به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، رهبر معظم انقلاب در طول حیات ۳۷ ساله جهاد دانشگاهی، طی دیدارهایی که با اعضای این نهاد داشتند همواره با بیان اینکه جهاد دانشگاهی مولود انقلاب است، آن را جزء معدود رویش‌های انقلاب می‌خواندند و بر انجام کار گزین در این نهاد تاکید داشتند. به همین منظور و به مناسبت سی‌وهفتمین سالروز تاسیس جهاد دانشگاهی گزیده‌ای از بیانات ایشان در دیدار با جهادگران را از خاطر می‌گذرانیم.
رهبر معظم انقلاب در بازدید از پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی به تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۸۶ بیان کردند: «امروز آمدن من به این مرکز در واقع یک حرکت نمادین است برای قدرشناسی از حرکت علمی عظیم و وسیعی که خوشبختانه در کشور ما شروع شده؛ اگرچه هنوز در آغاز راه است. اینجا را انتخاب کردیم، اولاً به‌خاطر رویان، ثانیاً به‌خاطر جهاد دانشگاهی، و اما جهاد دانشگاهی را انتخاب کردم، چون جهاد دانشگاهی مولود مبارک انقلاب است. همینطور که در قرآن کریم در مقایسه دو مسجد می‌فرماید: «لمسجد اسّس علی التّقوی من اوّل یوم أحقّ عن تقوم فیه، فیه رجال یحبّون ان یتطهّروا»، جهاد دانشگاهی همین‌جور است؛ جزو معدود رویش‌های اصلی خود انقلاب است. این معنایش این نیست که جهاد از اول در هر برهه‌ای از زمان، هرجور بوده، هرجور فکر کرده، هرجور کار کرده، درست است؛ نه، ما آدم‌ها گاهی درست فکر می‌کنیم، گاهی غلط فکر می‌کنیم، گاهی درست عمل می‌کنیم، گاهی غلط عمل می‌کنیم. ملاک قضاوت، این تناوب‌ها و پیچ و خم‌ها نیست؛ ملاک قضاوت، هدف‌گیری و جهت‌گیری و استمرار در حفظ این هدف است؛ ولو حالا گاهی انسان خطائی هم بکند، لغزشی هم بکند. من هویت جهاد را در نظر دارم که برکات زیادی هم بحمداللَّه داشته».
جهاد دانشگاهی یعنی مبارزه هدفمند در سطوح علم و دانشگاه
ایشان در این بازدید با اشاره به ترکیب جهاد و دانشگاه در نام این مرکز تأکید کردند: «جهاد دانشگاهی یعنی جهاد و مبارزه هدفمند، هوشمندانه، عاقلانه و دشمن‌شکن در مسیر آرمان‌ها؛ آن هم در برترین و والاترین سطوح یعنی علم و دانشگاه».
ایشان خاطرنشان کردند: «جهاد دانشگاهی از ابتدا بر اساس دین و تقوا شکل گرفت و باید هویت جهادی و ایمانی و انقلابی آن همچنان حفظ و تقویت شود».
رهبر معظم انقلاب افزودند: «جهاد دانشگاهی مرکب از دو کلمه است: جهاد و دانشگاه؛ هم باید در آن جهاد باشد، هم باید متناسب با دانشگاه باشد. جهادی عمل کردن، مفهوم خاصی دارد. هرجور کاری، جهادی نیست».
دستاورد جهاد؛ تلاش علمی در راه خدا و برای خدا
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر توأم بودن علم و دین افزودند: «علم جدا از دین-همان‌گونه که در رفتار برخی کشورها آشکار است- در نهایت به ساخت جنگ‌افزارهایی مانند بمب اتم و به وسیله‌ای برای زورگویی تبدیل میشود، اما با علم توأم با دین و «تلاش علمی برای خدا و در راه خدا»، میتوان به توفیقات پایداری دست یافت که دستاوردهای جهاد دانشگاهی نمونه‌ای از آن است».
