اهمیت توحید افعالی در سیاست از نظر امام خمینی(ره)

به گزارش ایکنا؛ نشست «مبانی فلسفی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» امروز 6 شهریور با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمین مسیح بروجردی، استاد حوزه علمیه و نوه امام خمینی(ره) در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. وی در آغاز سخنان خود گفت: از نظر امام خمینی(ره) ما نه به خود، نه به دنیا، بلکه به خدا وابسته‌ایم و این به توحید افعالی باز می‌گردد، از این رو توحید افعالی نقش مهمی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) داشته است. نمونه‌هایی از نقش توحید افعالی در اندیشه سیاسی امام وجود دارد.

بروجردی تصریح کرد: از نظر امام خمینی(ره) کسی که موحد باشد و قدرتی را در عالم موثر نداند و علتی را در عالم موثر نداند، از چیزی نمی‌ترسد. پس اگر فرد از کسی می‌ترسد، فکر می‌کند تاثیری در عالم دارد، امام این را به حکومت‌های جور سرایت دادند. از نظر ایشان ما از حاکمان ظالم نمی‌ترسیم، چون مردم تکیه‌شان به خدای‌شان است. همین‌طور از دنیا و ابرقدرت‌ها نمی‌ترسیم، چون خدا را تنها موثر در نظر می‌گیریم. حاکمان ستمگری که در کشورهای مختلف هستند هم شامل این قاعده‌اند. امام به نحو کلی می‌گویند که حاکمان ظالم به آن خاطر که از ابرقدرت‌ها می‌ترسند، برای تامین منافع آنها به مردم خود ظلم می‌کنند. آنها می‌خواهند این منافع را به غرب دهند و برای اینکه بمانند، ظلم می‌کنند.

این استاد حوزه علمیه قم ادامه داد: امام تذکرهای مهمی در پیام‌های‌ خود می‌دهد، یکی از مهم‌ترین پیام‌های امام به تناسب مخاطب و موقعیت، مربوط به قطع‌نامه و در ذیل یکی از پیام‌های حج ایشان بیان شده است، ایشان اینجا به روحانیت و دانشگاهیان تذکر می‌دهد که جوانان ما را از تجهیزات غرب نترسانید و شجاعت و استقلال را به ایشان بیاموزید. اینکه چطور می‌شود نترسند و فضایل را کسب کنند، از طریق توحید است. در آن پیام همچنین اشاره می‌کند که جوانان ما که اشکالاتی را طرح می‌کند، مورد برخورد تند قرار نداده و انگ التقاط به آنها نزنید، زیرا در این صورت آنها به کل شک می‌کنند. اگر شما بدون توضیح برخوردی کنید، جوانان با مشکلات بزرگ‌تری روبرو می‌شوند و به مسائل کلی‌تری شک می‌کنند و می‌فرمایند اگر نپذیرفتند، باز خسته نشوید. امام با این کار زمینه برای روشنفکری دینی را فراهم کرده‌ است.

وی تصریح کرد: یکی دیگر از آثار توحید افعالی در سیاست این است که ما از غیر خدا اطاعت نمی‌کنیم و نه حاکمان از قدرت‌های بالاتر و نه مردم از حاکمان اطاعت دارند، زیرا تنها حاکم خداست. خود خدا باید اجازه و فرمان داده باشد که کاری کنیم یا از کسی تبعیت کنیم.

بروجردی ادامه داد: مطلب بعدی در توحید افعالی مسئله تکبری است که زیاد در سیاست دیده می‌شود. در میان حاکمان، تکبر جزء مسائل شخصی هم هست و هر کس می‌تواند مغرور شود، چون فکر می‌کند که صفات از آن خود است که امام می‌گوید صفات از آن خداست و همچنین فرد متکبر فکر می‌کند که می‌تواند بالاستقلال کاری انجام دهد که کس دیگری نمی‌تواند انجام دهد و این به افعال باز می‌گردد، در حالی که افعال هم از آن خداست و حاکمان به واسطه تکبر به مسیر دیگری منتقل می‌شوند. اگر کسی قائل به توحید افعالی است، امام می‌گوید نمی‌تواند تکبر داشته باشد. مسئولین نظام اسلامی که باید توحید در رفتار و کردارشان نمایان باشد، نباید تکبر داشته باشند.

نوه امام خمینی(ره) با بیان اینکه مسئله تکبر از مسئله‌های طبیعی است که در عالم سیاست وجود دارد، گفت: افراد گرفتار تکبر می‌شوند و به واسطه توحید افعالی، امام می‌گوید تکبر نباید نباشد و باید درمان شود و مردم خود را تحت استکبار دیگران قرار ندهند و همه تحت استکبار خدا هستیم. از دیگر چیزهایی که در سیاست هست، مسئله دروغ است و امام در این زمینه هم وارد می‌شود و با استفاده از توحید افعالی به نقد آن می‌پردازد.

وی تصریح کرد: امام می‌گوید چون فردی فکر می‌کند فردی به غیر از خدا در عالم تاثیر دارد، دروغ می‌گوید تا اثری برای خود جلب کند، اما اگر فرد به توحید افعالی قائل باشد، دروغ نمی‌گوید. این دروغ در عالم سیاست به چاپلوسی، شایعه‌سازی، تهمت زدن در ملا عام و رسانه‌ها تسری می‌یابد و این مشکل به خاطر بحث نداشتن این توحید است و امام در اکثر مسائلی که عرض کردم به توحید افعالی اشاره می‌کند.

وی افزود: امام ریا را هم به فقدان توحید افعالی ارتباط می‌دهد که انسان خود را خوب جلوه می‌دهد تا از فردی که صاحب اثر می‌داند، اثر بگیرد، در حالی که تنها خداوند صاحب اثر است. عدم اعتقاد به توحید افعالی باعث می‌شود در سیاست، ریا بسیار گسترده شود. افراد برای اینکه فکر می‌کنند کسی که مسئول است، منشا اثر هم است، سعی می‌کنند خلاف آنچه هست باشند و عقیده‌ای که در واقع ندارند را بیان کنند. در ریاکاری، فرد رفتارش را به گونه‌ دیگری جلوه می‌دهد که این ریا به این خاطر ایجاد می‌شود که مسئول دیگری به جز خدا را موثر می‌داند. ریا هم برای کسب مقام و هم برای حفظ آن انجام می‌شود.

بروجردی در پایان گفت: امام معتقد است توحید افعالی به آرامش منجر می‌شود و شما می‌دانید همه چیز از جانب خداست و وقتی چیزی موثر نیست، عجولانه تصمیم نگرفته و رفتار نمی‌کنید و این در عالم سیاست مهم است.

انتهای پیام.