به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، جای خالی پدر شعر انقلاب را این روزها شاعران و کسانی که با آثار استاد حسین ممتحنی(حمید سبزواری) آشنا بودند، احساس می‌کنند. وجهه مردمی و انقلابی بودن حمید سبزواری، یکی از شاخصه‌های ویژه این شاعر گرانقدر انقلاب بود، کسی که بی اختیار همه او را با نام پدر شعر انقلاب می‌شناسند.
در تمام کشور ناگهان خلأ و رفتن او احساس و در بسیاری از شهرها مراسم یادبود و شب شعر به احترامش برگزار کرده و افرادی در بعضی شهرهای بزرگ تلاش کردند تا نام این شاعر گرانقدر را با نامگذاری خیابانها حفظ کنند.
اسم مرحوم حمید سبزواری به دلیل تلاش‌های خالصانه و قرب الهی با شعر انقلاب ماندگار شده به گونه‌ای که نمی‌توان شعر انقلاب را از این شاعر انقلابی جدا کرد. ما نمی‌توانیم شعر انقلاب را جدا از سیر تاریخی شعر در ایران در نظر بگیریم، زیرا رویکرد و جایگاه شعر در قبل و بعد از انقلاب متفاوت نیست.
باید دو گونه بحث پیرامون شعر انقلاب را از هم تفکیک کرد، گاهی سخن از شعر انقلاب، سخن از شعری است که به انقلاب تعلق دارد و برخی از آن‌ها برای انقلاب سروده شده و گاهی سخن از شعری است که در مقطع تاریخی بعد از انقلاب سروده شده است.
عباس یکرنگی، نویسنده و شاعر با بیان اینکه اولین سروده‌های انقلابی به معنای واقعی را باید در خود شعارهای انقلاب جستجو کنیم و پس از آن به ترانه‌ها و سرودهای انقلاب برسیم، اظهار کرده است: استاد حمید سبزواری از افرادی است که بیشترین سروده‌های انقلابی را دارند و آثار زیادی را در این زمینه منتشر کرده است.
وی با اشاره به ویژگی‌های اساسی شعرهای انقلاب بیان کرده است: اساسی‌ترین محور انقلاب ما عاشورا بوده است و ماندگارترین شعرهای مربوط به عاشورا را بعد از انقلاب شاهد هستیم، همچنین دیگر ویژگی این شعرها مبارزه با استکبار جهانی است که برگرفته از هویت انقلاب اسلامی است.
شعرهایی که گفته‌ام شعر هوس نیست
حمید سبزواری، متفاوت با همه بود، چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب؛ در مبارزه با استکبار جهانی و در دوران دفاع مقدس سکوت نکرد، کسی که اشعار ماندگاری برای انقلاب سرود و در تاریخ ماندگار شد؛ از جمله اشعار وی می‌توان به «خمینی ای امام»، «برخیزید» و «آمریکا، آمریکا ننگ به نیرنگ تو» اشاره کرد.
حمید سبزواری کسی است که که در زمان حیاتش بیان کرده است، غالبا شعرهایی که گفته‌ام شعر هوس نیست؛ شعری است که از روی درد گفته‌ام.
کسی که رهبر معظم انقلاب درباره‌اش بیان کرده است: «آقای حمید سبزواری در آن دورانی که یک جریانی به عنوان روشنفکری هنر در مقابل انقلاب قرار گرفت و از معارضان و مزاحمان انقلاب حمایت کرد و عده‌ای در کوچه و بازار با ادعای روشن‌بینی و روشنفکری مردم را کشتند، کاسب را کشتند، روحانی را کشتند، دانشجو و رهگذر را کشتند و آن جریان مدعی روشنفکری نه تنها حرفی نزد بلکه حمایت هم کرد، در یک چنین شرایطی آقای حمید سبزواری در میدان بود و با همه وجود ایشان هر کار در حوزه گفتن و سرودن توانست، انجام داد و این مهم است.»
سخن گفتن از شعر انقلاب، سخن گفتن از یک بازگشت مقدس به اصل و ریشه است. شعر انقلاب، شعری نیست که بخواهد مفاهیم و حتی فرم‌های جدیدی را عرضه کند، بلکه احیاکننده اصول و عقایدی است که در زیر تلی از خاکستر فراموشی، از یاد رفته بودند.
انقلاب برای شاعرانی که در هوای انقلاب تنفس کردند، یک «تذکر» بود و این تذکر سبب ظهور شاعرانی مثل علی معلم و استاد حمید سبزواری شد. همچنین شاعران بسیاری، جریان شعر آئینی را که از قرن سوم هجری آغاز شده بود، به عنوان یکی از جلوه‌های شعر انقلاب مجددا احیا کرده و به جایگاه رفیعی رساندند.
بیان اهداف با زبان شعر
حسن دلبری، شاعر و عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری درگفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با بیان اینکه حمید سبزواری از سال‌ها قبل از انقلاب در نقش و چهره‌ای فعال ظاهر شده بود، گفت: حتی یكی از دلایل عمده مهاجرت ایشان از زادگاهش به تهران مرتبط با همین موضوع بود.
وی تصریح کرد: ایشان همیشه شعر را به عنوان وسیله‌ای برای بیان اهداف و عقاید به كار می‌گرفت لذا طبیعی است از این منظر از سوی طرفداران هنر محض و كسانی كه ادبیات متن را مدنظر قرار می‌دهند، مورد مخالفت‌هایی نیز واقع شود.
عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری اضافه کرد: تفاوت عمده او با دیگر شاعران انقلاب، سابقه طولانی او در سرودن شعر انقلابی حتی قبل از انقلاب بود.
این شاعر سبزواری با ابراز اینکه شعر انقلاب شعری است كه در آن صدای مظلومیت یا آرمان توده‌ای ستمدیده بازتاب یابد، تصریح کرد: بسیاری از سروده‌های ایشان كه با عنوان «سرود درد» چاپ شد، شعرهای انقلابی اوست كه پیش از انقلاب سروده شده است.
این استاد دانشگاه حکیم سبزواری با بیان اینکه حمید سبزواری بعد از انقلاب و با جریان انقلاب، انقلابی نشد بلكه از سال‌ها قبل انقلابی بود، عنوان کرد: پایبندی به اعتقادات، در تمام این سال‌ها، وی را از دیگران متمایز كرده بود.
سخن آخر اینکه استاد حمید سبزواری گرچه از بین ما رفت اما نام و یادش تا نسل‌ها در ذهن ما و در تاریخ با کار نیک و از خود گذشتگی که انجام داد و با نام پدر شعر انقلاب در دلها ماندگار شد اما این ماندگاری در تاریخ هیچ وقت سبب نخواهد شد، مسئولان فرهنگی به وظایف خود در گسترش و نشر آثار این شاعر بزرگ ایرانی و معرفی و گردآوری آثار استکبارستیزی و معرفی وی به جهانیان کوتاهی کرده و به وظایفشان عمل نکنند.
شعر انقلاب برای ماندگاری بیشتر نیاز به معرفی آثار و گسترش افکار و اشعار انقلابی و استکبار ستیزی این شاعر بزرگ سبزواری دارد، او که در شامگاه ۲۱ خردادماه در سن ۹۱ سالگی چشم از جهان فرو بست و در روز 26 خرداد، با فاصله اندکی از مقبره حاج ملا هادی در پارک جانبازان سبزوار به خاک سپرده شد.
علی اکبر ملکی