جهاد دانشگاهی باید حرف گزین به میدان بیاورد
ایشان با تاکید بر انجام کار گزین در جهاد دانشگاهی افزودند: «دانشگاهی یعنی سطح فعالیت و تحرک، یک سطح راقی است؛ متناسب با دانشجو و استاد و ذهن فعال علمی است. در همه‌ی کارها همین باید رعایت شود. عوام‌گرائی و عوام‌پسندی در کار و در همه فعالیتها نباید دخالت داشته باشد. البته بخشی از فعالیتها علمی است و خوب است؛ مثل همین تحقیقات؛ اما فرض بفرمائید اگر فعالیت در زمینه‌های علوم انسانی و فرض کنید در ادبیات است، باید حرفی که از اینجا بیرون می‌آید، فراتر از آن حرفی باشد که ممکن است یک ادیب معمولی بزند. یعنی سطح، باید سطح راقیای باشد. خیلی از حرف‌ها در زمینه علوم انسانی - که حالا ما در آن سابقه داریم و بلدیم و واردیم - مثل تاریخ، مثل ادبیات، مثل فلسفه که اینها مسائل بومی کشور ماست، هست. برخی از این مسائل، حرف‌های عادی‌ای است، حرف‌های متعارف است؛ جهاد دانشگاهی هم که نزند، هر کسی می‌تواند بزند. جهاد دانشگاهی باید حرفِ گزین، حرفِ برتر را به میدان بیاورد. از باب مثال، شما فعالیت قرآنی دارید. فعالیت قرآنی را خیلی‌ها دارند؛ همه‌اش هم خوب است - می‌دانید من جزو کسانی هستم که نسبت به فعالیت‌های قرآنی دنبال‌گیری و احساس مسئولیت ویژه دارم؛ از قبل از انقلاب، الان هم همین‌جور است. یعنی اگر در یک مسجدی دَه نفر جوان هم جمع شوند تلاوت قرآن کنند، از نظر من مطلوب است؛ این را دوست می‌دارم - لکن شما اگر فعالیت قرآنی می‌خواهید بکنید، باید فعالیت قرآنی شما با فعالیت قرآنی غیر دانشگاهی فرق داشته باشد. لذا اگر شما هم فرض کنید بخواهید همان لحن و نوا و شیوه فلان قاری و تجوید و صدای خوش و... را مثل بقیه تکرار کنید، البته خیلی خوب است؛ اما فعالیت جهاد دانشگاهی در قرآن، این نیست؛ یک چیزی فراتر از این است».
اعتقاد راسخ به جهاد دانشگاهی
ایشان ادامه دادند: «ببینید باب فهم دانشگاهی در مواجهه با قرآن چیست. بروید سراغ فهمیدن قرآن. قرآن‌خوانِ شما جوری باشد که وقتی قرآن می‌خواند، جلسه‌ای که مستمع قرآن اوست، مفاهیم قرآن را با دل خود لمس کند؛ حس کند؛ و جلسه قرآن‌خوانی شما، جلسه مفاهیم قرآن هم باشد. اینها ابتکار لازم دارد؛ بابِ شماست.
بنابراین، جهاد دانشگاهی این امکانات و این وسائل را دارد و بنده به جهاد دانشگاهی اعتقاد راسخ دارم. کارهای بزرگی کرده‌اند؛ کارهای خوبی کردید و همینطور که گفتیم: «اسّس علی التّقوی من اوّل یوم». از اول تا حالا که ما جهاد دانشگاهی را شناختیم، بر اساس دین و تقوا بود. بر اساس دین و تقوا نگهش دارید».
در همراهی علم و ایمان؛ پیشرفت حاصل میشود
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: «جهاد دانشگاهی از جاهائی است که ما به آن امید داریم برای آینده علمی کشور و توفیقات این علم هم بیشتر است؛ این را به شما عرض بکنم. نگویند اگر علم را مقدس کردیم و با دین همراه کردیم و مؤمن‌کاری درآوردیم، دیگر پیشرفت نمی‌کند؛ نخیر، الان همین خود جهاد دانشگاهی شما، همین مجموعه کارهای شما - که به وسیله عناصر مؤمن این همه کار بزرگ انجام گرفته - نشان دهنده این است که علم وقتی با ایمان همراه باشد، توفیقاتش هم بیشتر خواهد بود».
