به گزارش ایکنا؛ همایی فرزند میرزا‌ابوالقاسم محمدنصیر، متخلص به طرب و جدش ملامحمدرضا همای‌‌شیرازی، هردو از شعرا و دانشمندان معروف زمان خود بودند.
او از کودکی به ادبیات عرب و حکمت و فلسفه روی آورد و تا ۱۰ سالگی منشات قائم‌مقام فراهانی، منشآت فرهادمیرزا، منشات امیرنظام، تاریخ معجم، شاهنامه فردوسی، کلیات سعدی، منتخب قاآنی و غزلیات محمدخان دشتی را نزد استاد مطالعه کرد.
او در ۱۱ سالگی به‌مدرسه نماورد اصفهان رفت و ۲۰ سال به‌تحصیل ادبیات عرب، فقه، اصول، تفسیر، درایه، رجال، هیئت، نجوم، استخراج تقویم، ریاضی، طب و فلسفه اشتغال داشت.
پس از آن به‌نظام آموزشی جدید پیوست و به‌تدریس در مدرسه‌ها پرداخت، آنگاه مدتی نیز در تبریز تدریس کرد و سپس به‌تدریس ادبیات در دارالفنون، دبیرستان نظام و دانشکده افسری روی آورد.
وی پس از تاسیس دانشگاه تهران، دوره دکتری در دانشکده‌های حقوق و ادبیات تدریس می‌کرد و عضو فرهنگستان ایران شد. مدتی هم در دانشگاه‌های بیروت و لاهور تدریس کرد.
استاد همایی شعر هم می‌سرود و سنا تخلص می‌کرد. بیش از ۱۵ هزار بیت او در دیوان سنا به‌کوشش دخترش به‌چاپ رسیده است.
استاد همایی درباره انتخاب تخلص شعری‌اش گفته است:
«رسم پیشینیان بر این بود که تخلص شاعر مبتدی را استادان پیش قدم معین میکردند، من از حدود ۱۴ سالگی که به‌مقتضای طبع موزون، سخنی میبافتم، به‌منتخب حدیقه سنایی که هزار و یک بیت است، علاقه شدید داشتم و آن را از بر کرده بودم. عم بزرگوارم میرزامحمّد «سها» که پیشوای شعرای اصفهان بود و در این فن سمت استادی بر من داشت، فرمود که به‌تناسب سنایی تخلص «سنا» اختیار کنم. من نیز به احترام گفته او این تخلص را تا امروز تغییر ندادهام. فقط گاهی با کلمه همایی تخلص کردهام».
از مشهورترین اشعار او شعری در وصف مسجد کبود تبریز و تاسف از ویرانی آن است. او در فن سرودن ماده تاریخ نیز چیره دست بود و از جمله ماده تاریخ وفات خود را پیش از وفات سرود!
جلال‌الدین همایی نویسنده، شاعر، ریاضیدان و تاریخنگار در ۸۱ سالگی درگذشت و در تخت فولاد اصفهان به‌خاک سپرده شد.
برخی از آثار همایی:
تاریخ ادبیات ایران، جلد اول ۱۳۰۸ جلد دوم ۱۳۰۹
غزالی نامه "شرح حال امام محمد غزالی" ۱۳۱۵
تصحیح‌کتاب نصیحه‌الملوک امام محمد غزالی ۱۳۱۵-۱۷
تصحیح مثنوی ولدنامه با مقدمه مفصل ۱۳۱۵
تصحیح کتاب التفهیم ابوریحان بیرونی با تحقیقات مفصل ۱۳۱۶
تصحیح‌کتاوب مصباح‌الهدایه و مفتاح‌الکفایه اثر عزالدین محمود کاشانی ۱۳۲۵
تصحیح معیارالعقول منسوب به شیخ‌الرییس ابوعلی‌سینا درفن جراثقال ۱۳۳۱
مقدمه بر اخلاق ناصری تألیف خواجه نصیرالدین طوسی ۱۳۳۵ مولوی نامه ۱۳۵۶