«دل و دشنه» مجموعه‌ای از سه نمایشنامه است که همگی در پرسوناژ ایران عهد قجری و با مضمون پهلوانی نوشته شده است. این نویسنده در مقام نمایشنامه‌نویس نشان داده که مضامینی چون عشق و عزت برای وی محوریتی دو چندان دارد و همواره در متن‌های خود بر آن‌ها تأکید کرده است. در نمایشنامه‌های مجموعه «دل و دشنه» نیز وی با تأسی به همین اتفاق به سراغ طرح دراماتیک موضوعات مدنظر خود کرده است.
او بنا برآنچه خود روایت کرده است، از دل مطالعه مجموعه آثاری درباره خصلت و خوی پهلوانی به سه درام داستانی با موضوع رفتار و مسلک پهلوانان ایرانی رسیده است که در این مجموعه گردآوری شده است. درام‌هایی که ویژگی اصلی آن‌ها مواجهه خیر و شد و نیکی و بدی در آن‌ها با یکدیگر است. او در قالب تصویری که از رویارویی پهلوانان و مقایسه آن‌ها در رویارویی با شر و خیر در نمایشنامه‌های این مجموعه بیان کرده است به نوعی روایت اساطیری و کهن از انسان در نزاع میان خیر و شر دست پیدا می‌کند. ترس، بیم و امید و در نهایت جدال با خویش برای کشف راه مطلوب میان آمیختگی خیر و شر را باید مهمترین محور اندیشه و باور او در نمایشنامه‌های این کتاب به شمار آورد.
نمایشنامه نخست این کتاب با عنوان «دل و دشنه» با چنین توصیفی اثری است تمثیلی در قالب روایتی پهلوانی از مواجهه خیر و شر که رنگ و بویی از تاریخ معاصر یکصد ساله اخیر ایران را نیز به خود می‌بیند و ماجرایی در دوران ظهور رضاخان روایت می‌کند.
در نمایشنامه دوم با عنوان «مویه کور» روایت رویارویی خیر و شر اما در داستانی عاشقانه شکل می‌گیرد. عشقی که شکل‌دهنده یک کینه قدیمی است و در آستانه وصالی جوان و تازه بار دیگر خود را در معرض دید و قضاوت مخاطبان قرار می‌دهد.
نمایشنامه سوم با نام «نقل آخر» نیز نوعی مکاشفه درونی است که از دل یک نقل و روایت داستانی قهوه‌خانه‌ای آغاز می‌شود. پایبندی نویسنده این نمایشنامه‌ها به اصول زبانی و بیانی تاریخی روایت‌ها و نیز نثر پاکیزه و دراماتیک این نمایشنامه‌ها که متن را به مانند یک اثر داستانی جذاب و خواندنی کرده است، از مهمترین نکاتی است که آریان‌فر در خلق این مجموعه مورد توجه قرار داده است.
انتشارات کتاب نیستان مجموعه نمایشنامه «دل و دشنه» را در 216 صفحه و با قیمت 24 هزار تومان منتشر کرده است.
انتهای پیام