به منظور آگاهی از چند و چون اجرای برنامه بخشهای مختلف این کمیته، با اصغر امیرنیا، مدیر این کمیته و مدیرکل دفتر تبلیغ و ترویج معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفتوگویی ترتیب دادهایم که در ادامه میخوانید:
ـ کمیته هنری نمایشگاه قرآن تا چه اندازه به فراهم آمدن فضایی مؤثر به منظور ارتباط و تعاملی سازنده با مخاطب و بازدیدکننده نمایشگاه اهتمام دارد؟
تمام سعی ما بر ایجاد این ارتباط مؤثر با مخاطب است؛ به هر حال هنر بهنوعی برای هنرمند یک موهبت الهی است که خداوند آن را برای هر فردی ارزانی نمیکند، بخشی از این موهبت الهی در وجود فرد ذاتی است و بخش دیگر آن اکتسابی است که با تلاش و ممارست فرد علاقهمند حاصل میشود.
با این فرض که هنر در بخشهای گوناگونی همچون تجسمی، نمایشی، موسیقی و سینما تقسیم میشود؛ لذا کمیته هنری از همه ظرفیتهای خود برای تأمین نظر و سلایق همه مخاطبان استفاده کرده است و هدف اصلی از طرحی و اجرای این بخش تحقق شعار نمایشگاه یعنی «قرآن، اخلاق و زندگی» در عرصه هنر است.
به هر حال آنچه که در این بخش از نمایشگاه در زمینه هنر قرآنی ارائه شده است حاصل دسترنج هنرمندانی است که سالیان سال در عرصههای تخصصی خود به پشتکار و ممارست پرداختهاند و اکنون ماحصل سالها تلاش آنها در زمینه هنر فاخر قرآنی در فضای نمایشگاهی در معرض دید علاقهمندان قرار گرفته است.
صرفنظر از نمایش آثار گوناگون قرآنی در این بخش از نمایشگاه از اساتید برتر هنرهای تجسمی برای خلق آثاری در طول برپایی نمایشگاه دعوت به عمل آوردهایم تا به شکل زنده به خلق آثاری مبادرت ورزند که خوشبختانه این کار هم مورد توجه عموم بازدیدکنندگان قرار گرفته است که البته با توجه به مشغله کاری اکثر هنرمندان، تعداد افراد مدعو در این بخش محدود است و نکته جالب توجه در انتخاب این افراد صرفنظر از تخصص و تبحر هنرییشان، سرعت عمل آنهاست به شکلی که در فاصله چند ساعت قادر به اجرای یک اثر هنری هستند و لذا یک بازدیدکننده در طول ساعاتی که اختصاص به بازدید از نمایشگاه میدهد قادر است هم آغاز اجرای یک اثر هنری را مشاهده کند و هم شاهد پایان پذیرفتن آن باشد.
ـ در مورد اجراهای تئاتری کمیته هنری نمایشگاه قرآن هم توضیح بفرمایید؟
اعتقاد داریم که اجراهای تئاتری بهویژه با موضوعات دینی و قرآنی مؤثرترین ابزار در انتقال مفاهیم و مصادیق قرآنی است و طبق فرمایش رهبری اکنون تئاتر از تریبون و منبر مذهبی هم تأثیر بیشتری دارد لذا اهتمام ویژهای به این مسئله در جریان نمایشگاه قرآن داریم که در قالب نمایشهای خیابانی و محیطی هر روز بازدیدکنندگان شاهد اجرای آثاری با موضوعات گوناگون و غالباً با محوریت اخلاق قرآنی هستند.
البته ناگفته نماند که همچنان ناهماهنگی میان ما به عنوان مسئولان اجرایی نمایشگاه و عوامل اجرایی مصلای امام خمینی(ره) در اجرای این آثار نمایشی وجود دارد و دلیل این امر نیز آن است که به سبب استقبال مردم از اجرای این آثار معمولاً ازدحامی در محوطه بیرونی شبستان به وجود میآید که این امر مورد اعتراض واقع میشود با این توجیه که ما قادر به تأمین امنیت افراد مراجعهکننده نیستیم و این در حالی است که ما توانایی برای اجرای آثار نمایشی در فضای صحنهای و محیطهای بسته را نیز داریم اما زیرساختها در این زمینه در محیط مصلا فراهم نیست.
