قدم‌های کوچکی که بارهای سنگین برمی‌دارند

امروز دهم رجب و سالروز ولادت امام جوادالائمه(ع) است. گرچه جامعه شیعه در بهره‌مندی از نور کامل امامان خود دچار محرومیت‌های زیادی شد، اما گوهرها و سخنانی از ایشان برای ما باقی مانده است که به فرموده امام رضا(ع) چنانچه زیبایی‌هایشان برای مردم رخ بنماید، همچنان خاصیت ربایش و جذب دارند.

یکی از سخنان زیبای امام جواد(ع)، حدیث زیر است که در قالب سه جمله کوتاه، گره‌های بزرگی را گشوده‌اند. « ثَلاثُ خِصالٍ تَجْتَلِبُ بِهِنَّ الْمَحَبَّةُ: الاْنْصافُ فِى الْمُعاشَرَةِ، وَ الْمُواساةُ فِى الشِّدِّةِ، وَ الاْنْطِواعُ وَ الرُّجُوعُ إلى قَلْبٍ سَليمٍ.»:‌ فرمود: سه خصلت جلب محبت مى‌كند: انصاف در معاشرت با مردم، هم‌دردى در مشكلات آنها، همراه و همدم شدن با معنويات.

مطابق این سخن امام جواد الائمه(ع)، اگر می‌خواهید فضایی که در آن نفس می‌کشید و زندگی می‌کنید، فضایی آکنده از محبت و دوست داشتن باشد، سه کار انجام دهید:

یک؛ در معاشرت با یکدیگر اهل انصاف باشید. بی شک زندگی اجتماعی سرشار از موقعیت‌هایی است که تداخل و تزاحم منافع بین افراد رخ می‌دهد؛ شرایطی که زندگی‌های خانوادگی زیادی را به تهدید می‌کشاند. امام یک توصیه کوتاه دارند؛ در چنین شرایطی، به اندازه‌ای که از حقوق خودت، دفاع می‌کنی و از آنها کوتاه نمی‌آیی، به همان اندازه شرایط و حقوق طرف مقابل را هم بسنج و رفتار و گفتارت به گونه‌ای نباشد که پا از دایره انصاف بیرون بگذاری. حضرت امیرالمؤمنین(ع) فرمودند: «الانصاف یستدیم المحبه» یک چیز می‌تواند پایداری محبت را در زندگی ضمانت کند و آن چیزی نیست به جز انصاف.  

دو؛ در سختی‌ها اهل همدردی کردن باشید. در جهانی زندگی می‌کنیم که افراد بسیاری با سختی زندگی خود را می‌گذرانند، این سختی لزوماً مادی و معیشتی نیست، می‌تواند روحی و معنوی هم باشد. اگه همدیگر را گرفتار و در تنگنا دیدیم، به کمک هم بشتابیم. وقتی با هم باشیم، فشار سختی‌ها کم‌تر می‌شود. این مواسات می‌تواند یک تماس تلفنی، یک جویای حال شدن، یک دلجویی کوچک باشد. قدم‌های کوچک زیادی هست که با برداشتن آنها بارهای سنگینی برداشته می‌شود.

سه؛ به قلب سلیم بازگردید. این بخش از سخن امام را برخی همراه شدن با معنویات معنی کرده‌اند. امام صادق(ع) درباره قلب سلیم فرموده‌اند: «الْقَلْبُ السَّلِیمُ الَّذِی یلْقَى رَبَّهُ وَ لَیسَ فِیهِ أَحَدٌ سِوَاهُ: قلب سلیم قلبى است که خدا را ملاقات کند، در حالى که هیچ کس جز او در آن نباشد». قلب سلیم، سلامت خود را در اتصال به پرودگارش می‌جوید. شاید محرک دو خصلت قبلی یعنی انصاف و مواسات همین رجوع به قلب سلیم باشد، یعنی قلبی که در اتصال با پرودگارش می‌تپد و از محبت غیر او پاک باشد. مطمئنا قلبی که به پرودگارش، به حقیقی ترین سرمایه اش وصل باشد، دارایی‌های دیگر در نظرش کم رنگ می‌شود و چنین قلبی انسان را به توشه‌های اصیل و ماندگاری که باید از این جهان بردارد راهنمایی می‌کند و این توشه به فرموده امام جواد(ع)، بعد از اتصال به خداوند، انصاف و مواسات با خلق با اوست.

کامله بوعذار خبرنگار ایکنا خوزستان