به گزارش ایکنا ؛ 25 اکتبر سال 2007 میلادی بود که پارلمان کانادا رسماً ماه اکتبر را به عنوان «ماه تاریخ و میراث اسلامی» نامگذاری کرد، هدف از این اقدام گرامیداشت قرن‌ها خدمات مسلمانان به بشریت و ساختن پلی بین مسلمانان و دیگر مردم این کشور اعلام شد.
نامگذاری اکتبر به عنوان «ماه تاریخ و میراث اسلامی» در کانادا، کشور سردسیر آمریکای شمالی، با هدف اطلاع‌رسانی، آموزش و به اشتراک‌گذاری اطلاعات درباره میراث غنی مسلمانان و خدمات آنان به جامعه این کشور انجام شده است.
اکنون در آستانه 25 اکتبر، یازدهمین سال نامگذاری ماه میراث اسلامی از سوی پارلمان کانادا نگاهی به جایگاه و خدمات مسلمانان در این کشور و بزرگداشت این ماه خواهیم داشت.
مسلمانان در زمینه‌های علوم تجربی، علوم انسانی، پزشکی، اخترشناسی و دیگر رشته‌‌های علمی به رشد و توسعه بشری کمک قابل توجهی کرده‌اند. برگزارکنندگان ماه میراث اسلامی معتقدند که از طریق آموزش و به اشتراک‌گذاری داستان‌های مثبت از پیروان ادیان و فرهنگ‌های مختلف، همه کانادایی‌ها می‌توانند رشد کرده و با شیوه‌ای انسانی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
بزرگداشت سراسری
پایگاه خبری «د اسپک» در این باره آورده است: هر ساله در این ماه برنامه‌های متنوعی در سراسر کانادا برگزار می‌شود. مراکز اسلامی و مساجد این کشور با برپایی نمایشگاه، برگزاری سخنرانی، نمایش فیلم، بحث آزاد و عرضه غذاهای کشورهای مسلمان این مناسبت را گرامی می‌دارند. در سال‌های گذشته در همایش‌هایی به همین مناسبت در کانادا، موضوعاتی همچون هنر و معماری اسلامی، بانکداری اسلامی، سیستم‌های آبیاری رایج در جهان اسلام، داروشناسی و پزشکی و محیط زیست از دیدگاه اسلام بررسی شده است.
موضوع ماه امسال «خدمات مسلمانان به فرهنگ اروپا و آمریکای شمالی» بوده است. در بسیاری از شهرهای کانادا از سوی نهادهای غیر اسلامی مراسم بزرگداشت این ماه برگزار می‌شود. شورای مدارس منطقه تورنتو موسوم به (DIBIS) که بزرگ‌ترین نهاد آموزشی کانادا به شمار می‌رود، مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را برای دانش‌آموزان تدارک دید. شعار امسال این شورا «سفر ما ادامه دارد...» است.
رضا خان، سخنگوی شورای مسلمانان همیلتون، که مراسم امسال را در این شهر سازماندهی کرده، می‌گوید: «من فکر می‌کنم با افزایش احساسات ضد اسلامی باید هر چه بیشتر به مردم نشان دهیم که ما مسلمانان هم مثل آن‌ها هستیم. ما می‌خواهیم همسایگان ما را بهتر بشناسند و بدانند که ما هم به اندازه دیگران، کانادایی هستیم».
تاریخچه ورود مسلمانان به کانادا
بسیاری بر این باورند که نخستین مسلمانان در دهه 1950 میلادی وارد کانادا شده‌اند، اما این باور درست نیست. حسام منیر محقق تاریخ اسلامی در سخنرانی خود در مراسم امسال در همیلتون درباره تاریخچه حضور مسلمانان در کانادا گفت: تاریخ حضور مسلمانان در کانادا به 150 سال پیش برمی‌گردد.
منیر در آغاز مراسم «ماه تاریخ و میراث اسلامی» در تالار شهرداری همیلتون در سخنرانی خود با عنوان «فصل فراموش شده تاریخ» افزود: شواهد بسیاری وجود دارد مبنی بر اینکه تعدادی آفریقایی مسلمان در تجارت برده به این کشور آورده شدند یا پس از اینکه در 1833 برده‌داری در امپراطوری بریتانیا (از جمله در کانادا) لغو شد به کانادا رفتند.
حسام منیر، محقق تاریخ اسلامی
وی داستان «محمد بقوعقه»، مسلمانی از غرب آفریقا، را روایت کرد که در جوانی در برزیل به بردگی گرفته شد و به ایالات متحده فرستاده شد. او سرانجام پس از آزادی به چتهم (Chatham) در جنوب شرق اونتاریو رفت و در سال 1854 یک فرد محلی به او کمک کرد که زندگی‌نامه خود را مستند کند.
نخستین مسلمانان شناخته شده (که در سرشماری‌ها، از آن‌ها با عنوان محمدی‌ها (Mohamedans) یاد شده است) در سال 1851 به کانادا آمدند. گفته می‌شود یک زوج اسکاتلندی به نام «جیمز» و «اگنس لاو» که به اسلام گرویده بودند در این سال وارد کانادا شدند و در جنوب اونتاریو اقامت گزیدند.