با این وجود مردم ترجیح میدهند که در جریان بازدید از نمایشگاه قرآن تنها چند دقیقهای را به اجرای یک نمایش اختصاص دهند و اجرای آثار خیابانی و میدانی در نظر گرفته شده در بخش کمیته هنری تا حدود زیادی توانسته است این مهم را محقق سازد تا بازدیدکنندگان به فاصله چند دقیقه درنگ بتوانند از یک اثر نمایشی نهایت بهرهوری را داشته باشند.
در ضمن با توجه به برگزاری همایش تئاتر مردمی «تئاتر خرداد» در آستانه سالگرد ارتحال امام(ره) تعامل خوبی با مسئولان برای اجرای آثار نمایشی همایش در نمایشگاه و همچنین آثاری نمایشی نمایشگاه در محلهای برگزاری همایش صورت گرفته است.
ـ گویا در این کمیته پخش فیلم سینمایی را نیز در برنامه دارید؟
بله، به هر حال از میان جشنواره و رویدادهای گوناگون هنری و سینمایی که طی این سالها شاهد آن بودهایم، برخی از سینماگران دغدغهمند اقدام به تولید آثار سینمایی قرآنی کردهاند که توانستیم امکان پخش 10 اثر سینمایی را در این بخش از نمایشگاه فراهم آوریم تا افرادی که وقت بیشتری را در اختیار دارند در فضایی آرام از آثار سینمایی پخش شده در این بخش نیز بهره ببرند.
ـ اشاره به دعوت از برخی اساتید در زمینه هنرهای تجسمی به منظور خلق آثار هنری به شکل زنده داشتید، به هر حال این بخش را میتوان بخش کارگاهی کمیته هنری در نظر گرفت، تا چه اندازه زمینه برای ارتباط میان اساتید فعال در این بخش با علاقهمندان برای استعدادیابی و راهنمایی فراهم شده است؟
بخشی از فعالیت اساتید در این بخش به مشاوره و راهنمایی علاقهمندان و مراجعین اختصاص یافته است؛ یعنی علاوه بر خلق اثر هنری به انجام مشاوره و راهنمایی به بازدیدکنندگان و علاقهمندان میپردازند، علاوه بر این آثار حجمی در این بخش از نمایشگاه در معرض دید علاقهمندان قرار گرفته است که این آثار برگزیده بسیاری از جشنواره و رویدادهای هنرهای تجسمی هستند که ما از پدیدآورنده آن برای بازتولید اثر خود برای نمایش در این نمایشگاه دعوت کردهایم تا به این واسطه معرفی بهتری از آنها به جامعه هنری و هنردوستان صورت گیرد و چه بسا این امر زمینه را برای رونق اقتصادی هنر اسلامی در فرایند عرضه و تقاضا فراهم آورد.
ـ در زمینه موسیقی و آثار تواشیح قرآنی فعالیتهای خوبی از سوی نهادهای گوناگون صورت گرفته است و نمونه بارز آن فعالیت گروه تواشیح «محمد رسولالله» سازمان قرآن و عترت بسیج تهران بزرگ است، چرا نمایشگاه قرآن و بهویژه کمیته هنری آن توجهی به این تولیدات و فراهمآوری زمینه برای اجرای آوا و نغمات قرآنی به شکل زنده در جریان برگزاری نمایشگاه ندارد؟
صرفاً به دلیل فراهم نبودن زیرساختها؛ در مورد اجرای آثار نمایشی نیز اشاره کردم که به دلیل تجمع مردم برای دیدن نمایش ما همچنان با مسئولان محل برگزاری نمایشگاه مشکل داریم، این امر در مورد اجرای قطعات موسیقی و تواشیح و همخوانی قرآنی نیز صدق میکند، مضافاً بر اینکه برای اجرای یک برنامه زنده تواشیح و نغمه خوانی قرآنی نیاز به ابزار و ادوات حرفه ای صوتی است که فعلاً در نمایشگاه این امر مهیا نیست اما به شرط اینکه زیرساختها فراهم شود قادر خواهیم بود این بخش را نیز به نمایشگاه اضافه کنیم که قطعاً در جذب حداکثری مخاطب و بازدیدکنندگان مؤثر خواهد بود.
امیر سجاد دبیریان