهنگ سخنان فاطمه زهرا(س) از جمله مجموعه کتب نهج‌الحیات است که با نگاه ارائه الگوی عملی و اسلامی یک زن مسلمان تدوین شده و به حق توانسته از این زاویه، مطالب ارزشمندی را به خوانندگان خود ارائه کند و تصویر روشنی از زندگی به سبک اسلامی، برای همگان به ویژه زنان جامعه تداعی کند.
این کتاب ارزشمند، براساس فرمایشات حضرت زهرا(س) تدوین شده و مطالب ارزنده خود را در قالب عناوین مورد نیاز زندگی روزمره به شکل الفبایی و موضوعی ارائه کرده است، به طوری که خواننده به راحتی می‌تواند به مطلب مورد نیاز خود دسترسی پیدا کند.
آيين همسردارى، كار در خانواده، هماهنگى با شوهر، تحمل مشكلات زندگى و خانوادگى، آداب غذا خوردن، كيفيت شستشوى كودک، اخلاق و روابط انسانى، پرهيز از ارزش‌هاى دروغين در ازدواج، اخلاق زناشويى، پوشش زن، اهميت قضاوت ميان كودكان، به كارگيرى هنر شعر در پرورش كودک، مشكلات اقتصادى و بچهدارى، حجاب و پوشش فاطمه، خداشناسى فاطمه، خداگرايى فاطمه، خطبه‌های فاطمه، مهمان‌نوازى فاطمه، از خود گذشتگى و ايثار فاطمه، دفاع از اميرالمؤمنين، زن و زندگى، سادهپوشى، لحظهاى كه زن به خدا نزديکتر است، هماهنگى زن و شوهر در كار منزل، تقسيم كار در خانواده برخی از مباحث مطرح شده در این کتاب است.
«صدیقه شهیده»، سیدعبدالرزاق موسوی‌مقرم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین
موسوی‌مقرم را با مقتل‌هایی می‌شناسند که تألیف کرده است. از بس که در عین اختصار پر مغز و مستند است، این کتاب جزء معدود کتاب‌های فارسی است که اهل تاریخ و اسلام‌شناسان، آن را به زبان عربی و سایر زبان‌ها برگردانده‌اند.
آثاری بسیاری درباره حضرت فاطمه زهرا(س) به نگارش درآمده و به ابعاد مختلف زندگی و سیره آن حضرت پرداخته است که در این راستا می‌توان به کتابی چون «سیصد و شصت داستان از فضایل، مصائب و کرامات حضرت فاطمه(س)»، عباس عزیزی، نشر سلسله اشاره کرد، البته عباس عزیزی را بیشتر با داستان‌ها و حکایت‌هایش می‌شناسیم که با محوریت اهل بیت(ع)، از منابع دست یک روایی، تهیه و روانه بازار کرده است. کتاب‌هایی که شاید حجم زیادی نداشته باشند، ولی سرشار از حکایت‌های ناشنیده‌ای هستند که با حسن سلیقه و انتخاب در جایی گرد آمده‌اند.
کتاب دیگر «کرامات الفاطمیه» است که علی میرخلف‌زاده نوشته و برای نشر به انتشارات مهدی‌یار سپرده است. این اثر مجموعه‌ای است مربوط به معجزات حضرت فاطمه زهرا(س) که به همراه بخش‌های کوتاهی از تاریخ اسلام و سوگندنامه فاطمه زهرا(س) در چندین فصل تدوین شده. این کتاب تا امروز بیش از 9 نوبت چاپ شده است.
«رنج‌ها و فریاد‌های فاطمه(س)»، شیخ عباس قمی، نشر ناصر
«رنج‌ها و فریاد‌های فاطمه(س)» نوشته شیخ عباس قمی و ترجمه محمد محمدی‌اشتهاردی است که نشر ناصر آن را به چاپ رسانده؛ این کتاب ترجمه‌ای است از کتاب «بیت الاحزان فی مصایب سیده النسوان» است.
این کتاب پيرامون تاريخ پرماجراى زندگى غمبار بانوى اسلام فاطمه زهرا سيدة نساء العالمين(س) نگاشته شده، و چنانكه از نامش پيداست حقايق دردناک مربوط به زندگى اين بانوى بزرگ اسلام، به اضافه مقام والا و بینظير آن حضرت و فضائل و كرامات آن بزرگوار در آن جمعآورى شده است.
«تحلیل سیره فاطمة الزهرا(س)»، علی اکبرزاده، نشر انصاریان
انتشارات انصاریان یکی از ناشران موفق و پرکار در حوزه اسلامی است. این نشر در چند سال اخیر فعالیت در حوزه چاپ و نشر کتاب در کشورهای اروپایی و آمریکایی را پیش گرفته و کارهای ارزنده‌ای ارائه کرده است. کتاب «تحلیل سیره فاطمةالزهرا(س)» نگاهی به سیره دختر پیامبر گرامی اسلام(ص) دارد؛ سیره یعنی تمام شئون عملی یک معصوم و این همان چیزی است که اسوه حسنه آل‌الله نامیده می‌شود.