وی ادامه داد: نقش مسجد در تدارکات و تجهیز جبهه‌ها در دوران هشت سال دفاع مقدس بی‌بدیل بود و پس از آن نیز مسجد توانست در جبهه فرهنگی همچنان نقش خود را به خوبی ایفا کند و از رهگذر برنامه‌های گوناگون فرهنگی که در این پایگاه مردمی شاهد برگزاری آن بوده و هستیم که لازمه برگزاری غالب آنها اجتماع مردم در مسجد است، ضمن ایجاد وحدت و همبستگی میان مسلمانان، توانست تا حدود زیادی بحث تهاجم فرهنگی را خنثی کند.
روشن تصریح کرد: با این وجود و علیرغم حاکم بودن فضای فرهنگی در اغلب مساجد کشور، اما برنامه‌های هدفمندی که معمولاً براساس یک سیاست مشخص و واحد بر اغلب مساجد ابلاغ می‌شود، کمتر قرابتی با کارها و برنامه‌های هنری دارد، در حالی که تولید و عرضه محصولات هنری می‌تواند راهکار مناسبی برای پیشبرد اهداف فرهنگی مورد نظر باشد.
وی ادامه داد: توجه به گونه‌های گوناگون هنری همچون سینما، تئاتر و حتی موسیقی و... بنا به دلایلی که شاید اقتضای شرایط حاکم بر مسجد باشد، تاکنون نتوانسته است آنچنان که باید و شاید به عنوان ابزاری مؤثر و کارآمد در تبیین و ابلاغ سیاست‌های کلان فرهنگی در پایگاهی که محل اجتماع اقشار مختلف مردم است کارآمد باشد.
مسئول سابق دفتر ارزشیابی و مطالعات و پژوهش مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری گفت: یکی از دلایلی که شاید مقولات هنری نتوانست همچون تئاتر آنچنان که انتظار می‌رفت در فضای مسجد در راستای فرهنگسازی جامعه براساس اهداف متعالی و اسلامی نقش مناسبی ایفا کند، حرمتی بود که اغلب متشرعین و معتمدین مساجد نسبت به این فضا قائل بودند و اینکه نباید در آن و در قالب آثار نمایشی که اشخاص مرد و زن در آن همبازی هستند این شائبه ایجاد شود که خدای ناکرده حرمت مسجد به عنوان یک مکان عبادی شکسته شود.
این کارگردان تئاتر تأکید کرد: خوشبختانه برای رفع این نگرانی و انس بیشتر فضای فرهنگی مسجد با مقولات هنری همچون تئاتر، حوزه هنری از مدت‌ها قبل و با اتکا به تجاربی که سال‌ها پیش با برگزاری جشنواره «تئاتر سوره» که بعدها تبدیل به جشنواره «تئاتر ماه» شد و سپس آن دو را با هم تلفیق کرد و جشنواره تئاتر «سوره ماه» شکل گرفت، «تئاتر بچه‌های مسجد» را پایه‌ریزی کرد؛ تشکیلاتی که به منظور مناسب‌سازی آثار نمایشی برای اجرا در فضای مسجد ایجاد شده بود.
روشن افزود: یکی از راهکارهای حوزه هنری آن سال‌ها برای مناسب‌سازی تئاتر به منظور اجرا در فضای مساجد، تک‌جنسیتی کردن نمایشنامه‌ها بود که اغلب با همان موضوعات که خانواده‌های ایرانی به آن مبتلا بودند تولید و اجرا شد و البته اکنون با وقفه نسبتاً طولانی فعالیت این دفتر در حوزه هنری از سر گرفته شده است و با همان اندیشه مناسب‌سازی تئاتر برای اجرا در مساجد سعی در پرورش و کشف استعدادهای تئاتری از میان فعالان مساجد دارد.
این کارشناس و پژوهشگر تئاتر گفت: خوشبختانه یکی از موضوعاتی که تاکنون در اغلب نمایشنامه‌های ایرانی و حتی خارجی شاهد خلق آنها بوده‌ایم توجه به نهاد خانواده است. ارتباط میان اعضای خانواده، تکریم پدر و مادر و مواردی از این دست که شاید به شکل اصلی و فرعی نمایشنامه‌نویس به آن پرداخته باشد؛ اگر به فکر مناسب‌سازی تئاتر برای اجرای آن در فضای مساجد هستیم، بحث محتوایی از جمله مواردی است که می‌توانیم به آن توجه کرده و به دنبال آثار نمایشی برای اجرا در مساجد باشیم که با این دیدگاه به موضوع خانواده برای فرهنگسازی اجتماعی پرداخته باشند.
وی در پایان اظهار کرد: با پرداختن به آثار نمایشی که به موضوع خانواده توجه دارند، به ویژه آنکه در این عصر و زمان با توجه به هجمه فرهنگی، دشمن درصدد است خانواده را به عنوان ارزشمندترین و مقدس‌ترین پایگاه ارزشی در اسلام متزلزل کند، می‌توان به موضوع خانواده پرداختی موثرتر داشت؛ البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشیم که علاوه بر پرداختن محتوایی، باید از نظر ساختاری و هنری نیز آثار نمایشی قابل تأمل باشند تا توجه طیف خاصی از افرادی که در مسجد تردد دارند را نیز به خود جلب کند.
امیرسجاد دبیریان