به گزارش ایکنا، روز پنجشنبه، دوم مرداد دو فروند جنگنده آمریکایی در آسمان سوریه با نزدیک شدن خطرناک به هواپیمای مسافری ایران، آن را مورد تهدید قرار دادند و خلبان هواپیمای ایرانی نیز برای جلوگیری از برخورد، اقدام به تغییر موقعیت سریع و کاهش فوری ارتفاع کرد؛ این اتفاق باعث شد تعدادی از مسافران زخمی شوند. این حادثه باعث بروز موجی از انتقادات به ارتش آمریکا و یادآوری اقدامات مشابه در قبال غیرنظامیان و شهروندان بی‌گناه شد.
این اقدام غیرقانونی ارتش آمریکا در رسانه‌های آمریکایی هم بازتاب گسترده‌ای داشت اما چیزی که بیش از همه اهمیت داشت، نوع نگاه این رسانه‌ها به این رویداد و یادآوری اقدام غیرانسانی ارتش آمریکا در ساقط کردن هواپیمای مسافربری ایران در سال 1367 و به شهادت رساندن 270 سرنشین آن بود.
اشاره رسانه‌ها به اقدامات مشابه
با وجودی که این اتفاق تلفات جانی نداشت، اما این اقدام ارتش آمریکا پیش از این هم مسبوق به سابقه بوده است.
NBC، در گزارش خود از این حادثه نوشت: این رفتار برای برخی از ایرانیان به شدت یادآور اقدام 30 سال پیش ارتش آمریکا در قبال هواپیمای مسافربری ایران بود که یکی از لحظه‌هایی است که دولت ایران در رابطه با بی‌اعتمادی چند دهه‌ای خود به آمریکا اشاره می‌کند.
این رسانه آمریکایی از قول یک دانشجوی دکترای ایرانی نوشت: «نزدیک بود فاجعه بدی رخ دهد اما هیچ تضمینی وجود ندارد كه مسافران دفعه بعد خوش‌شانس باشند و سرنوشت آنها با كسانی كه در پرواز 655 ایران ایر بودند، یکی نشود».
در بخش دیگری از این گزارش با اشاره به اهمیت این موضوع در خاطر ایرانیان از قول آرشین ادیب مقدم، استاد دانشگاه لندن آمده است: «این اتفاق(ساقط کردن پرواز 655 ایران ایر) زمانی رخ داد که دولت ریگان از دیکتاتور عراق، صدام حسین که در سال 1980 به ایران حمله کرد؛ پشتیبانی می‌کرد. این موضوع همچنان برای بسیاری از ایرانیان یک ضایعه ملی است و هر ساله از آن یاد می‌شود».
سایر رسانه‌ها مانند نیویورک پست و CNN هم به طور جداگانه به این حادثه پرداختند. بسیاری از آنها اظهارات مسافران ایرانی و اظهارات مقامات آمریکایی را پوشش دادند.
الجزیره با استناد به پایگاه‌های خبری ایران گزارش داد که تعدادی از مسافران زخمی شده‌اند زیرا خلبان ناگهان سرعت و ارتفاع هواپیما را کاهش داد تا از برخورد احتمالی دو هواپیما جلوگیری کند اما ایالات متحده ادعا کرد که فاصله ایمن با هواپیمای ماهان حفظ شده است.
وب‌سایت ایندیپندنت در جریان پوشش این حادثه نوشت: «یک اف 15 در نزدیکی یک هواپیمای مسافربری ایرانی در آسمان سوریه، مسافران را وحشت‌زده و برخی را مجروح کرد زیرا باعث تغییر جهت ناگهانی هواپیمای مسافربری شد».
پایگاه خبری الوقت در صفحه انگلیسی خود در گزارشی به جنبه‌های دیگر این اقدام پرداخته و آن را غیرقانونی و خارج از عرف بین‌الملل توصیف کرده است.
به گفته این پایگاه خبری، اقدام غیرقانونی علیه پرواز ماهان 1152 باید یک رسوایی بزرگ برای واشنگتن تلقی شود زیرا ظاهراً با هدف گمراه کردن پدافند هوایی سوریه با هدف شلیک به هواپیمای مسافربری بوده است. این کار به منظور معکوس کردن روند شکست‌های آمریکا از محور مقاومت به رهبری ایران است. در کل، این حرکت به طور قطع نقض قوانین حمل و نقل هوایی و آزادی پرواز است.
