خشونت اجتماعی از منظر قرآن کتاب می‌شود/ مدارا؛ مفهومی محوری در قرآن

حجت‌الاسلام و المسلمین علی اسلامی، نویسنده این کتاب و از محققان قرآنی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: کتاب خشونت اجتماعی از منظر قرآن کریم با رویکرد شبهه‌پژوهی در حال نوشته شدن است.

وی ادامه داد: این کتاب در 300 صفحه تا چند ماه آینده در چندین بخش و فصل تقدیم خوانندگان می‌شود.

اسلامی بیان کرد: اولین بخش این کتاب شامل؛ مقدمات و مفاهیم است که در فصلهای مختلف به تبیین دیدگاه قرآن کریم در مورد خشونت و مدارا همچنین بسامد کلمات خشونت‌آمیز یا مدارامحور در قرآن و ... می پردازد.

این قرآن‌پژوه تصریح کرد: سومین فصل از بخش نخست این کتاب، زمینه‌ها و عوامل خشونت، چهارمین فصل، پیامدهای خشونت و پنجمین فصل نیز راه‌های خشونت‌زدایی است.

اسلامی با بیان اینکه یکی از شبهات در مورد قرآن کریم وجود تعداد زیادی از کلمات خشونت‌آمیز و ترویج این مقوله است عنوان کرد: بخش دوم این کتاب اختصاص به پاسخگویی به شبهات در چند فصل دارد از جمله اینکه خشونت در اخلاق مورد بحث قرار گرفته است.

وی با اشاره به ادعای برخی افراد مغرض و یا جاهل در مورد رفتارهای خشونت‌آمیز از سوی پیامبر(ص) اظهار کرد: همچنین در یکی از فصول بخش دوم به رفتارهای تبلیغی پیامبر(ص) پرداخته شده و به شبهات پاسخ داده‌ایم.

وی ادامه داد: احکامی که شبهه خشونت در آن است یکی دیگر از مسایلی است که شبهه‌کنندگان آن را مستمسک برای شبهه خود قرار داده‌اند و در این بخش به این مسایل نیز پاسخ داده شده است.

نویسنده کتاب خشونت اجتماعی از منظر قرآن کریم با رویکرد شبهه پژوهی تصریح کرد: حکم همزیستی با دیگران، قصاص، «وَ اضرِبُوهُنَّ» که در مورد زنان ناشزه به کار رفته است به دلیل عدم فهم درست مستشرقان و شبهه‌کنندگان سبب شده تا از این احکام تعبیر خشونت شود که ما در 70 صفحه به آن پاسخ گفته‌ایم.

این محقق و قرآن‌پژوه به عنوان نمونه به مسئله ارث زن اشاره کرد و ادامه داد: اگرچه ارث زنان بر اساس آیات قرآن کریم در ظاهر نصف مرد است اما این مسئله با تحلیل درست بیانگر آن است که اگر در مواردی سهمی که به زن می‌رسد بیشتر از مردان نباشد کمتر نخواهد بود.

اسلامی در تشریح این مسئله عنوان کرد: زنان چون مهریه دارند و از طرفی نیمی از ارث نیز به آنان می‌رسد و هیچ هزینه و مخارجی نیز در خانواده بر عهده آنان نیست در نهایت بیشتر از مردان در زمینه مالی بهره دارند و برخی سخنان و شبهات نادرست در این مسئله ناشی از عدم تبیین دقیق موضوع و فهم آن است.

پژوهشگر و محقق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: با بررسی که بنده در این کتاب انجام داده‌ام بر خلاف نظر شبهه‌افکنان کلمات مدارا در قرآن بیشتر است و نزدیک به 20 دسته کلمات را آورده‌ایم که با کلمه «رحمت» هم خانواده و از لحاظ معنایی در یک راستا هست، زیرا در قرآن کریم علاوه بر 114 آیه بسمله که با دو صفت رحمانیت و رحیمیت، یعنی رحمت عام و خاص الهی همراه است، مشحون از کلمات عفو و رافت و مغفرت و ... است.

اسلامی با بیان اینکه یکی از بدترین شبهات دشمنان قرآن علیه این کتاب آسمانی آن است که تعداد یک کلمه در قرآن را دلیل بر محوریت آن در این کتاب آسمانی دانسته‌ و آن را دلیل بر تایید خشونت از منظر قرآن می‌دانند این در حالی است که ممکن است در یک کتابی که برای رفع خشونت نوشته شده باشد بیشتری واژه به کار رفته کلمه «خشونت» باشد و کاربرد یک واژه دلیل بر مورد تایید بودن رفتار خاصی نیست ضمن اینکه بررسی ما نشان می‌دهد مفهوم مدارا، مفهومی محوری در قرآن کریم است.

این محقق و قرآن‌پژوه تصریح کرد: همچنین در تبیین دقیق‌تر از واژه «وَ اضرِبُوهُنَّ» که مستمسک برخی برای شبهه علیه قرآن شده است به این نتیجه می‌رسیم که موید دیدگاه مخالفان نیست؛ زیرا به لحاظ تربیتی بعد از دو مرحله قبل یعنی موعظه و نصیحت و ترک هم‌بستری عنوان شده است که در ذات موعظه و نصیحت نوعی دلسوزی نهفته است، همچنین تعابیر بسیار عالی در مورد رفتار با زنان از جمله «... وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ فَإِنْ كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللَّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا»(19 نساء)  وجود دارد که در تضاد با دیدگاه شبهه‌افکنان است. 

وی همچنین با اشاره به تعابیر تند قرآن در مورد کفار تصریح کرد: اصل در اسلام بر صلح است به همین دلیل از عدالت‌ورزی و رفتار مهربانانه با کفاری که علیه مسلمین جنگ ندارند و موجب آزار آنان نیستند منع نفرموده است.