«محبت» زبان سوال را از انسان می‌گیرد

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ جلسه شرح صحیفه سجادیه با محوریت دعای هشتم صحیفه در خصوص استعاذه و پناه بردن به خداوند ظهر امروز، ۲۲ اسفندماه با سخنرانی حجت‌الاسلام کاظم صدیقی در دانشگاه تهران برگزار شد.

حجت‌الاسلام صدیقی با اشاره به اهمیت استعاذه به خداوند عنوان کرد: حضرت در فراز نخست دعا می‌فرمایند: «اللَّهُمَّ إِنیِّ أَعُوذُ بِکَ مِنْ هَیَجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ؛ خدایا، پناه می‌برم به تو از شورِ آزمندی و تندیِ خشم و چیرگی حسد». مهلکاتی که در وجود انسان خطرساز است و انسان منهای عنایت الهی نمی‌تواند این خطرات را از حیطه زندگی‌اش دور کند در کلمات امام زین‌العابیدن(ع) به شکل دعا و نیایش آمده است.

امام جمعه موقت تهران ادامه داد: ما باید نسبت به این موضوعات حساس باشیم و ضمن سعی و تلاش، از خداوند طلب عنایت کنیم که در درون خودمان، خودمان را هلاک نکنیم. یکی از این خطر‌ها «حرص» است که جامعه بشری گرفتار این بیماری است. مشکلاتی که جوامع بشری گرفتار آن است مثل رشوه، ربا، رانت، آمارسازی، امتیاز درست کردن و انواع درآمد‌های حرام و تبعیض‌هایی که روح جوامع بشری را آزرده است ناشی از هیجان حرص است.

وی با تأکید بر تبعات «غضب» به عنوان یکی دیگر از رذایل اخلاقی تصریح کرد: غضب برای انسان یک انفجار خطرساز است و عقل و دین را از اثر می‌اندازد. اگر انسان گرفتار هیجانات روحی شد و حالت درندگی بر وجود او حاکم شد، منتج به نتایجی می‌شود که امروز شاهد آن هستیم؛ مانند ازدیاد پرونده‌های کیفری در مراجع قضایی، مشکلات طلاق و قطع رحم، بی‌وفایی‌ها در محدوده دوستی‌های فردی و .... این زودرنجی‌ها معلول کم‌ظرفیتی، انفعالی زندگی کردن و عدم کنترل غضب است. نتیجه آن هم انواع بدبختی‌ها و قساوت‌هایی است که بشر به آن دچار شده است و بی‌رحمی در جهان بیداد می‌کند.

تولیت حوزه علمیه امام خمینی(ره) در ادامه خاطرنشان کرد: سومین بیماری مهلکی که در استعاذه امام سجاد(ع) مورد اشاره قرار گرفته است، مسئله غلبه «حسد» است. حسد از ریشه‌های رذائل اخلاقی است و همزاد آفرینش انسان است. منشأ اولین قتل در عالم آفرینش که در ماجرای هابیل و قابیل اتفاق افتاد و هم قتل بود، هم قطع رحم بود و هم اساس یک جنایت را در عالم پی‌ریزی کرد حسد بود.

وی ادامه داد: مسامحه در معالجه این بیماری انسان را به بدترین جنایات مبتلا می‌کند. حالا چه بکنیم که از شر این غده سرطانی درمان شویم؟ برای درمان حسد هم علم لازم است و هم عمل. مانند سایر بیماری‌ها اولین قدم برای درمان بیماری ادراک خطرات و زشتی آن بیماری است. تا آدم بیماری را مهلک نداند داعی به سوی درمان ندارد، اما اگر علم پیدا کرد که این بیماری ابدیت انسان را نابود می‌کند و نظام ارتباطات را مختل می‌کند به فکر درمان می‌افتد. اگر به واقعیت مشکلاتی که حسد عاید جامعه می‌کند پی برد در مقام علاج بر می‌آید.

نائب رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه تهران در ادامه تاکید کرد: برای شناخت خطرات حسد و راه‌های علاج آن آیاتی از قرآن کریم را تلاوت می‌کنم چراکه کلامی بالاتر از کلام خدا نداریم: «أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَى مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ؛ بلکه به مردم براى آنچه خدا از فضل خویش به آنان عطا کرده رشک می‌ورزند (آیه ۵۴ سوره نساء)». این آیه یک ظاهری دارد که فهم عموم می‌تواند برداشت کند. آیه می‌گوید اگر مردمی که گرفتار حسادت هستند تامل کنند خواهند دانست به چیزی حسد می‌ورزند که خدا به افراد عنایت کرده است.

صدیقی اضافه کرد: مثلا اگر یک کسی زیبایی دارد، یک کسی هنر دارد از ناحیه خداوند است. هر کسی فضل و فضیلتی دارد از ناحیه خداست: «وَمَا بِکُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَمِنَ اللَّهِ؛ و هر نعمتى که دارید از خداست‏ (آیه ۵۳ سوره نحل)». هر نعمتی در کسی مشاهده کردید بدانید که مُنعم خداوند است. با این ترتیب اگر کسی حسادت ورزد و ناراحتی کند در حقیقت با فضل خدا مقابله می‌کند و نسبت به فعل خداوند شکایت دارد. خیلی مهم است که کسی محبت خداوند در دلش باشد و خود را مخلوق و مرزوق خدا بداند، خدایی که کریم و رحیم است و هرچه داریم از ناحیه اوست، آنگاه از کار او اظهار ناراحتی کند.

استاد اخلاق حوزه علمیه ادامه داد: این در میان نسخه‌های ما از همه نافذتر است. آدمی که لطف و محبت خدا را می‌طلبد به کرده او ناراضی نمی‌شود. محبت، زبان سوال را از آدم می‌گیرد. آدم‌هایی که روا می‌دانند انسان نسبت به خدا و پیامبر(ص) او شکایت و اشکال کند علم دارند، اما محبت ندارند. کسی که انسان دوستش دارد و او را به عنوان معشوق خود پذیرفته است، مگر محبت می‌گذرد با او، چون و چرا کند.

وی اظهار کرد: آیه دیگر در خصوص حسد این آیه است که هم بعد معرفتی دارد و هم بعد سیاسی دارد: «وَدَّ کَثِیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إِیمَانِکُمْ کُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ؛ بسیارى از اهل کتاب پس از اینکه حق برایشان آشکار شد از روى حسدى که در وجودشان بود آرزو می‌کردند که شما را بعد از ایمانتان کافر گردانند (آیه ۱۰۹ سوره بقره).» آیه می‌گوید کثیری از یهود و نصارا دوست دارند شما مرتجع بشوید و به عقب بازگردید. آرزو می‌کنند شما را از ایمانی که خدا نصیبتان کرده است برگردانند و شما زیر پرچم کفر آن‌ها بروید و نور ایمان را در شما خاموش کنند. حالا چرا می‌خواهند این کار را کنند؟ این‌ها نمی‌توانند پیشرفت‌های شما را تحمل کنند.

گزارش از مصطفی شاکری

انتهای پیام