به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) قطعه موسیقی «والا پیام‌دار محمد» به خوانندگی و آهنگسازی مرحوم فرهاد مهراد براساس شعری از سیاوش کسرایی از جمله آثار فاخر موسیقی است که در وصف پیامبر اکرم(ص) سالها پیش، تولید شده و بارها شاهد پخش آن از رسانه ملی بودیم.
به این بهانه و برای بررسی این قطعه فاخر موسیقی، با رضا مهدوی کارشناس موسیقی و آهنگساز و مدیر اسبق مرکز موسیقی حوزه هنری گفت‌و‌گویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ـ ابتدا در مورد این قطعه موسیقی و اینکه در نگاه نخست دارای چه ویژگی است توضیح بفرمایید؟
در وهله نخست باید از مرحوم مهراد، خواننده و آهنگسازاین قطعه فاخر موسیقی سخن به میان بیاورم که عامل اصلی توفیق آن فرهاد مهراد است، شخصیت منحصر به فردی که با آثار خود توانست موسیقی پاپ وطنی را ابداع و آن را تداوم بخشد امری که تاکنون نیز به شکل مجدد صورت نگرفته و هنوز هم ما در حوزه موسیقی پاپ، چشم به تولیدات مغرب‌زمین داریم اما مهراد با استفاده از همان ابزار و ادوات موسیقی غربی، توانست باوری ایرانی و ملی را در آثار خود تزریق نماید.
«والا پیام‌دار محمد» را شاید به دلیل ویژگی‌های فنی و تکنیکی به کار رفته در آن به اعتقاد من و بسیاری از کارشناسان موسیقی اثری همطراز با موسیقی فیلم «الرساله» مصطفی عقاد بتوان به حساب آورد که آن را موریس ژار، آهنگساز فرانسوی ساخته است به این معنی که همانند زمانی که مخاطب موسیقی این فیلم قرار می‌گیریم، با شنیدن قطعه «والا پیام‌دار محمد» حسی غریبی در وجود شنونده به وجود می‌آید که سرشار از شعف و غرور به واسطه اینکه مسلمان بوده و پیروی شریعت محمدی هستیم در او دست می‌دهد.
ـ چرا با وجود جایگاه و مرتبتی که این قطعه موسیقی دارد، آنچنان که باید و شاید مانند موسیقی فیلم«الرساله» حداقل در جهان اسلام مطرح نشد؟
«والا پیام‌دار محمد» آن سالها با نام سرود «وحدت» تولید شد و در قالب نوار کاست به بازار آمد و با استقبال خوب مخاطبان مواجه شد اما اینکه چرا این سرود که حاصل اراده و عزم فردی مرحوم مهراد بود و توفیق آن به این واسطه جزء عجایب عالم هنر است، آنگونه که باید و شاید در سطح بین‌المللی معرفی نشد، این امر به اهمال مدیران فرهنگی و هنری در آن ایام باز می‌گردد.
یکی از دلایل اصلی توفیق این قطعه موسیقی را باید به ترانه آن مربوط دانست، شعری از سیاوش کسرایی که سراینده این توفیق را داشت که چنان غنایی به محتوای آن ببخشد که شاید کمتر در میان معاصرانش شاهد چنین اقبالی باشیم و البته درک بالای مرحوم مهراد از این شعر که در قالب شعر سپید سروده شده بود اما از چنان بن‌مایه و عمقی برخوردار بود که در نوع خود به جرئت می‌توان گفت کم‌نظیر است؛ آهنگ‌های زیادی را مرحوم مهراد خوانده است که همه آنها در زمره آثار ماندگار موسیقی پاپ قرار دارند اما در تولید این اثر موسیقی به چنان پختگی و درکی از محتوای شعری رسیده است که به زعم بسیاری از کارشناسان تلفیق میان شعر و موسیقی در آن به درستی ادا شده است.
ـ از جمله دیگر نکات بارز این اثر موسیقی به چه مطلبی نیز می‌توان اشاره کرد؟
چنین قطعه موسیقی با این میزان محبوبیت و آوازه‌ای که در میان آثار موسیقایی مذهبی و اسلامی پیدا کرده است همانطور که گفته شد حاصل عزم و اراده فردی خواننده و آهنگساز آن است و این امر تعجب همگان را از زمان تولید آن تاکنون برانگیخته است که چرا بعد از گذشت این همه‌سال و با توجه به پیشرفتی که در زمینه‌های مختلف موسیقی اتفاق افتاده و نگاهی کاملاً تخصصی و فنی به موسیقی صورت گرفته است، تا به این لحظه شاهد تکرار چنین توفیقی در عرصه موسیقی در گونه و سبک‌های گوناگون با موضوع دینی و ارزشی دست پیدا نکرده‌ایم به ویژه اینکه آثار فرهنگی و هنری با حال و هوای دینی و ارزشی طی این سالها مورد حمایت نهادهای دولتی قرار گرفته‌اند و لذا کمتر در این زمینه ریسک سرمایه‌گذاری برای تولید آثار فاخر وجود دارد.
ـ اشاره به تلفیق درست و بجای شعر و آهنگ در این قطعه موسیقی کردید، به طور قطع این حاصل یک امر تصادفی نیست، چه عواملی را در این هماهنگی دخیل می‌دانید؟
همانطور که گفته شد شعر سیاوش کسرایی از غنا و پختگی زایدالوصفی برخوردار است که تا حدود زیادی تکلیف آهنگساز را در انتخاب ملودی روشن می کند اما اگر خواسته باشم به طور مشخص به عاملی مؤثر در توفیق این اثر موسیقایی اشاره کنم باید بگویم که همواره سه رأس موسیقی، شعر و خواننده در این موفقیت دخیل هستند، مرحوم مهراد این شانس را داشت که سابقه دوستی و همشنینی با ترانه سرای «والا پیام‌دار محمد» را داشته باشد و لذا از همان آغاز سرایش گویا آهنگساز به تمام فراز و فرود‌های شعری این قطعه تسلط داشته باشد، امری که در شرایط فعلی کمتر اتفاق می افتد و میان ترانه‌سرا، آهنگساز و خواننده کمتر ارتباطی وجود دارد و شاید این ارتباط منحصر به زمان ضبط موسیقی در استودیو شود و تا پیش از آن ترانه‌سرا، آهنگساز و خواننده حتی همدیگر را نشناسند.
اما در ادامه توجه شما را به متن ترانه «والا پیام دار محمد» سرود سیاوش کسرایی جلب می‌کنیم:
«الملك يبقی مع الكفر/ ولا يبقی مع الظلم»
والا پيام‌دار محمد
گفتی كه يك ديار هرگز به ظلم و جور نمی‌ماند
بر پا و استوار، هرگز! هرگز!
والا پيام‌دار محمد
آنگاه تمثيل‌وار كشيدی عبای وحدت بر سر پاكان روزگار
والا پيام‌دار محمد
آآآ در تنگ پرتبرك آن نازنين عبا، ديرينه‌ای محمد جا هست
بيش و كم آزاده را كه تيغ كشيده است بر ستم
والا پيام‌دار محمد
گفتی كه يك ديار هرگز به ظلم و جور نمی‌ماند
بر پا و استوار/هرگز! هرگز!
والا پيام‌دار محمد/ والا پيام دار محمد و....
برای شنیدن قطعه موسیقی«والا پیام‌دار محمد» با صدای مرحوم فرهاد مهراد اینجا را کلیک کنید.
امیرسجاد دبیریان