جهاد دانشگاهی بنا شده که با دانشجو در ارتباط باشد
رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای شورای مرکزی جهاد دانشگاهی، به مناسبت سالگرد تأسیس این نهاد در تاریخ ۱۱ شهریورماه ۱۳۶۹، خاطرنشان کردند: «مسئولیت جهاد دانشگاهی، بالاتر از آن چیزی است که حتی به عنوان وظیفه جهاد دانشگاهی - یعنی تحقیقات و کار فرهنگی - معین شده است. جهاد دانشگاهی می‌تواند آن دستگاهی باشد که این موجِ جوانِ تحصیل‌کُنِ دانشجوی کشور را در داخل دانشگاه‌ها هدایت کند و اینها را به پختگی و کمال لازم برساند. دستگاه رسمی دولتی و یا وزارت، هرچه هم که از لحاظ مدیران و مسئولان، مورد پسند و قبول باشد، باز جهاد دانشگاهی، یک حالت خودمانی‌تر و صمیمی‌تری نسبت به این قضیه دارد و ترکیبش، ترکیب جوانتری است و اساساً گویا بنا شده، برای همین که با دانشجویان ارتباط داشته باشد، از دانشجویان باشد، به آنها بپردازد، از زبان آنها حرف بزند و به آنها توصیه بکند. مسأله‌اش، مسأله دانشجویان است و این کار، از عهده جهاد دانشگاهی، بیشتر و بهتر بر می‌آید».
ایشان در این دیدار افزودند: «ما باید کاری بکنیم که در دانشگاه، وقتی دانشجو وارد شد، اینجا به عنوان مرحله‌ای باشد تا همچنان‌که بر علم خود می‌افزاید، بر تفکر و بینش صحیح و خط درست و هدایت خودش هم بیفزاید. به نظر من، جهاد دانشگاهی می‌تواند در این کار، به نحو وافری سهیم باشد. البته انجمنهای اسلامی، اگر خوب عمل بکنند؛ دفاتر نمایندگی، اگر پخته و کامل عمل بکنند، میتوانند سهم زیادی داشته باشند. اما سهمی که جهاد دانشگاهی، با توجه به امکانات و برنامه‌ریزی‌های دقیق و نیز ثباتی که دارد، می‌تواند به عهده بگیرد، هیچ‌یک از آنها آن سهم را نمی‌توانند به عهده بگیرند. این کار را باید شما جزو برنامه‌هایتان قرار بدهید؛ یعنی کار فرهنگی و هنری‌تان، در این جهت باشد؛ حتی کار تحقیقی‌تان هم در این جهت باشد که جوانان دانشجو را در خط صحیح فکری و عملی هدایت بکند».
ایشان یادآور شدند: «این جریان جهاد دانشگاهی، یک جریان اصلی است که باید در دانشگاه‌ها بماند و آن وظیفه عمده و بزرگ را ان‌شاءاللَّه برعهده بگیرد. به‌هرحال، برای هرطور کمکی که از من میسور و مقدور باشد و بشود ان‌شاءاللَّه انجام داد، آماده هستم».
جهاد دانشگاهی در مواجهه با موانع از حرکت نمی‌ایستد
در دیدار مسئولان و جمعی از محققان جهاد دانشگاهی با رهبر انقلاب در تاریخ ۱۹ خردادماه ۹۳، رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار مهمترین ویژگی جهاد دانشگاهی را برخورداری از نیروی جوان و در عین حال متخصص و دارای تفکر جهادی برشمردند و گفتند: «جهاد دانشگاهی، نهادی مهم است زیرا هم با دانشگاه به عنوان سنگر علم و مرکز پیشرفت علمی کشور مرتبط است و هم دارای تلاش جهادی است و در مقابل موانع و مزاحمت‌ها از حرکت نمی ایستد».
مهمترین کار جهاد؛ تربیت نیروی مومن و برجسته علمی است
ایشان تأکید کردند: «یکی از مهمترین کارها، در جهاد دانشگاهی تربیت شخصیت‌های مؤمن و برجسته علمی، با جهت‌گیری‌های انقلابی و دلبسته به آرمان‌های انقلاب، است».
رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر لزوم تدوین چشم.انداز میان مدت و بلندمدت جهاد دانشگاهی در چارچوب جایگاه و وظایف این مجموعه در نقشه جامع علمی کشور، افزودند: «مسئولان جهاد دانشگاهی باید با یک کار علمی و دانش بنیان، تعریف صحیحی از نحوه تعامل با دستگاه‌های مختلف و مدیریت این تعامل ارائه دهند تا بر اساس یک هدف‌گذاری دقیق بتوانند خانه‌های مربوط به خود را در جدول بزرگ نقشه علمی کشور، به درستی پُر کنند».
