حجتالاسلام والمسلمین محسن قمرزاده، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) ضمن تبریک میلاد با سعادت امام سجاد(ع) با اشاره به روایات تفسیری آن امام همام در موضوعات مختلف قرآنی گفت: روایات تفسیری امام شامل؛ روایات اعتقادی، روایات اخلاقی، روایات مربوط به آیاتالقصص و روایات آیاتالاحکام است. وی افزود: در زمینه اعتقادات روایات معتنابهی از سوی این امام همام در مورد توحید، معاد، نبوت و امامت و سایر مسایل اعتقادی مطرح شده است همچنین در زمینه قصص و داستانهای قرآنی روایاتی از آن امام نقل شده است.
قمرزاده با اشاره به روایات اخلاقی متعدد از امام سجاد(ع) که مجموعه آن به همراه روایات اعتقادی، فقهی و ... را در کتابی منتشر کرده است، افزود: ایشان در توصیهای خطاب به فرزندشان که در واقع به در گفتن است تا دیوار بشنود فرمودهاند با 5 گروه از مردم همنشینی و رفاقت مکن که دچار مشکل خواهی شد.
قمرزاده با بیان اینکه این روایت در کافی کلینی، از کتب اصلی حدیثی نقل شده است، تصریح کرد: امام فرمودند با فرد دروغگو همنشینی نکن، زیرا دروغگو همه چیز را مانند سراب برای تو جلوهگر میکند و دور را نزدیک و نزدیک را دور نشان میدهد.
معاون پژوهش موسسه تمهید اظهار کرد: امام سجاد در ادامه روایت فرمودند که با فاسق همنشینی نکن چون فاسق تو را به لقمه و یا کمتر از لقمهای خواهد فروخت و اگر در جایی چیز چربتری به دستش بیاید سریعا تو را رها میکند.
وی افزود: امام همچنین در این توصیه به فرزندشان فرمودند که از بخیل دوری و اجتناب کن زیرا بخیل تو را از پرداختن به امور خیر و رساندن خیر به دیگران منع میکند و در موقع نیاز نیز به کمک تو نخواهد شتافت.
قمرزاده چهارمین توصیه امام به فرزندشان در این روایت تفسیری اخلاقی را دوری از دوستی و همنشینی با احمق دانست و عنوان کرد: احمق و نادان اگر قصد داشته باشد به تو خدمتی هم بکند زیان خواهد رساند.
قمرزاده با اشاره به پنجمین توصیه امام تصریح کرد: ایشان همچنین فرمودند که «ایاک و المصاحبة قاطع رحم» یعنی با قاطع رحم همنشینی و دوستی نداشته باش زیرا قاطع رحم مورد لعن الهی است.
وی ادامه داد: اگر چه در این روایت امام بر دوری از 5 فرد تاکید داشته است ولی ایشان به ویژه در مورد قاطع رحم مطلب خویش را مستند به چند آیه قرآن فرموده است و این روایت اخلاقی به این نحو شکل گرفته اگرچه فارغ از استناد به قرآن نیز کلام آن بزرگواران برای ما حجت است.
قمرزاده افزود: خداوند در سه موضع در قرآن به شدت با قاطع رحم برخورد کرده است؛ یک آیه که به صراحت قاطع رحم را مورد لعن قرار میدهد و دو آیه دیگر نیز وجود دارد که میتوان از آن برداشتی این گونه داشت.
وی با اشاره به آیه «فَهَلْ عَسَيْتُمْ إِنْ تَوَلَّيْتُمْ أَنْ تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ وَتُقَطِّعُوا أَرْحَامَكُمْ»(22 سوره محمد(ص) و آیه«أُولَئِكَ الَّذِينَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فَأَصَمَّهُمْ وَأَعْمَى أَبْصَارَهُمْ»(23 محمد) اظهار کرد: در این آیه قرآن با صراحت افراد قاطع رحم را مورد لعن خویش قرار داده است.
این نویسنده و محقق حوزه علمیه بیان کرد: همچنین در آیه 25 رعد «وَالَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ لَهُمُ اللَّعْنَةُ وَلَهُمْ سُوءُ الدَّارِ» فرموده است که کسانی که قطع کنند آنچه خداوند به آن امر فرموده را قطع کنند که صله رحم یکی از موارد بسیار مهم در توصیههای دینی است.
وی افزود: همچنین قرآن در آیه 27 سوره مبارکه بقره فرموده است که «الَّذِينَ يَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِيثَاقِهِ وَيَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ يُوصَلَ وَيُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ أُولَئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ» که در واقع صله رحم نیز جزء عهدهای الهی است.
قمرزاده همچنین با اشاره به اینکه امام صادق(ع)، امام باقر و در مرتبه بعدی امام سجاد بیشترین روایات تفسیری را دارند عنوان کرد: امام سجاد(ع) غیر از صحیفه سجادیه که دریایی از معرفت است 300 روایت تفسیری دارند که در یک دسته بندی دست کم به چهار حوزه ذکر شده متعلق است.
این محقق و نویسنده حوزه علمیه اظهار کرد: امام سجاد(ع) در نزد اهل سنت نیز در شمار تابعین قرار دارند و براساس اعتقادات آنان، سخن ایشان حجت محسوب میشود و برای شیعیان نیز که امام هستند و حجیت آن بدیهی است اگرچه با همین بداهت، امام (ع) سخنان خود را در موارد زیادی به قرآن مستند میفرمودند تا فرهنگ قرآن در میان مسلمین رواج بیشتری داشته باشد.
وی تاکید کرد: به همین دلیل شاهد هستیم که روایات متعددی به خصوص در درالمنثور از این امام نقل شده است اگرچه تعداد آن به پای روایات شیعه نمیرسد.
نویسنده کتاب روایات تفسیری امام سجاد(ع) بیان کرد: امام سجاد(ع) مباحث تفسیری زیادی دارند که از منابع مختلف استخراج و منتشر کردهایم که از جمله آن میتوان به اصول کافی، و سایر کتب اربعه حدیثی، تفاسیری مانند نورالثقلین، البرهان، تفسیر قمی، صافی، کنزالدقائق و ... اشاره کرد.