به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) هرساله با آغاز ماه مبارک رمضان، برنامه‌های قرآنی به خصوص تلاوت روزانه یک جزء در قالب تلاوت ترتیل در کشور رونق می‌گیرد و در برخی مراکز بعد از این ماه نیز تداوم دارد. در قم نیز در حرم مطهر حضرت معصومه(س) تلاوت ترتیل اجرا و به صورت زنده از برخی شبکه‌های ملی پخش شد و البته جلسه تفسیر قبل از آن نیز برگزار شد و حجت‌الاسلام و المسلمین ناصر رفیعی به تفسیر بخش‌هایی از سوره مبارکه احزاب پرداخت.
از سوی دیگر جلسات تفسیر قرآن نیز، متعاقب این جلسات در برخی مساجد به خصوص در این ماه رونق می‌گیرد اما تمامی این جلساتی که نامی از آن ها به میان آمد به صورت خودجوش و از سوی مراکزی است که وابستگی به حوزه علمیه ندارند.
امسال در ماه مبارک رمضان جلسه تفسیر آیت‌الله هادوی تهرانی از ابتدای ماه مبارک رمضان در مدرسه آیت‌الله العظمی گلپایگانی برگزار شد و تا روز آخر این ماه نیز ادامه داشت و ایشان به تفسیر آیاتی از سوره مبارکه اسراء پرداخت اما این جلسه نیز به ابتکار خود ایشان و با همکاری مدرسه شکل گرفت و برگزار شد و نمی‌توان آن را در زمره جلسات برنامه ریزی شده از سوی مدیریت حوزه به شمار آورد.
از طرفی جلسات دیگری مانند تفسیر حجت‌الاسلام و المسلمین رفیعی قبل از تلاوت ترتیل در حرم برگزار شد که متولی آن نیز مدیران حرم مطهر بودند و باز هم حوزه نقشی در برپایی این جلسه نداشت.
البته مجمع عالی تفسیر که در مدرسه آیت‌الله العظمی گلپایگانی مستقر است و البته باز به صورت مستقیم با مدیریت حوزه مرتبط نیست چند سالی است که اقدام شایسته‌ای را در ترویج مباحث تفسیری در سراسر کشور آغاز کرده است.
از سه سال قبل و با همکاری دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) و برخی نهادهای دیگر از جمله سازمان تبلیغات اسلامی، بحث اعزام استاد تفسیر قرآن به استان‌های سراسر کشور مطرح و با تایید و حمایت مراجع معظم تقلید اجرایی شد. در سال نخست این طرح، بیش از 30 استاد تفسیرگو به استان‌های مختلف در سراسر کشور اعزام و مدتی و یا تمام ماه مبارک رمضان را در برخی مساجد محوری و یا برای کارکنان برخی نهادها و مراکز به بیان تفسیر پرداختند.
در سال دوم اجرای این طرح نیز بیش از 60 نفر به شهرهای محوری استان های مختلف اعزام شدند و با بازخورد مناسب طرح، در سال جاری مجددا این طرح با قوت بیشتری پیگیری شد و امسال بیش از صد استاد تفسیر حوزه علمیه به سراسر کشور اعزام شدند که خود این مسئله می‌تواند نهضت تفسیرگویی و بیان تفسیر را در سراسر کشور رقم بزند.
البته برای شکل‌گیری این نهضت، همکاری برخی نهادهای دیگر به ویژه پوشش رسانه‌ای این مباحث و جلسات امری ضروری به نظر می‌رسد که آن هم مستلزم تربیت تفسیرگویان قوی است که به ویژه رسانه ملی بتواند با فراغت بال در این زمینه گام بردارد.
به نظر می‌رسد با همه این فعالیت‌های صورت گرفته و در خور تقدیر برنامه منسجمی از سوی مدیریت حوزه علمیه سراسر کشور برای ترویج جلسات تفسیری، درگیر کردن بدنه حوزه و مدارس به خصوص مدارس استانی برای برپایی جلسات تفسیر و تربیت افرادی برای تفسیرگویی وجود ندارد و آن چه هم صورت گرفته اگرچه استادان آن محصول تربیت و تحصیل در حوزه هستند ولی نمودار برنامه‌ریزی منسجم و مدیریت شده نیست.
مرکز مدیریت حوزه علمیه و به خصوص با دارابودن مرکز قرآن و عترت می‌تواند و لازم است تا به صورت منسجم‌تر به بحث تفسیر در سطوح مختلف بپردازد؛ در درجه اول تربیت استادان تفسیر و به ویژه در مرکز تخصصی تفسیر برای بیان تفسیر در سطح عمومی ضروری است به گونه‌ای که اگر روزی از مجموعه چند ده هزار مسجد فعال کشور یک پنجم آنان درخواست استادی برای بیان تفسیر داشته باشند این ظرفیت در حوزه فراهم باشد.
از سوی دیگر حوزه علمیه می‌تواند در ایام ماه مبارک و برای طلابی که به تبلیغ نرفته و در ماه مبارک رمضان در مدارس حضور دارند جلسات تفسیری در سطحی فراتر از سطح عموم یعنی در سطح متوسط برپا کند تا کسانی که استعداد لازم در این عرصه را دارند این توانمندی خود را از این مرحله شکوفا کنند همچنین سرمایه‌گذاری برای تربیت تفسیرگویانی توانمند در استان‌ها ضروری است زیرا ظرفیت بهره‌مندی نهادهای مختلف اداری و لشگری همچنین مساجد پرمخاطب و محوری در هر شهر و شهرستان و مرکز استان با وجود استادان توانمند در عرصه تفسیر قابل شکوفا شدن است تا در ماهی که ربیع قرآن است، به معنای واقعی شاهد برپایی جلسات مرتبط با قرآن کریم و به خصوص مرحله مفاهیم و تفسیر باشیم و ناگفته روشن است که جلسات تفسیر رمضانیه آیت الله العظمی سبحانی برای طلاب غیرایرانی و برخی جلسات دیگر مانند آیت‌الله هادوی تهرانی نمونه خوبی برای توسعه این جلسات است.
روزی آیت‌الله العظمی گلپایگانی مقوله حفظ قرآن را در حوزه رونق بخشید و امروز هم علاوه بر مقولات فنی که ضرورت آن حس می‌شود نیازمند جلسات بیان مفاهیم و تفسیر قرآن برای اقشار مختلف و با محوریت فضلای حوزه هستیم.
علی فرج‌زاده