وی ادامه داد: خبر واقعه درگیری موسی(ع) منتشر میشود و حال در دل موسی(ع) یک نگرانی به وجود میآید و البته این خوف به علت عقلانی بودن انسان، طبیعی است و موسی(ع) خشیت خود در مقابل پروردگار را دارد. این خشیت و آن خوف با هم متفاوت است. جایی که انسان از مقدرات زندگی خود دل نگران باشد، خشیت است و این مقام خشیت فقط از آن خداست.
انصاری با اشاره به واژه «یترقب» در آیه 18 سوره قصص اضافه کرد: موسی(ع) خوف دارد اما همه چیز را هوشیارانه تحت نظر دارد تا بتواند تصمیم بگیرد و بر این اساس عمل انجام دهد و این معنایی است که واژه یترقب میرساند.
وی گفت: روز بعد دوباره فردی که موسی(ع) او را نجات داده بود آمد و درخواست کمک کرد؛ موسی دوباره تصمیم به نجات فرد مظلوم از دست یکی دیگر از عاملان فروعونی گرفت. فردی که مقابل موسی(ع) قرار گرفته بود گفت آیا تو میخواهی مرا هم بکشی؟ تو میخواهی جبار باشی و قدرت خودت را به رخ بکشی و تو از مصلحان نیستی.
صاحب تفسیر مشکاة ادامه داد: از این سخن دشمن موسی(ع) میتوان فهمید که از دیرزمانی سخن، شخصیت، مباحثات و عملکرد موسی(ع) گواه مصلح اجتماعی بودن این پیامبر(ص) خدا برای جامعه بوده است و علم و حکمت او در جامعه ظهور و بروز داشته است.
وی افزود: پیامبران الهی باید خوش نامی های اجتماعی را کسب کرده باشند چرا که در جامعه حسن سابقه آنان کمک کارشان باشد و به نوعی وجاهت اجتماعی داشته باشند.
انصاری با ادامه تفسیر آیات سوره قصص گفت: نظام فرعونی واقعه مقابله موسی(ع) را تحمل نمیکند و حکم قتل موسی(ع) را صادر میکند؛ مردی شتابان نزد او میآید و وی را از نقشه فرعونیان مطلع میکند و به موسی(ع) میگوید به تو پیشنهاد میکنم از شهر خارج شوی؛ موسی(ع) که قصد اصلاحات اجتماعی را داشت، حالا ممکن است عمل او به قیمت جانش تمام شود و در این شرایط کسی توان یاری موسی(ع) را نیز ندارد.
انصاری ادامه داد: سنت و قانون الهی در چنین صحنههایی بندگان شایسته را رها نمیکند و دست یاری خدا همراه آنان است. اگر انسان جانب اهل ولا نگه دارد، خدا هم لطف خود را شامل حالش میکند.
وی با شرح مفهوم واژه «رجل» در این آیات عنوان کرد: مراد از این کلمه در این عبارات صرف جنسیت فرد نیست بلکه هدف بیان مردانگی و جوانمردی فرد است. این فرد که خبر را برای موسی(ع) میآورد از کارگزاران فرعونی است و از این کارگزاران در بین اصحاب اهلبیت(ع) نیز بودهاند که در دستگاه حکومت ظالم حضور داشته و کار شیعیان اهلبیت(ع) را راه میانداختند.
این مفسر قرآن بیان کرد: موسی(ع) پس از شنیدن خبر به سرعت از شهر خارج شد و همچنان با خوف هوشیارانه به مسیر خود ادامه میدهد اما باید گفت این حرکت موسی(ع) در اصطلاح جازدن نیست بلکه یک تاکتیک است. موسی(ع) سرمایه وجود خود را ارزان نفروخت و هجرت را به جای جهاد انتخاب کرد. هجرت همواره کارگشای پیامبران الهی بوده است. شرایط هجرت پیامبران را مستعدتر میکند تا با توانمندی بیشتری برای مقابله با حکومت ظلم آماده شوند.
انصاری گفت: موسی(ع) پس از طی مسیر طولانی به سرزمین مدین یا همان اردن امروزی میرسد. وقتی به ورودی مدین میرسد به خدا میگوید من نه چیزی دارم و چیزی میدانم؛ مرا هدایت کن تا به آنجا که باید، برسم. سپس قرآن با ابتکار زیبایی حکت موسی(ع) به کنار منابع آب آن سرزمین را توصیف میکند و ازدهام جمعیت را در این مکان بیان میکند.
وی ادامه داد: موسی(ع) در کنار منابع آب دو زن را دید که مفسران میگویند مشغول نگهداری گوسفندان خود بودند اما زیباتر است که بنا تناسب عبارات قرآن بگوییم آنان خودشان و حریمشان را از اختلاط حفظ میکردند تا پس از رفتن سایر چوپانها به انجام امورشان بپردازند.
انصاری گفت: پیامبران شکیباترین و انساندوست ترین افراد روی زمین هستند؛ موسی(ع) جلو رفت و علت دور ایستادن آنان را پرسید و آن دو زن که دختران شعیب نبی(ع) بودند، گفتند که منتظریم تا گوسفندان خود را آب دهیم چرا که پدر ما پیر و کهن سال است؛ حرف «فاء» در ابتدای آیه 24 این سوره اشاره به سرعت دارد. موسی(ع) به سرعت گوسفندان را سیراب کرد و آن دو رفتند.
وی گفت: از این عمل موسی(ع) نتیجه میگیریم که هرگاه انسان تشخیص خیر داد، نباید امروز و فردا کند. این سرعت عمل در خیر روش پیامبران است. چه بسا افکار و نیات خیر و پاکیزهای که به فردا گذاشتیم و این فردا هیچگاه نیامد.
انتهای پیام