حجت‌الاسلام و المسلمین ابوالقاسم مقیمی‌حاجی، رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) گفت: پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی یکی از پژوهشکده‌های وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی است که مدیریت طرح‌های کلان پژوهشی در این زمینه را بر عهده دارد. وی با بیان اینکه این پژوهشکده با همکاری سایر پژوهشکده‌های پژوهشگاه، دانشنامه‌های مختلفی را در موضوعات مختلف تدوین و تالیف می‌کند بیان کرد: یکی از این طرح‌های کلان در این زمینه دانشنامه امام علی(ع) بوده است.
مقیمی‌حاجی تصریح کرد: این دانشنامه همزمان با سالی که از سوی مقام معظم رهبری به سال امام علی(ع) مزین شد آغاز و با صد و ده مقاله در سال 1381 خاتمه یافت.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی عنوان کرد: این صدو ده مقاله توسط صد و ده مولف در شش گروه علمی و در 12 جلد تدوین و ارایه شد که معرفی سیره و تاریخ زندگی امام، معرفی اندیشه‌های آن حضرت در زمینه‌های مختلف و مرجع شناسی و بررسی و معرفی منابع اصیل و مورد استناد درباره امام علی(ع)، بخش‌های گوناگون آن را تشکیل می‌دهند و موضوعات نیز در زمینه‌های نبوت و امامت، اقتصاد و سیاست و ... به نگارش درآمده است.
مقیمی‌حاجی تدوین و تالیف دانشنامه فاطمی(س) را از دیگر کارهای این پژوهشکده برشمرد و بیان کرد: این مجموعه نیز به صورت مکمل با مجموعه دانشنامه امام علی(ع) مورد توجه قرار گرفت و در دو بخش شامل؛ زندگی، منزلت و سیره و آثار و معارف حضرت فاطمه(س)، و بخش ملحقات تدوین و تالیف شده است که هر کدام نیز شامل بخش‌های دیگری است.
رئیس پژوهشکده سیره‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: بخش اصلی این دانشنامه در 69 مدخل در سه جلد تالیف شده که حوادث زندگی حضرت(س) از ولادت تا شهادت؛ اسماء و اوصاف، فضایل و ویژگی‌های ممتاز حضرت زهرا (س) و معارف فاطمی(س) مجلدات این مجموعه محسوب می‌شوند.
وی ادامه داد: بخش ملحقات دانشنامه نیز در دو محور مباحث فقهی و حقوقی و مباحث اجتماعی راجع به زن و خانواده است که نزدیک به 50 مقاله را در بر می گیرد.
انتشار 3 جلد دانشنامه علوم قرآنی در سال 97
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دانشنامه همچنین از انتشار دانشنامه علوم قرآنی در سال گذشته با حضور آیت الله مکارم شیرازی خبر داد و افزود: در این مراسم که در سال قبل برگزار شد از دو جلد این دانشنامه رونمایی شد و سه جلد آتی نیز که 60 درصد کارهای آن انجام شده است در حال پیگیری و طی مراحل است و امیدوارم تا پایان سال 1397 چاپ و منتشر شود.
مقیمی‌حاجی همچنین از در دست تالیف بودن دانشنامه 40 جلدی قرآن‌شناسی خبر داد و اظهار کرد: این دانشنامه در حدود 40 جلد تالیف خواهد شد و موضوعات مختلفی را در بر می‌گیرد که به تدریج از سال آینده شروع به انتشار بخش‌هایی که آماده شود می‌کنیم.
رئیس پژوهشکده سیره‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تشریح ویژگی‌های این دانشنامه بیان کرد: این دانشنامه به صورت موضوعی است و حدود 900 مدخل دارد که در آن مباحث برون قرآنی؛ مباحث درون قرآنی شامل؛ حکمت نظری و عملی مطرح می شود که البته دو جلد از این دانشنامه با موضوعات علوم قرآنی و با عنوان مستقل دانشنامه علوم قرآن در اسفندماه سال 95 رونمایی شده است.
مقیمی‌حاجی تصریح کرد: در بخش اول این دانشنامه یعنی برون قرآنی موضوعات علوم قرآنی مانند تاریخ قرآن و ... همچنین منطق فهم قرآن مورد بحث قرار گرفته است و و مبانی و روش شناسی درک معارف قرآنی در زمینه هست‌ها و نیست‌ها و بایدها و نبایدها بخش‌های دیگر این دانشنامه را تشکیل می‌دهند و گروه‌های متعددی مانند حقوق خصوصی و جزا، فقه عبادی و قرآن و شیعه مشغول فعالیت برای به ثمر نشاندن این اثر هستند.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به دانشنامه سیره نبوی اشاره و عنوان کرد: این دانشنامه یک دوره مطالعات نظام رفتاری براساس سیره و سنت پیامبر گرامی اسلام(ص) است که فاز اول آن در دو جلد آماده انتشار است.
وی در تشریح برخی ویژگی‌های این اثر نیز اظهار کرد: این اثر در 850 مدخل اصلی در دو بخش کلیات و نظام های رفتاری در حال انجام است و فلسفه سنت و سیره مانند چیستی سنت و سیره، روش کشف و تفسیر سنت و سیره، و نظامهای عبادی، تربیتی، قضایی، اجتماعی، سیاسی، جهادی و در این مجموعه مورد بحث قرار خواهد گرفت.
رئیس پژوهشکده دانشنامه‌نگاری دینی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچنین از آغاز مقدمات برای تدوین و تالیف دانشنامه «فلسفه دین» خبر داد و بیان کرد: کارهای مطالعاتی و طراحی دانشنامه فلسفه دین در حال انجام است و برخی از مقدمات آن نیز آغاز شده است و به زودی مداخل آن نیز تعیین می شود و با همکاری قطب فلسفه و دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به ثمر خواهد رسید.
وی عنوان کرد: مسئله فلسفه دین موضوعی مورد تاکید برخی بزرگان و مراجع است و موضوع با اهمیتی است که به خصوص در سال های اخیر احساس نیاز به آن در حوزه بیش از گذشته حس می‌شود.