مهدی بهرامی، دبیر کمیته پژوهش جشنواره «هنر آسمانی» در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) درباره ویژگی هنر قرآنی چنین اظهارنظر کرد: در ابتدای این بحث باید به این موضوع بپردازم که هنر قرآنی چه هنری است. آیا تنها هنرهایی که در آنها به صورت مستقیم به قرآن پرداخته می‌شود، قرآنی نامیده می‌شود یا اشکال دیگری هم می‌توان برای آن متصور بود؟ با توجه به این پرسش باید گفت در جامعه‌ای که قرآن به عنوان اصلی‌ترین منبع آن معرفی شده، طبیعی است هنرمندان نیز تحت این منبع آثاری تولید کنند که شاید در ظاهر نمود عینی از قرآن نداشته باشد، اما معنا و مفهومش همراه با آموزه‌های کتاب وحی است.
وی افزود: توجه ویژه به قرآن تنها به دوره معاصر مختص نمی‌شود، بلکه از زمان پیامبر (ص) تا به امروز عوام و خواص در کارهای خود به قرآن تمسک می‌جستند. در این میان، هنرمندان هم به عنوان جزئی از جامعه خواص همیشه با قرآن همراه بوده‌اند که گواه این ادعا را در هنرهایی چون خوشنویسی و تذهیب می‌توان مشاهده کرد. موضوع دیگری که در این بحث می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که بین هنر اسلامی و هنر قرآنی نباید تفاوتی قائل شد، اتفاقی که متاسفانه در برخی مواقع شاهد آن هستیم.
بهرامی در پاسخ به این سؤال که آیا در قرآن درباره هنر سخنی گفته شده است؟ چنین توضیح داد: برای پاسخ به این پرسش باید ابتدا مشخص کنیم که تعریف ما از هنر چیست، آیا تنها فرم است که ملاک هنری بودن یک کار را مشخص می‌کند؟ جواب خیر است، زیرا فرم توسط هنرمند به وجود می‌آید، ویژگی که بابت آن نباید انتظار داشت قرآن به صورت مستقیم به هنر ورود کند، اما در عین حال احکامی داریم که از آنها باید به عنوان دستورات فرهنگ‌ساز نام برد.
دیدگاه سلبی و ایجابی نگاه قرآن به هنر
این دانشجوی دکترای حکمت هنر دینی درباره تئوری‌هایی که درباره هنر اسلامی وجود دارد، چنین توضیح داد: در این باره (هنر اسلامی) یکسری تئوری‌های عام وجود دارد که از دو منظر می‌توان به آن نگاه کرد. ابتدا دیدگاه سلبی و دوم دیدگاه ایجابی. در دیگاه سلبی ما دستوراتی چون حرام بودن یا مکروه بودن را می‌بینیم که موسیقی و بخشی از هنرهای تجسمی مشتمل بر این قانون می‌شود. درباره دیدگاه ایجابی نیز می‌توان به تئوری‌هایی که در آن به جهان‌بینی اسلامی پرداخته می‌شود اشاره کرد که خوشنویسی و معماری اسلامی مثال بارز آن هستند.
اشارات قرآن به بحث زیبایی‌شناسی
وی با بیان اینکه زیبایی یکی از نقاط قوت هنر است، گفت: برای کنار هم قرار دادن دو واژه هنر و زیبایی، می‌توان از قرآن راهنمایی گرفت، چون قرآن اشارات فراوانی به واژه زیبایی دارد. برای مثال خداوند در آیه‌هایی از قرآن هم به لحاظ محتوایی و هم به لحاظ فرمی، نکات سلبی را مطرح می‌کند؛ نکاتی که جلوی خلاقیت هنرمند را نمی‌گیرد، بلکه تنها تاکید دارد به این حوزه نباید ورود کرد. برای درک بهتر در آیه 32 سوره اعراف آمده «قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ» در این آیه زیبایی از آن خداوند توصیف شده است.
بهرامی به توضیح فوق اضافه کرد: در آیه بعدی (33 سوره اعراف) آمده «قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَالْإِثْمَ وَالْبَغْيَ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ» در این آیه شاخصه‌های سلبی زیبایی مطرح می‌شود. در انتهای سخنانم باید تاکید کنم، تمام این توضیحات که درباره زیبایی و هنر شده هم ساختار فرمی دارد که می‌تواند در تحلیل‌ها به رسیدن به یک مانیفست از هنر اسلامی کمک کند.