دفتر حاضر حاوی سیزده مقاله از نوشته‌‍‌های نویسنده است که متناسب با نیاز‌های فرهنگی جامعه نگارش یافته است. بعضی از این نوشته‌ها در ابتدا در قالب گفتار و سخنرانی ارائه شده و بعد از نگارش بازنویسی و ویرایش شده است. محتوای این مقاله‌ها به طور عمده به چند حوزه مهم علوم انسانی به ویژه به حوزه‌های الهیات، فلسفه، عرفان، دین‌پژوهی و مطالعات فرهنگی مربوط می‌شود.
نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب «دین و فرهنگ» می‌نویسد: با تأسف باید گفت در جامعه ما به رشته مطالعات فرهنگی و اهمیت فرهنگ توجه کافی نشده است و با وجود تعدد دستگاه‌ها و نهاد‌های فرهنگی، پژوهشگاه‌ها و سازمان‌ها و مرکز مرتبط، هنوز هم این رشته علمی بسیار تأثیرگذار در خیلی از دانشگاه‌های وجود ندارد و جایش خالی است، به ویژه در زمینه مدیریت فرهنگی، فرهنگ‌شناسی و مقولات وابسته کمبود‌های جدی داریم. در جهان امروز، رشته فرهنگ جایگاه ویژه‌ای یافته است و جامعه‌شناسان، الهی‌دانان و فیلسوفان در کنار مردم‌شناسان و فرهنگ‌شناسان به تحقیق در مورد مباحث این رشته مشغول‌اند. سهم ما هنوز در این زمینه ناچیز و نحیف است و این از طنز‌های روزگار است، زیرا هم دین اسلام به فرهنگ اهتمام ویژه‌ای می‌ورزد و هم انقلاب ما در ماهیت و ساختار خود صبغه‌ای کاملاً فرهنگی داشته است.
شادروان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی(ره)، صاحب تفسیر گرانقدر المیزان، از حکیمان و عارفان نامدار روزگار ما بود که در طول عمر گرانمایه خود به تربیت شاگردان بسیاری پرداخت و کتاب‌های ارزشمندی نگاشت. او فیلسوفی پیشرو، نواندیش و صاحب ابتکار بود. نگارنده که از سالیان دانشجویی و دانش‌آموزی با آثار آن بزرگ، انسی به‌سزا داشته و بعضی از کتاب‌های او را به درس نزد استادان فراگرفته است، از دیرباز متوجه پاره‌ای دیدگاه‌های نو و ابتکارات حکمی و عرفانی ایشان شده بود. از این رو نویسنده در این مقاله کوشیده بعضی از آرای خاص و مبتکرانه ایشان در زمینه تعریف فلسفه، موضوع، مسائل و مبادی آن و نیز ربط و پیوند فلسفه با دیگر علوم را تبیین کند.
در بخشی از این کتاب آمده است: در روزگار ما، مکتب‌های عرفانی جدیدی پدید آمده و ردپای آن‌ها به دیار ما نیز کشیده شده و علاقه‌مندانی یافته است. شناخت این عرفان‌های نوپدید و آشنایی با تاریخچه، ساختار، آموزش‌‌ها و باور‌های مؤسسان و مدافعان آن‌ها برای جامعه ما، که خود سنت عرفانی ریشه‌دار و کهنسالی دارد، امری اجتناب‌ناپذیر و بلکه ضرورتی فرهنگی و تحقیقاتی است تا از این رهگذر بتوان به مقایسه‌های علمی این عرفان‌ها با عرفان اسلامی پرداخت. انکار نمی‌توان کرد که ورود و حضور این عرفان‌های جدید در جامعه ما با آسیب‌هایی همراه بوده است؛ به ویژه در میان نسل جوان و نوآموختگان و مبتدیان وادی عرفان به بعضی انحراف‌ها نیز منجر شده است و ما امروز به گونه‌ای آسیب‌شناسی فرهنگی در این زمینه نیاز داریم.
درآمدی بر زندگی و اندیشه قدیس آگوستین، اسلام و عقلانیت باور‌های دین، تاریخچه و ساختار الهیات سیاسی و رهایی‌بخش، تحلیل تاریخچه، ماهیت و مبانی مدرنیته، سکولاریسم و نگرش‌های مرتبط با آن، شور نیایش و عرض احتیاج، عرفان دینی و عرفان سکولار، ماهیت فلسفه در نگرش علامه طباطبایی، مقایسه نگرش مطهری و شریعتی به کارکرد‌های دین و ... عناوین تعدادی از مقالاتی است که در کتاب «دین و فرهنگ» تبیین و منتشر شده است.
کتاب «دین و فرهنگ» نوشته همایون همتی را انتشارات سوره مهر با شمارگان ۱۲۵۰ نسخه منتشر کرده است.
انتهای پیام