به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) محمد ناصری، دبیر جشنواره کتاب آموزشی تربیتی «رشد» با اشاره به مصوبه ۸۲۸ شورای عالی آموزش و پرورش اظهار کرد: این مصوبه بر این فرض که منابع آموزشی و تربیتی در فرآیند یادگیری مؤثر و پایدار دانشآموزان بسیار مهم است؛ بنابراین ایجاد سامانه مدیریت کارآمد در آموزش و پرورش موجب میشود بخش دولتی و غیردولتی در تولید منابع از آن استفاده نماید.
وی با بیان این مطلب اظهار کرد: آموزش و پرورش برای هدایت، حمایت و پشتیبانی از ناشران، نویسندگان و تولیدکنندگان در تولید و انتشار استاندارد باید گامهای اصولی بردارد. در این راستا سیاستگذاری، استانداردسازی، هدایت، تولید و توزیع منابع استاندارد، روح حاکم بر مصوبه را تشکیل میدهد. در این راستا باید از توزیع منابع غیراستاندارد پیشگیری شود.
ناصری با اشاره به ریشه تاریخی این رویداد اظهار کرد: جشنواره «رشد» در سال ۷۸ آغاز شد که ساماندهی نیز از همان سال صورت گرفت. در سال ۷۹ اولین دوره جشنواره و هماکنون پانزدهمین دوره آن در حال برگزاری است. گاه جشنوارهها به صورت دوسالانه برگزار شده است. سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، سند راهنمای تولید کتاب را آماده کرده و در اختیار ناشران قرار داده که به چاپ و ارائه آن اقدام کرده است. همچنین در سالهای گذشته وزارت آموزش و پرورش، کتاب مناسب برای اولیا و مدارس را به صورت دیدنی و خواندنی در اختیار مدارس قرار داد که حداقل یک نسخه از آن به تمام مناطق کشور ارسال شد.
دبیر پانزدهمین جشنواره «رشد» همچنین عنوان کرد: برگزاری جشنواره اقدام دیگری است که در این راستا صورت میگیرد. ما میخواهیم به تنور کتاب مناسب دمیده شود و الگوهای مناسب در این حوزه ارائه شود.
ناصری همچنین گفت: کتاب کمکدرسی دایره کوچکی از کتابهای مناسب را به خود اختصاص میدهد. کتاب از نظر ما هر آن چیزی است که خواندنی است. ادبیات، علوم، فنون، شعر و ... از این جمله هستند. متأسفانه تعداد کتب کمک درسی مناسب در قیاس با بازار آن بسیار کم است. 72 درصد کتابهای حوزههای دیگر که چاپ شدهاند مناسب هستند ولی در حوزه کتابهای کمکدرسی این میزان برابر ۲۷ درصد است که نشان میدهد جامعه نشر در بخشهای دیگر همراهی بهتری با آموزش و پرورش داشتهاند.
وی با اشاره به این روند ادامه داد: بر همین اساس پیشبینی میکنیم که در حوزه کتابهای کمکدرسی به جایی برسیم که ساماندهی نداشته باشیم و فقط فهرستگان را معرفی کنیم. تعامل و ارتباط مستمر با ناشران و مدیران تولید برای برگزاری کارگاهها از جمله اهداف وزارت آموزش و پرورش است؛ همچنین جلسات مستمری در همین راستا طی سال برگزار شد و مؤلفان کتب درسی رویکردهای خود را برای مدیران نشر تبیین کردند.
ناصری همچنین بیان کرد: کتب مناسب، کتابهایی هستند که داوران به آنها از 100 امتیاز، 60 امتیاز میدهند. بر همین اساس کتابهایی که در اینجا نمرات 60 ـ 70 گرفتهاند در درجه سه، کتابهای 70 ـ 80 در درجه دو و کتابهایی که در امتیاز 80 ـ 100 جای گرفتهاند، در درجه اول قرار میگیرند. این کتابها، کتابهای مناسبی هستند که با اهداف و نگرش وزارت آموزش و پرورش هماهنگی و همراهی دارند. در همین راستا ۲۸۰۰ کتاب بارگذاری شده که این میزان آثار از ۴۰۰ ناشر به دست ما رسیده است. آثار مرتبط با این جشنواره در 30 گروه داوری میکنند که هر گروه شامل سه داور است که آثار را مورد ارزیابی قرار دادند. در مجموع 90 داور داشتهایم. هر گروه شامل برگزیده و شایسته تقدیر بوده است و البته گروههایی هم داشتهایم که برگزیده یا تقدیری نداشتهاند. در مجموع ۱۲۷ نامزد داشتهایم که ۱۰ برگزیده و سی و یک تقدیری از این میان معرفی خواهند شد.
وی با بیان اینکه کمیته علمی، فرایند داوریها را مورد بررسی قرار میدهد، اظهار کرد: جشنواره «رشد» در روز دوشنبه، یازدهم دیماه در دارالفنون برگزار میشود و برنامههای جنبی در کنار این جشنواره خواهیم داشت که از آن جمله میتوان به برپایی نمایشگاه آثار ارائه شده اشاره کرد. نمایشگاهی از آثار غیر مکتوب هم برگزار میشود که شامل مواردی چون فیلم، نرمافزار و محصولات آموزشی است. همچنین 2 مستند در جشنواره به نمایش درخواهد آمد. در این مستندها افرادی که در ترویج کتاب عاشقانه عمل کردهاند، معرفی میشوند.
ناصری گفت: از جمله نکاتی که داوران بر آنها تأکید داشته و توصیه کردند این است که تکرار روشهای معمول که سالها در نشر موجود بوده است باید تغییر یابد و خلاقیت در عرضه و تولید کتاب ارائه شود. مانند تغییر نوع کاغذ برای سبک شدن کتاب و همچنین تولید کنندگان حوزه کتاب که علاقهمند به تولید اثر در آموزش و پرورش هستند باید برنامه درسی را بیشتر بشناسند.
وی با اشاره به اینکه نیازسنجی واقعی از نیازهای اساسی دانشآموزان صورت نمیگیرد، افزود: ناشران عمدتاً براساس سلیقه معلمان به تولید کتاب میپردازند. برای مثال کتاب «تفکر و مهارتهای زندگی» یکی از دروس مدارس است که متأسفانه کتابی در این عرصه تولید نشده و آثار موجود همگی ترجمه هستند. بر این اساس باید گفته شود که تألیف در همه حوزهها بر ترجمه تقدم دارد؛ فرهنگ، روزآمدی، بومیسازی زبان و ... در تألیف موجود است.
ناصری همچنین در مورد کتابهای کمکدرسی بیان کرد: اگر کتاب درسی تحتالشعاع کتاب کمکدرسی قرار گیرد، انحراف آشکاری است و وزارت آموزش و پرورش باید جلوی آن را بگیرد چرا که یک آفت در جامعه محسوب میشود. همچنین کتابهای کمکدرسی، رواج بیشتری از کتابهای درسی در جامعه دارند که این موضوع نشان میدهد شأن مدرسه از موضوع تعلیم و تربیت به آموزشگاه بدل شده است. از سوی دیگر اطلاعرسانی باید به نقطهای برسد که اولیا بتوانند کتابهای غیراستاندارد را تشخیص دهند. کتابهای کمک درسی برای دبستان مخرب هستند. متأسفانه تفکر در جامعه به این سمت پیش میرود که هر چه مصرف کتابهای کمک درسی بیشتر شود، موفقیت دانشآموزان افزایش مییابد و اگر کتابهای کمکدرسی مبتنی بر سیاست آموزش و پرورش نباشند، مخل فرآیند درسی محسوب میشوند.