به گفته منیر براساس مستندات، در سال 1854، چهار مسلمان در این کشور زندگی می‌کردند. در 1871 این تعداد به 13 و در 1901 به 47 و در 1921 به 478 نفر رسید. در طی آن سال‌ها بیشتر مهاجران مسلمان از امپراطوری رو به اضمحلال عثمانی به امید یافتن کار و سرپناه راهی کشورهای غربی می‌شدند.
به گفته این محقق بسیاری از نخستین مهاجران مسلمان که به غرب آمدند، توانستند روابط خوبی با مردم محلی برقرار کنند و به تدریج در کار تجارت موفق شوند. مثلاً فردی لبنانی به نام «بدوئین فران» که در کانادا به نام «پیتر بیکر» شناخته می‌شد، در سال 1910 به این کشور آمد و با وجود مواجهه با برخوردهای تبعیض‌آمیز، در تجارت خَز به موفقیت زیادی رسید. با فشار شرکت هادسون بی، وزیر کشور وقت کانادا، قانونی را اعلام کرد که براساس آن فران نمی‌توانست برای تجارت خز به سرزمین بومیان این کشور برود و تنها اجازه داشت در شهرها به تجارت بپردازد. منیر همچنین به سرگذشت «حلوی حمدون» زن مسلمانی اشاره کرد که نخستین مسجد کانادا را در ادمونتون ساخت.
وی به جنبه‌های تاریک تاریخ هم اشاره کرد؛ از جمله اینکه طی جنگ جهانی اول، مسلمانان در اردوگاهی در منطقه کاپوسکاسینگ (Kapuskasing) در بازداشت به سر می‌بردند. با این حال، گزارشی وجود دارد که 22 مسلمان در آن جنگ برای کانادا جنگیدند.
رشد جمعیت پیروان اسلام
به تدریج در کانادا جمعیت مسلمانان افزایش یافت تا آنجا که در سال 1931 بر اساس اسناد، تعداد مسلمانان این کشور به 645 نفر رسید. پس از سال 1965 شاهد رشد چشمگیر جمعیت مسلمانان کانادا بوده‌ایم که تا 1971 به 33000 نفر رسید. امروزه بیش از یک میلیون مسلمان در این کشور زندگی می‌کنند که 3.2 درصد از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند.
متیو گرین (Matthew Green) مدیر اجرایی مرکز همگرایی مدنی همیلتون نیز (Hamilton Centre for Civic Inclusion (HCCI)) در ادامه مراسم «ماه تاریخ و میراث اسلامی» سخنرانی کرد و گفت: بیشتر مطالبی را که آقای منیر گفته است پیش از این نشنیده و علاقه‌مند است که این مطالب در مدارس تدریس شود. منیر در پاسخ گفت که نبود چنین تاریخچه‌ای در دوران تحصیل او را واداشته است که دست به این تحقیقات بزند.
وی افزود: با مطالعه تاریخ حضور مسلمانان در کانادا در می‌یابیم که ما مسلمانان به اندازه دیگران کانادایی هستیم. او گفت کار برای مسلمانان به پایان نرسیده است. دو هفته قبل نخستین مسجد در وایت هورس (Whitehorse) در یوکن (Yukon) افتتاح شد. اکنون در همه استان‌ها و مناطق کانادا مساجد و عبادتگاه‌های اسلامی وجود دارد.
ارج نهادن به مسلمانان
پابلو رودریگوئز (Pablo Rodriguez) وزیر میراث و تکثر فرهنگی کانادا در آغاز ماه اکتبر در یک گفتگوی مطبوعاتی گفت: نخستین بار پارلمان کانادا در سال 2007 ماه اکتبر را به نام ماه گرامیداشت تاریخ و میراث اسلامی نامگذاری کرد؛ این ماه فرصتی عالی برای ارج نهادن به جامعه بزرگ مسلمانان کانادا و به رسمیت شناختن خدمات ارزشمند آنان در راستای شکل‌گیری کشور ماست.
پابلو رودریگوئز، وزیر میراث و تکثر فرهنگی کانادا
وی افزود: مسلمانان کانادا زندگی ما را غنا بخشیده‌اند و به رفاه و رشد کشور ما از طریق دستاوردهای برجسته در بسیاری از زمینه‌ها از جمله ادبیات، ریاضیات، علوم، ورزش و هنر کمک کرده‌اند. من به عنوان وزیر میراث و تکثر فرهنگی کانادا همه کانادایی‌ها را دعوت می‌کنم در گرامیداشت این ماه مشارکت و در مراسمی که در سراسر کشور برگزار می‌شود، شرکت کنند تا شناخت و دانش ما از میراث غنی جامعه مسلمان بیشتر شود. میراث فرهنگی ملی کانادا مجموعه‌ای است که از تلاش‌های همه اقوام و پیروان همه ادیان این کشور ساخته شده است. تمدن اسلامی تنها خاص مسلمانان نیست، بلکه به همه کانادایی‌ها تعلق دارد.
گردآوری و ترجمه: محسن حدادی
انتهای پیام