این پایگاه خبری با اشاره به حق ایران برای شکایت از این اقدام افزود: اگرچه آمریکایی‌ها ادعا کردند در مانور خود در نزدیکی این هواپیما، قوانین بین‌المللی و مسافت ایمن را رعایت کرده‌اند، آنچه مشخص است این که نقض مقررات حمل و نقل هوایی توسط آمریکایی‌ها امری بدیهی بود و به ایران اجازه داده که در سازمان‌های بین‌المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل متحد از آمریکا به دلیل بازی خطرناک با زندگی غیرنظامیان شکایت کند.
ترس از اقدام تلافی‌جویانه ایران
با این همه به نظر می‌رسد که بیش از همه ترس از اقدام تلافی‌جویانه ایران در صورت وقوع حادثه‌ای بدتر، موج انتقادات را در پی داشته است.
بلومبرگ در یادداشتی به قلم بابی گوش(Bobby Ghosh) به بررسی ابعاد این حادثه پرداخته و با انتقاد از این رفتار نوشته است: همه ما باید سپاسگزار باشیم که پرواز ماهان ایر به فاجعه ختم نشد. اگر این اتفاق رخ می‌داد، تهران ممکن بود، وسوسه شود و اقدام متقابل کند، اگرچه جزئیات دقیق اتفاق روز پنجشنبه ممکن است در غبار جنگ تبلیغاتی ایران و ایالات متحده گم شود.
گوش در این یادداشت با اشاره به حضور نظامی آمریکا در سوریه و پایگاه التنف، احتمال وقوع رخداد‌های مشابه را رد نکرده و نوشته است: فضای هوایی سوریه با وجود هواپیماهای بدون سرنشین و هواپیماهای نظامی سرنشین‌دار از همه گروه‌ها اعم از آمریکایی، روسی، سوری، ترکی و اسرائیلی بسیار خطرناک است.
نویسنده در این مطلب خطرناک بودن آسمان سوریه را به دلیل حضور بالای نیروهای نظامی مختلف بررسی کرده و نوشته است: حکومت سوریه برای دفاع در برابر حملات هوایی غالباً موشک‌هایی را شلیک می‌کند که از دقت کافی برخوردار نیستند. در ماه فوریه(بهمن ماه)، یک هواپیمای مسافربری دیگر از تهران به دمشق مجبور شد برای جلوگیری از آتش پدافند هوایی سوریه، در پایگاه اضطراری حمیمیم(Hmeimim) لاذقیه فرود بیاید. با توجه به خطراتی که در آسمان سوریه در کمین است، این را به‌خاطر داشته باشید که چنین حوادثی و برخورد بین هواپیمای ماهان ایر و هواپیمای اف 15 ممکن است بار دیگر فاجعه بیافریند.
سابقه تاریک هدف قرار دادن غیرنظامیان
اقدام شبه تروریستی ارتش آمریکا در آسمان سوریه علیه هواپیمای مسافربری ایران، بیش از هر چیز دیگری سابقه تاریک ارتش این کشور را در برخورد با غیرنظامیان در مناطق مختلف جهان در اذهان زنده کرد.
باید به خاطر داشت كه تاریخ مداخله و تجاوز آمریكا در سراسر جهان مملو از سوابق مربوط به هدف قراردادن غیرنظامیان و جنایات علیه بشریت است. این موضوع در سوریه هم به چشم خورد و همگان شاهد بودند که در جنگ سوریه اغلب توسط نیروهای آمریکایی كه به كشور عربی جنگ‌زده اعزام شده بودند، رفتارهای مشابهی داشتند. تاکنون، سازمان ملل و گروه‌های حقوق بشر بین‌المللی گزارش‌های مختلفی در مورد جنایات جنگی هواپیماهای جنگنده آمریکایی در جریان عملیات رقه منتشر کرده‌اند.
کارشناسان موافق هستند که آخرین اقدام تهاجمی ایالات متحده در سوریه نشان از بن‌بستی است که واشنگتن در اجرای سیاست خود در سوریه با آن روبه‌رو است و نشان دهنده خصومت واشنگتن برای بازگرداندن وجهه خود با هدف قرار دادن مستقیم غیرنظامیان است.
به نظر می‌رسد که دولت ترامپ در آخرین ماه‌های قدرت، زیر فشار مضاعف افکار عمومی داخلی به دلیل ناتوانی در مهار بحران‌هایی چون شیوع کرونا، اعتراضات ضدنژادپرستی، بیکاری گسترده و روزافزون، شکست تجاری در رقابت‌های بین‌المللی به ویژه در مواجهه با چین و... دچار نوعی سردرگمی خطرناک در تصمیم‌گیری‌های مهم شده است.
گزارش از محمدحسن گودرزی
انتهای پیام