«قُلْ یا عِبَادِی الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»: بگو اى بندگانم كه بر نفس خود ستم و اسراف كردید از رحمت خدا نومید مشوید كه خدا تمامى گناهان را مىآمرزد، زیرا او آمرزنده رحیم است.
خطاب این آیه شریفه به گفته مفسران شامل همه بندگان خداوند اعم از مؤمن
و كافر است. اسراف بر نفس نیز به معنای ارتكاب گناه(شرك، چه گناهان كبیره و گناهان
صغیره) است.
فرمود: «لَا تَقْنَطُواْ مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ»؛ به گفته آیتالله جوادی آملی ذیل این آیه، درِ رحمت، برای همیشه بر همگان، باز است؛ مگر اینکه خود انسان در را ببندد؛ هرگز درِ رحمت الهی، بسته نیست .
تعبیر ایشان چنین است: گناه با درون ما، با جان ما، با فطرت ما سازگار نیست اصلاً؛ همانطوری كه غذای مسموم با دستگاه گوارش سازگار نیست، گناه با دستگاه فطرت و قلب و روح سازگار نیست، این روح بیچاره مرتّب رنج میبرد :﴿أَسْرَفُوا عَلی أَنْفُسِهِم﴾. اما بالأخره راه حل هست، نهی از ناامیدی(میكند)، مبادا ناامید شوید، امیدوار باشید. این تبشیری است، نهی كرده است كه مبادا ناامید شوید از رحمت خدا.
حضرت اميرمؤمنان(ع) در سخن زيبایی فرمود: «در عجبم از کسی که میتواند استغفار کند و نا امید است».
«إن اللّه یغفر الذنوب جمیعا»: به گفته ايشان هیچ گناهی در عالَم نیست مگر اینكه با توبه بخشیده میشود؛ منتها تویه حق الناس، غیر از «استغفر الله» و ندامت و رجوع به درگاه الهی، پرداخت حقوق مردم است. توبه حق الله یک حسابی دارد، توبه نماز و روزهٴ قضا یک حساب خاصی دارد؛ بعضی قضا دارد، بعضی کفاره دارد، بعضی حق الناس است، بعضی حق الله است، اینها اقسام خاص خودِ توبه است. هیچ گناهی نیست که قابل بخشش الهی با توبه نباشد.
وجود چنين آياتی در قرآن كريم، به اوقات تاريكی كه گاه به تبع عمل و اراده غير خدایی خود در آن به سر برده و میبريم، نوری میتاباند كه میتوان از آن برای رهایی از تاريكی هر چيز غيرخدايی از آن ياری گرفت.