عباس تقویان، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان توضیحاتی در مورد مبعث نبی مکرم اسلام(ص) پرداخت و در پاسخ به این پرسش که چرا خداوند در مورد بعثت رسول خود بر مؤمنین منت گذاشته است؟ اظهار کرد: قرآن کریم از مبعث وجود نازنین پیامبر اکرم(ص)، که آغازگر یک دوره تاریخی هدایت انسان‌ها شدند، به نعمت و گاهی نیز منت و منت‌گذاری تعبیر می‌کند و تحلیل و برداشت تفسیری که بنده از این آیات دارم این است که سنت هدایت‌گری در عالم تعبیه شده و خداوند متعال انسان‌ها را به حال خود رها نکرده است و به تعبیر قرآن، لغویت و عبثیتی در عالم نیست، بلکه عالم هدفمند است و این هدفمندی نیز جز در پرتو هدایت انسان‌ها و به کمال رسیدن آنها محقق نمی‌شود.
وی تصریح کرد: البته این هدفمندی به ما انسان‌ها برمی‌گردد و ساحت حق‌تعالی به دور از هرگونه نقصی است و خداوند ذات کاملی است که برای اینکه به کمال و تقرب به او برسیم، این هدایت‌گری را در متن عالم قرار داده است. با این بیان روشن می‌شود که هدف اصلی از خلقت، تقرب به خدا و به کمال رسیدن انسان‌هاست و هیچ پدیده‌ای در این عالم از این امر مقدس‌تر و والاتر نیست.
این استاد دانشگاه بیان کرد: بنابراین، خداوند به عنوان کامل‌ترین وجود این سنت را قرار داده است و از طرفی ما انسان‌ها نیز سراسر فقر و نیازمندی و نیازمندِ حرکت از نقص به کمال هستیم و طبعاً خداوند زمینه این امتنان را در ما قرار داده و در قبال توجه و عنایتی که به ما می‌شود باید قدر این نعمت و عنایت را بدانیم و شکرگزار باشیم.
تقویان افزود: خداوند به عنوان منعم و ما متنعم هستیم و قاعده عقلی حکم می‌کند که در مقام شکرگزاری خود را قرار دهیم و این منت‌گذاری خداوند بر ماست، چون ما حقی بر خدا نداریم، بلکه برعکس است. آنجا که حقی نداریم و منعم بر اساس لطف و فضل خودش با ما برخورد می‌کند و یک نعمت عظیمی را که بعثت حضرت ختمی مرتب(ص) است بر ما ارزانی می‌دارد تا به عالی‌ترین شکل هدایت شویم، در حقیقت بر ما منت می‌گذارد و پرمعناترین تعبیر برای این مسئله منت گذاشتن است.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چطور باید قدردان این نعمت باشیم؟ گفت: در قبال هر نعمتی، انسان باید این آگاهی و خودآگاهی را داشته باشد که فقیر بوده و یک غنی این نعمت را به او داده است. وقتی این بینش را داشته باشیم که خود را فقیر بدانیم و بفهمیم که بدون استحقاق، یک منعمی این نعمت را به ما داده است، خود را در مقام ستایش می‌بینیم و عالی‌ترین شکل حق‌گزاری در مقابل این نعمت و دیگر نعمات را خواهیم داشت.
وی بیان کرد: عالی‌ترین نعمتی که خداوند به انسان عرضه داشته ارسال انبیا بوده که هادیان بشر بوده‌اند تا انسان‌ها از خاک به افلاک و از نقص به کمال برسند. به قول حکما حرکت انسان‌ها از ضعف به کمال است تا در نهایت به مقام قرب الهی برسند. وقتی این آگاهی را پیدا کنیم، خود را در مقابل یک موجود با عظمتی می‌بینیم که مظهر کمال مطلق است، در حالی که ما نقص مطلق هستیم. در این صورت ما به ستایش و حمد خداوند سوق داده می‌شویم که فرمود «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ». حمد در اینجا یعنی همه محامد که بدون استثنا متوجه ذات باری بشود. چون عالی‌ترین مظهر زیبایی و لطف، خداوند است و لذا هر عقلی اعم از دینی و غیردینی ما را ملزم می‌کند که در مقابل این موجود با فضیلت و منعم کرنش کنیم.
تقویان در پاسخ به این پرسش که چرا در فلسفه بعثت رسول خدا(ص) اتمام و اکمال مکارم اخلاقی آمده است؟ بیان کرد: در شعار پیامبر(ص) آمده که فرمودند «انما بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» و این مسئله غایت بعثت پیامبر(ص) است که فرمود خداوند من را مبعوث کرد که مکارم اخلاق را تکمیل کنم. اخلاق از ریشه خُلق است و خلق نیز به معنای آن ساختار و شاکله وجودی انسان است. انسان اگر بنا باشد از قوه به فعل، از نقص به دارایی و از عجز به قدرت حرکت کند و از نداشتن‌ها به داشتن‌ها برود، طبیعتاً به این معناست که باید انقلابی در وجودش رخ دهد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: همانطور که قرآن می‌فرماید: «قُلْ كُلٌّ يَعْمَلُ عَلى شاكِلَتِهِ.» ما باید در مسیر تغییر و تغییر مثبت شاکله خود باشیم و نداشتن‌ها را تبدیل به داشتن‌ها کنیم و در این مسیر چیزی دستگیر انسان نمی‌شود، مگر توجه به مبانی اخلاقی که اینها نیز مبانی ثابت درونی در وجود انسان‌ها دارد و اخلاق صرفاً دینی نیست، بلکه یک امر درونی‌شده انسانی است و همه ادیان آمدند که ما را متوجه این ارزش‌ها و هنجارهای درونی‌شده کنند. هر عقلی تشخیص می‌دهد که عدالت خوب و ظلم بد است. اینکه عدالت خوب و ظلم بد است و انفاق و احسان به دیگران مستحسن است، یک سلسله اصول و پایه‌های ثابت اخلاقی است که ادیان و شرایع و احکام نیز مبتنی بر این پایه‌های اولیه اخلاقی هستند و حکمی در دین نیست مگر اینکه مبتنی بر آن پایه‌های ثابت اخلاقی است.
وی ابراز کرد: خداوند فرمود «ثُمَّ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا تَتْرَى»، یعنی، پیامبران را پشت هم فرستاده‌ایم و در هر مقطعی از مقاطع تاریخ، آنجا که لازم بوده، خداوند پیامبران را فرستاده است و وجود اقدس پیامبر اکرم(ص) نیز آخرین پیامبر از این زنجیره و سلسله انبیا است و در شرایطی زندگی می‌کنیم که رسالت انبیا و ارسال انبیا به پایان رسیده و در یک دوره پایان تاریخی و آخر الزمانی زندگی می‌کنیم که خداوند هر آنچه مورد نیاز بشر بوده است در قالب دین خاتم و کتاب آسمانی پایانی بر بشریت عرضه داشته است و باید قدردان این نعمت باشیم.
انتهای پیام