انجام کارهای اساسی و عمیق
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای تأکید کردند: «جهاد دانشگاهی باید با پرهیز از کارهای جزئی، به سراغ کارهای اساسی و عمیق تر برود».
جهاد دانشگاهی تنها یک نهاد نیست، یک فرهنگ است
رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از مسئولان جهاد دانشگاهی در تاریخ یکم تیرماه ۱۳۸۳، فرمودند: «در مورد جهاد دانشگاهی من اعتقادم این است که این ترکیب - جهاد و دانشگاه، و تلفیق جهاد که یک امر ارزشی معنوی است با علم و دانش و با دانشگاه - دارای پیام است؛ نشان میدهد که میتوان علم جهادی و نیز جهاد علمی داشت؛ این همان کاری است که شماها مشغولید. علم شما علم جهادی است؛ با جهاد و با اجتهاد همراه است؛ دریوزه‌گری و منتظر نشستن برای هدیه شدن علم از این‌سو و آن‌سو نیست؛ دنبال علم می‌روید تا آن را به‌دست بیاورید؛ این علم جهادی و علم برخاسته از مجاهدت و اجتهاد و تلاش است. از طرفی شما مشغول جهاد هستید. جهاد یعنی مبارزه برای یک هدف والا و مقدس. میدان‌هایی دارد؛ یکی از میدان‌هایش حضور در نبردهای مسلحانه رایج جهانی است. میدان سیاست هم دارد؛ میدان علم هم دارد؛ میدان اخلاق هم دارد. ملاک در صدق جهاد این است که این حرکتی که انجام می‌گیرد، جهت‌دار و مواجه با موانعی باشد که همت بر زدودن این موانع گماشته میشود؛ این میشود مبارزه. جهاد یعنی یک چنین مبارزه‌ای، که وقتی دارای جهت و هدف الهی بود، آن‌وقت جنبه تقدس هم پیدا می‌کند. شما مبارزه علمی می‌کنید؛ زیرا این کار شما به‌طور واضح دشمنان بسیار سرسختی دارد که نمی‌خواهند این حرکت علمی و تحقیقی انجام بگیرد. لذا به نظر من جهاد دانشگاهی فقط یک نهاد نیست، بلکه یک فرهنگ است؛ یک سمت‌گیری و حرکت است. هرچه بتوانیم ما این فرهنگ را در جامعه گسترش دهیم و آن را پایدار و استوار کنیم، کشور را به سمت سربلندی و عزت و استقلال حقیقی بیشتر پیش برده‌ایم».
گلخانه‌ای که جامعه را گلستان می‌کند
ایشان خاطرنشان کردند: «خوشبختانه جهاد به انتظاری که از آن می‌رفت، پاسخ داد. یک روز شاید فکر می‌شد که جهاد یک حرکت گلخانه‌ای است که برای نمونه‌سازی درست کردیم. امروز این گلخانه دارد فضای جامعه را به گلستان تبدیل می‌کند. نه تنها به نمونه‌سازی اکتفا نکرده، بلکه برکات خودش را دارد سرریز می‌کند. همین آمارهایی که دادند - البته قبلاً هم برایم فرستاده بودند و مرور کرده بودم - بسیار پُرمعناست. این که شما در صفوف مقدم علم در بعضی از بخش‌ها دارید حرکت می‌کنید و آن را برای پیشرفت علمی و صنعتی و فناوری کشور به‌کار می‌گیرید و تحقیق را رشد می‌دهید، معنایش این است که این گلخانه دیگر گلخانه نیست، بلکه فضای باز و معطری است که در حال گسترش است، و من طرفدار این گسترش هستم؛ باید این گسترش روزبه‌روز بیشتر شود. در اولین گزارشی که ایشان ذکر کردند، تولید و تکثیر و انجماد سلولهای بنیادی بود که من گزارش‌های بسیار خرسندکننده‌ای را از این کار تحقیقی برجسته دریافت کردم که اینها گویا اولین بار در دنیا - آن‌طور که در ذهنم هست - سلولهای انسولین ساز را تولید کردند و من اخیراً در روزنامه خواندم که سلولهای بنیادی قلب را برای ترمیم قلب به مرحله آزمایش و عمل درآورده‌اند و پیوند زده‌اند. اینها معنایش همان سر ریز شدن این برکات به سطح جامعه است».
رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین در این دیدار، این نهاد را مظهر علمِ جهادی و جهاد علمی برشمردند و افزودند: «جهاد دانشگاهی فقط یک نهاد نیست بلکه یک فرهنگ و جهت گیری است که باید هر چه بیشتر در جامعه گسترش یابد و کشور را به سمت سربلندی و عزت و استقلال به پیش ببرد».
ایشان تأکید کردند جهاد دانشگاهی باید نهادی انقلابی باقی بماند و با انضباط انقلابی و با امید و طراوت و نشاط به سازندگی، بالندگی و رویش ادامه دهد.
جهاد یعنی تلاش هدفدار، بر نام جهاد تکیه کنید
ایشان ادامه دادند: «شما اسمتان جهاد دانشگاهی است؛ روی این اسم تکیه کنید و به مقتضای این اسم تمسک کنید و حقیقتاً جهاد کنید. وقتی جهاد؛ یعنی تلاش هدفدار برای خدا، وجود داشت، بدون تردید موفقیت هم با آن همراه خواهد بود. ما راهی که به سمت مرزهای پیشرفته‌ی دانش در همه‌ی زمینه‌ها داریم، مسلم بدانید که جز با روحیه‌ی استقلال، روحیه‌ی توکلِ به خدا و روحیه‌ی کار برای ایمان طی نخواهد شد. باید این راه را سریع طی کنیم و راه‌های میانبُر را پیدا کنیم و خودمان را برسانیم؛ مرزهای دانش را معنا دادن به پژوهش‌های دانشگاهی».
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار جمع کثیری از دانشجویان و اعضای جهاد دانشگاهی در تاریخ ۱۴ مردادماه ۱۳۷۸ از تحقیقات و فعالیت فرهنگی به عنوان دو سرفصل در مسئولیت‌های جهاد دانشگاهی یاد کردند و فرمودند: «جهاد دانشگاهی با انجام مسئولیت پژوهش خود می‌تواند دانشگاه‌ها را از حالت رکود، توقف، تکیه بر محفوظات و انقطاع از تحقیقات خارج کند و این مجموعه با تکیه بر خصوصیات ذاتی خود قادر است به پژوهش‌های دانشگاهی معنا، کیفیت، جهش و رشد بیسابقهای بدهد».
رهبر معظم انقلاب اسلامی ایجاد تحول کیفی علمی و تحقیقی در دانشگاه‌ها را یک هدف اساسی جهاد دانشگاهی دانستند و فرمودند: «در دوران پیش از انقلاب، دانشگاه‌های کشور فاقد روحیه ابتکار، نوآوری و خودباوری بودند و روند کلی نظام دانشگاهی در آن هنگام به هیچ وجه تربیتکننده محقق، فراهم آورنده پژوهش‌های عمیق و از بین برنده بن بست‌های علمی نبود و چنین هدفی را نیز ترویج نمیکرد، اما دانشگاه‌های کشور طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون پیشرفت‌های بسیار خوبی داشتهاند و امروز جهاد دانشگاهی از پژوهشکدههای متعدد برخوردار است و تحقیقات عمیق علمی در بسیاری از مسایل کشوری در حال انجام است».
مقام معظم رهبری فعالیت فرهنگی جهاد دانشگاهی را حائز اهمیت بسیار دانستند و فرمودند: «برای برطرف ساختن عیوب ساختاری دستگاه علمی و دانشگاهی کشور و نیز از بین بردن تبعیض‌ها، تفاوت‌ها و گرایش‌های احتمالی به سمت غیر حق در جامعه، تنها یک راه داریم و آن تکیه بر اسلام و مفاهیم اسلام ناب و گسترش و ژرف بخشیدن به ایمان اسلامی است و اگر بتوانیم ایمان متعهدانه اسلامی را در دانشگاه‌ها و نظام اداری کشور عمق و گسترش دهیم، مشکلات کشور برطرف خواهد شد».