گروه حوزه‌های علمیه: مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به روند رو به رشد تحقیقات و پژوهش‌های علمی در حوزه تاکید کرد: حوزه همان‌طور که برای داخل کشور و برای مسلمانان تولید دارد باید برای همه دنیا تولید اثر در قالب کارهای مقارن داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه امروز 20 آذرماه در مراسم افتتاح دومین نمایشگاه دستاوردهای پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به ارزیابی مثبت از کارهای پژوهشی در حوزه گفت: کاروان پژوهش در حوزه روز به روز در حال زنده‌تر شدن و رویکرد به مسایل نو و مورد ابتلاست اینکه پژوهش بر پایه سنت بتواند نگاه عمیقی به مسایل روز داشته باشد امر مهمی است و این امر مهم را در نهادهای پژوهشی حوزه شاهد هستیم. اعرافی بیان کرد: حوزه در تولیدات علمی به سمت تنوع زبانی حرکت کرده که مایه افتخار است و کم کم آثار از قالب زبان فارسی بیرون رفته و در قالب‌های فرهنگ و زبان‌های دیگر خودش را نشان می‌دهد. مدیر حوزه‌های علمیه اظهار کرد: تنوع در رسانه‌های پژوهشی و به‌کارگیری رسانه‌های مختلف برای اینکه محصولات در آن بازتاب داده شود امر دیگر و مثبت حوزه است البته حجم تولیدات نیز حجم خوبی است و نشر قم مجموعه رو به رشدی دارد؛ تعدد مراکز و نهادها نیز قابل قبول همچنین افزایش پژوهشگران رو به جلو است و به طور خاص مجلات و مقالات حجم بالایی در حوزه دارد و حوزه در حال برندسازی است. رئیس جامعه المصطفی گفت: تنوع قلمرو پژوهش و دانش ما توسعه یافته و قابل مقایسه با چند دهه قبل نیست؛ این حجم کمی و تنوع دامنه رشته‌ای، خوب رشد پیدا کرده است طبیعتا اتصال پژوهش با رشته‌ها و گرایشات آموزشی اتصال بهتری پیدا کرده است و شاهد درخشش هستیم. تاخیر در مطالعات تمدنی حوزه و روحانیت وی افزود: رساله و پایان‌نامه‌نویسی که در سنت کهن ما بوده رشد خوبی کرده همین طور جشنواره‌ها و مسابقات علمی و پژوهشی که در قالب مختلف شکل گرفته نشان از توسعه دارد. اعرافی عنوان کرد: مطالعات تمدنی مربوط به روحانیت و حوزه که بسیار در این عرصه متاخریم کمابیش در این دفتر آغاز شده است البته متاسفانه دشمنان به مراتب بیشتر از ما وارد این زمینه شده‌اند؛ همچنین در قلمرو مطالعات اجتماعی و مردم‌شناسی نیز کمابیش کار شده ولی انتظارات بیشتری وجود دارد زیرا جزء قلمرو وظایف این نهاد نیز هست. اعرافی افزود: در عرصه حکمت و مسایل عقلی و امتدادات آن نیاز به کار بیشتری دارد؛ من در هر چند جلسه ای که خدمت رهبری رسیده‌ام ایشان بر توان عقلی و حکمی و امتدادات حکمت، فلسفه و علوم عقلی در نظامات جدید تاکید داشته‌اند که اقدامات خوبی در این زمینه پایه‌ریزی شده است. مدیر حوزه‌های علمیه موسوعه‌نگاری و فرهنگنامه‌نویسی و توجه به خدمات پژوهش را از کارهای بزرگ دفتر تبلیغات اسلامی برشمرد و با اشاره به خلاهای موجود پژوهشی گفت: حوزه با این اندازه از بودجه و امکانات بیش از دریافت، تولید و خروجی دارد و می توانیم بگوییم مجموعه ورودی‌ها به خروجی‌های خیلی با ارزش‌تر تبدیل شده است و ما ریزشی نداشته‌ایم. توسعه پژوهش‌محوری وی افزود: آموزش‌های پژوهش‌محور در حوزه باید جدی‌تر گرفته شود البته الان هست ولی باید بیشتر پژوهش محور شود؛ الان در قم بیش از 15 هزار نفر در سطح عالی و ده هزار نفر نیز در مقدماتی تحصیل می‌کنند که اگر پژوهش‌محورتر شویم تولیدات بسیار بالاتر خواهد رفت. اعرافی گفت: به رغم اینکه از فناوری های نوین در تولید باید استفاده کنیم واقعا ریشه‌دارتر شدن تحقیقات حوزه به معنای اجتهاد نیازمند گامی جدی‌تر است زیرا سرمایه‌ای که در تفسیر و کلام و اصول و فقه داریم خوب به عرصه‌های جدیدی که نسلی نو وارد آن شوند گره نمی‌خورد و این اتصال باید قویتر شود و نباید در حوزه شاهد بزرگانی باشیم که در مباحث سنتی کار می کنند که معتقدم این تحقیقات لازم است ولی در عین حال نسل جدید نیز وارد مسایل جدید نشوند. عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تاکید بر غنای علم اصول تاکید کرد: باید نظام جامع‌تری برای اصول طراحی شود تا بنیه اجتهادی خود را قویتر نشان دهد همچنین داشتن نقشه جامع مدیریت پژوهش لازم است. اعرافی با تاکید بر غنی‌سازی فناوری‌های جدید در حوزه‌های علوم انسانی بیان کرد: حوزه هوش مصنوعی و پردازش متن از موضوعات دارای قلمرو وسیع است و حوزه باید در این زمینه پیشگام باشد؛ همچنین هنوز کار ما منظومه‌ای نشده است؛ الان 600 درس خارج در قم وجود دارد و هر سال در یک موضوع ده تا 20 استاد تدریس می‌کنند ولی منظومه‌ای متصل به هم نیست و بدون این، اجتهاد نمی‌تواند کامل شود لذا مشاوره در فتوا و تحقیق به معنای عام باید منظومه‌ای و شبکه‌ای شود و این خلا وجود دارد. وی افزود: مطالعات راهبردی مربوط به حوزه و روحانیت از کارهای ضروری در حوزه است؛ الان حجم کارهایی که در دنیا در زمینه مطالعات حوزه می‌شود کم نیست و برخی از روی غرض و برخی نیز با هدف شناخت حوزه به این مطالعات می‌پردازند ولی خلا جدی در حوزه ما وجود دارد. اعرافی اظهار کرد: راهبری علم و شناخت قلمروهای مرز دانش و قبض و بسط آن یعنی در واقع سیاستگزاری علم علوم اسلامی که می‌تواند تبدیل به رشته‌هایی نیز شود از کارهای بسیار مهم و ضروری در حوزه علمیه است. وی افزود: بحث بین‌المللی شدن تحقیقات حوزه از دیگر مسایل مورد نیاز و امر مبارکی است و اگر ما زبان و ادبیات تولیدمان بین‌المللی شود جایگاه ما در دنیا دگرگون خواهد شد و حوزه همان طور که برای مسلمین تولید می‌کند باید برای همه ادیان و ذوائق تولید داشته باشد و دامنه مخاطبان متنوع را شامل شود در این صورت تحقیقات مقارن هم توسعه خواهد یافت.