محمدجواد توکلی، عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، در یادداشتی که در اختیار
خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، قرار داده به بررسی اهمیت توجه به اقتصاد مقاومتی در اقدامات کوچک و همچنین در برنامه‌های توسعه پرداخته است که متن این یادداشت در ادامه می‌آید:
چند روز قبل در مجتمع یاوران مهدی قم، برای فرهنگیان استان زنجان کلاس اقتصاد مقاومتی داشتم. در پایان کلاس، یکی از شرکت‌کنندگان در کلاس، جلو آمد و گفت: ببینید خودکار و دفتر یادداشتی که به عنوان بسته فرهنگی به ما داده‌اند خارجی است. این یعنی حتی وقتی ما کلاس اقتصاد مقاومتی می‌گذاریم، به این دقت نمی‌کنیم که حداقل با دادن کالای خارجی اثرات کلاس را خنثی نکنیم.
این مشکل عمومی است که ما معمولا از اهمیت کارهای کوچک غفلت می‌کنیم. بارها نوشتم که اقتصاد مقاومتی خیلی عجیب و غریب نیست. اگر نگاهی به اطرافمان بیندازیم، مصادیق زیادی برای اقدام و عمل وجود دارد.
من دوباره موضوع نزدیک شدن ماه مهر را تذکر نمی‌دهم، ولی مناسب می‌دانم به این نکته اشاره کنم که این روزها درگیر سرشماری جمعیت خواهیم شد، اگر دستگاه‌های ثبت اطلاعات ماشینی نباشد، مقادیر زیادی خودکار برای سرشماری نیاز است که می‌توان این تقاضا را به سمت تولیدکنندگان داخلی سوق داد.
این نکته را از این جهت می‌گویم که در اخبار آمده بود که در یکی از انتخابات‌های اخیر، دولت مقادیر زیادی خودکار برای استفاده در حوزه‌های رأی‌گیری وارد کرده بود.
نکته دیگری که می‌خواهم به آن اشاره کنم این است که شرکت ایران ترانسفو زنجان، یکی از شرکت‌های پرسابقه در صنعت برق کشور است. این شرکت اخیرا دچار برخی مشکلات مدیریتی شده و از میزان تولیدش کم شده است.
یکی از اساتید نقل می‌کرد که ترکیه در حال تأسیس شرکت مشابهی است و برخی از متخصصین شرکت ایران ترانسفو را هم با حقوق‌های بالا جذب کرده و به احتمال زیاد در آینده جای این شرکت ایرانی را در بازار منطقه خواهد گرفت.
این شرکت در گذشته، دوران اوجی را پشت سر گذاشته و طرح‌های تحقیقاتی گسترده‌ای با اساتید دانشگاه داشته است ولی این روند ارتباط با دانشگاه به تدریج ضعیف شده و اساتیدی که با این شرکت کار می‌کردند، در حال حاضر ارتباطشان با این شرکت قطع شده است.
اگر می‌خواهیم اقتصادمان مقاوم باشد و در صحنه رقابت با رقیبان قدرتمندی همچون ترکیه عقب نمانیم، باید از صنایع داخلی حمایت کنیم، مشکلاتشان را به دقت رصد کنیم و نگذاریم اعتبار و سابقه 50 ساله شرکتی همانند ایران ترانسفو به یک باره از بین برود. در این شرایط رکود، صنایع داخلی در بسیاری از موارد نیازمند تنفس مصنوعی و تنفس دهان به دهان هستند.
نکته دیگری که می‌خواهم به آن اشاره کنم، در مورد برنامه ششم توسعه است که در ماده 3 لایحه برنامه ششم ، تنها مقوله‌های همچون آب، محیط زیست و به عنوان مسائل و اولویت‌های برنامه ذكر شده است. این نوع نگاه اقتصادی محض موجب غفلت از مشكلات نرم‌افزاری در اقتصاد ایران به خصوص مشكلات فرهنگ اقتصادی كه یكی از موانع اصلی توسعه كشور است، شده است.
غفلت از فرهنگ از آن روست كه فرهنگ بنا به فرمایش مقام معظم رهبری همانند هوایی است كه تنفس می‌كنیم؛ امری كه علی‌رغم اهمیتش مورد غفلت قرار گیرد.
غفلت از مشكلات فرهنگ اقتصادی موجب شده كه عمده سیاست‌های لایحه برنامه ششم، از سنخ سیاست‌های پولی و مالی باشد و جایی برای سیاست‌های فرهنگ‌سازی اقتصادی به چشم نخورد. این در حالی است كه هم اینك حتی اقتصادهای پیشرفته‌ای همانند اقتصاد آمریكا به ضرورت تعلیم و تربیت اقتصادی پی برده و بیش از 60 سال است كه به برنامه‌ریزی دقیق جهت تقویت فرهنگ اقتصادی مردم خود مبادرت ورزیده‌اند.
اهمیت سیاست‌های فرهنگ اقتصادی به خصوص با توجه به اهمیت مقوله فرهنگ در اقتصاد مقاومتی دو چندان می‌شود. جای خالی توجه به مقوله فرهنگ‌سازی اقتصاد مقاومتی در برنامه به چشم می‌خورد.
در این زمینه پیشنهاد می‌شود، با توجه به اهمیت مشكلات فرهنگ به صورت عام و فرهنگ اقتصادی به صورت خاص پیشنهاد می‌شود كه مشكل تغییر در سبك زندگی در بخش اولویت‌ها و مسائل محوری وارد شود.
پیشنهاد می‌شود در كنار سیاست‌های پولی و مالی رایج، سیاست‌های فرهنگ‌سازی اقتصادی نیز در بندهای برنامه گنجانده شود. در این راستا مناسب است نهادهای فرهنگ‌ساز مانند آموزش و پرورش، آموزش عالی، رسانه ملی و مراكز و سازمان‌های فرهنگی مكلف برای ارتقای شاخص‌های فرهنگ اقتصادی و به صورت خاص شاخص‌های فرهنگ اقتصادی مقاومتی شوند.
با توجه به تجربه موفق كشورهایی كه وارد حوزه تعلیم و تربیت اقتصاد مقاومتی شده‌اند، این امر با بازنگری در متون درسی آموزش و پرورش و آموزش عالی، تدوین سیاست‌های تبلیغات بازرگانی رسانه ملی، و همچنین قابل اجراء است.