رسول اولیازاده، مدیر سابق خانه عکاسان حوزه هنری در گفتوگو با خبرنگار ایکنا درباره عکاسی انقلاب و دفاع مقدس اظهار کرد: مهمترین ویژگی‌ای که برای عکاسی انقلاب و دفاع مقدس می‌توان متصور شد محصور بودن آن در چارچوب زمان است و به همین دلیل این قبیل آثار تکراری نیستند. البته با گذر زمان از وقایع تاریخی معمولاً دیگر اثر تازه‌ای وجود ندارد اما هنوز هم عکاسانی هستند که از آن زمان عکس منتشر نشده دارند. من زمانی که در حوزه هنری مشغول بودم مجموعه‌ای از عکاس‌های «اکبر نادری» به دستم رسید که برایم بسیار جذاب بود و با برگزاری چند نمایشگاه و چاپ عکس‌ها در قالب کتاب تلاش کردم آن‌ها را در معرض دید مخاطبان قرار دهم.
وی افزود: عکاسی از رویدادهایی، چون انقلاب اسلامی حتماً باید یک ویژگی مهم داشته باشد، آن‌هم این‌که زاویه نگاه عکاس نباید به‌گونه‌ای باشد که به تماشاگر مطلبی را القا کند، بلکه باید آنچه درواقع وجود دارد را به بهترین نحو ممکن ثبت کند. برای مثال وقتی قرار است تظاهرات مردم علیه نظام ستم‌شاهی عکاسی شود باید گوناگونی آدم‌های جامعه را در آن دید نه این‌که به گونه عکاسی شود که مخاطب حس کند تنها یک قشر خاص در این مراسم حضور داشتند. این موضوع متأسفانه تا سال‌ها یکی از آسیب‌های رایج عکاسی رویداد محور بوده و هنوز هم وجود دارد.
مدیر سابقه خانه عکاسان حوزه هنری ادامه داد: جالب است بدانید عشق عکاس به کاری که انجام می‌دهد چندان به باور‌های شخصی‌اش ارتباط ندارد، زیرا ممکن است فردی به عاشورا یا بسیاری از مناسک باور داشته باشد، اما زاویه دیدش در عکاسی خوب نباشد در عوض یک فرد غیرمسلمان با زاویه دید صحیح، عکاس‌هایی ماندگار از مناسک مذهبی خلق کند. برای مثال عکس‌های یک عکاس ارمنی از حرم حضرت عبدالعظیم(ع) ثبت کرد به‌اندازه‌ای حیرت‌آور و زیبا بود که از مجموعه آثارش یک نمایشگاه در خانه عکاسان برگزار شد.
عکاسی انقلاب و دفاع مقدس، فرصت درک ناشناخته‌ها
اولیازاده تأکید کرد: مشکل اساسی در حوزه عکاسی انقلابی، دفاع مقدسی و دینی بیش از این‌که به کیفیت کار عکاسان مربوط باشد به عدم گردآوری صحیح آثار مربوط می‌شود، چون عکس‌هایی بسیاری وجود دارد که انتظار می‌رود در تاریخ هنر این سرزمین ثبت و ماندگار شود، اما به دلیل این‌که فرد یا سازمانی وجود ندارد تا این آثار را گردآوری کند شاید بسیاری از عکس‌های زیبا از بین برود. به همین جهت پیشنهاد می‌کنم برای مناسبت‌های مهم فراخوان بدهیم تا عکس‌هایی که درباره آن وجود دارد جمع‌آوری شود. برای مثال از اولین نماز جمعه‌ای که بعد از انقلاب اسلامی به امامت آیت‌الله طالقانی برگزار شد اشاره می‌کنم. این نماز جمعه یکی از زیباترین اتفاقات بعد از انقلاب بود که نحو اجرای آن برای جوانان امروزی جذاب است. پس اگر بتوان این قبیل آثار را گردآوری کرد، مطمئنم اتفاق خوبی در هنر این سرزمین رخ خواهد داد.
این عکاس با بیان این‌که تشییع پیکر امام راحل(ره) اتفاقی است که شاید دنیا دیگر نظیر آن را نبیند، چنین توضیح داد: تا به امروز هیچ تشییع پیکری در دنیا به عظمت تشییع پیکر حضرت امام(ره) نبوده است، اما دهه هفتاد یا هشتادی‌ها با این اتفاقات بیگانه‌اند. پس اگر نمایشگاه‌هایی به‌صورت ملی در سراسر کشور برگزار شود مطمئنم هم آگاه‌سازی صورت خواهد گرفت هم این مضامین برای نسل‌های بعد تشریح می‌شود، بدون این‌که بخواهیم برای آن هزینه گزافی بپردازیم. این قبیل اتفاقات در کشور فراوان است، اما نمی‌دانم چرا ما در این زمینه کم‌کاریم.
وی درباره ویژگی عکاسی پرتره اظهار کرد: عکس پرتره باید بتوند در لحظه توجه تماشاگر را جلب کند و مهمترین ویژگی عکاسی پرتره این است که روی آن روتوش انجام نمی‌شود و ضروری است تا عکاس با سوژه ارتباط خوبی برقرار کند. برای درک بهتر این موضوع از آثار استاد فخرالدین فخرالدینی مثال می‌زنم که اگر قرار باشد از سوژه‌ای، عکاسی پرتره کند، ابتدا چند جلسه با او ملاقات می‌کند تا با تمام زوایای سیما و رفتار او آشنا شود زیرا دانستن جزئیات به ثبت آثار ماندگار کمک می‌کند.
عکاسی از رهبری شرایط خاصی دارد
این عکاس که سابقه عکاسی از رهبر معظم انقلاب را دارد درباره ویژگی عکاسی از شخصیت‌ها اظهار کرد: عکاسی از شخصیت‌های بزرگی، چون مقام معظم رهبری شرایط خاص خود را می‌طلبد، چون معنا هم در این حوزه بسیار اهمیت دارد. برای مثال وقتی رهبری با هنرمندان یا شاعران دیدار دارند باید از مراسم به گو‌نه‌ای عکاسی کرد که ظرایف هنری و ادبی در آن نمایان باشد یا این‌که دیدار ایشان با خانواده و فرزندان شهدا باید نمایانگر فضای صمیمی و پدرانه آن مکان باشد. در کنار این زاویه دید باید به ترسیم صلابت رهبر انقلاب هم توجه داشت، چون برخی مواقع رهبری برای مقامات لشکری یا کشوری سخن می‌گویند و موضوع استکبارستیزی است. پس باید عکس‌ها قدرت و ابهت نظام مقدس جمهوری اسلامی را نشان دهد.
اولیازاده در پایان تأکید کرد: عکس قادر است مجدداً برخی هنر‌ها را احیا کند، برای مثال به تعزیه اشاره می‌کنم که این روز‌ها به حاشیه رانده شد و کمتر در معرض دید قرار می‌گیرد، درصورتی‌که مطمئنم اگر زیبایی‌های این هنر به‌درستی ترسیم شود می‌توان مخاطب جهانی هم برای آن جذب کرد، البته در این میان می‌خواهم به عکاسی عاشورایی هم اشاره‌ای داشته باشم، چون به شدت این موضوع این روز‌ها در عکاسی دینی رایج است. در عکاسی عاشورایی تنها نباید به مراسم زنجیرزنی، سینه زنی و... اکتفا کرد، بلکه آیین‌هایی وجود دارد که بسیاری از مردم از آن مطلع نیستند و با عکاسی می‌شود آن‌ها را در معرض دید قرار داد.
گفتوگو از داوود کنشلو
انتهای پیام