به گزارش خبرنگار ایکنا، عباس خامه‌یار، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان در دومین بخش نشست بازتاب انقلاب اسلامی در آثار اندیشمندان جهانی که 17 بهمن‌ماه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، با موضوع بازتاب انقلاب اسلامی ایران در آثار اندیشمندان جهان عرب (به صورت برخط) به سخنرانی پرداخت.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان بیان کرد: نمود بیداری و توجه تئوری به جنبش‌های احیاگرانه در جهان اسلام با پیروزی انقلاب به عنوان والاترین درجه بیداری اسلامی برای مخاطبان و اندیشمندان جهان عرب مطرح شد.
وی ادامه داد: انقلاب ایران از منظر آنها بارزترین نمونه اعتراض و اولین انقلاب ضد مفاهیم غربی و نه ضد نظام سیاسی یا نظام اقتصادی و یا ضد رژیم یک کشور قلمداد شد. ملت‌های عرب، نگاهی که به سیاست خارجی نظام شاهنشاهی داشتند، حضور ایران به عنوان عضو پیمان بغداد و عضو پیمان ناتو و حضور 45 هزار مستشار آمریکایی در ایران بود.
خامه‌یار در ادامه به تشریح دلایل نگاه منفی ملت‌های عرب به نظام شاهنشاهی ایران پرداخت و گفت: حمایت شاه از آپارتاید در آفریقای جنوبی، نقش شاه در حمایت از رژیم صهیونیستی به خصوص در رابطه با جنگ 1967 و امدادی که به دشمن اعراب در رابطه با نفت و سوختگیری رساند، نقش اسلام‌زدایی که شاه در منطقه بر عهده داشت، تلاش شاه برای تغییر تاریخ هجری، برپایی جشن‌های دو هزار و 500 ساله، تلاش شاه برای تغییر خط و سرکوب اسلام‌گرایان و ... مسائلی بودند که به شدت مورد توجه اندیشمندان عرب قرار داشت.
وی ادامه داد: بحران شکست‌های نظامی اعراب و شکست اردن، سوریه و مصر در برابر رژیم صهیونیستی که ملت‌های عرب، رژیم شاه و ایران را یکی از دلایل این شکست می‌دانند و طی آن قدس از دست رفت، همچنین به آتش کشیده شدن مسجدالاقصی و به اشغال درآمدن بخشی از اراضی اردن، سوریه و مصر توسط رژیم صهیونیستی نیز موجی از نگاه منفی به ایران را در دیدگاه اندیشمندان عرب ایجاد کرده بود.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان به تحولاتی که منجر به گسترش فضای سکولاریسم و انتشار لیبرالیسم در کشورهای عربی و منطقه شد نیز اشاره کرد و گفت: فروپاشی حکومت عثمانی، ایجاد فضای دو قطبی در جهان و این احساس که اسلام در برابر چالش‌های پیش رو ناتوان است، حالتی از یأس در جهان عرب به وجود آورده بود. در این فضا انقلابی به وجود آمد که سرنگونی شاه به عنوان بزرگ‌ترین قدرت منطقه‌ای و فروپاشی سیستمی که فسق و فجور را از نظر اسلام‌گرایان داشت، رقم زد.
وی، شعارهای انقلاب در رابطه با وحدت و اخوت اسلامی، نه شرقی و نه غربی، حمایت انقلاب اسلامی از مردم فلسطین، مخالفت با حرکت‌های انحرافی و غیر اسلامی و ... را برای اسلام‌گرایان و فرهیختگان جهان عرب جدید دانست و گفت: این شعارها از سوی ملت‌ها و اندیشمندان عرب مورد استقبال قرار گرفت به نحوی که همه جنبش‌های اسلامی در آن زمان از انقلاب اسلامی حمایت کردند.
خامه‌یار افزود: در آن زمان اخوان المسلمین به عنوان جریان بزرگ اسلامی که اسلام سیاسی اهل سنت را رهبری می‌کرد، با تمام قامت خود از انقلاب اسلامی دفاع کرد و اندیشههای انقلاب را بازنشرداد. اتحادیه‌‌های دانشجویی نیز در سراسر جهان از انقلاب اسلامی حمایت می‌کردند.
وی، یکی از محورهای حمایت اندیشمندان عرب از انقلاب را نگاهی که به امام راحل داشتند عنوان کرد و گفت: آنها امام را فرشته نجات و اسطوره نجات دهنده می‌دانستند. نوشته‌های روشنفکران و اندیشمندان عرب اول در مورد امام راحل است. بزرگ‌ترین تاریخ دادن و معلم سیاسی جهان عرب یعنی حسنین هیکل، کتاب توپ‌های آیت‌الله را نوشت و امام را هدیه آسمانی و ملکوتی برای اهل زمین دانست که گویی از شخصیت‌های صدر اسلام است که با معجزه‌ای به دنیا بازگشته است.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان افزود: راشد الغنوشی، اندیشمند تونسی، امام خمینی (ره) را تبلور آمال و آرزوهای فرزندان امت می‌دانست که آنها را به سمت مسیری روشن هدایت می‌کند. وی انقلاب را الهام بخش همه آزادگان جهان می‌دانست و از غنی‌ترین و موفق‌ترین الگوها برای رزمندگان لبنان، سوریه و فلسطین معرفی می‌کرد.
وی همچنین گفت: اندیشمندی مثل فهمي هويدي که کتاب «ایران من الداخل» را در سال‌های اول انقلاب نوشت، ایران را در چهارچوب انقلاب اسلامی به جهان عرب معرفی کرد. روشنفکران عرب دیگر نیز بر روی بحث آزادی قدس و اندیشههای امام راحل در این خصوص بسیار توجه کرده‌اند و یکی از دریچه‌های مهم ورود ما به جامعه عرب و اهل سنت در همه جا بحث فلسطین و قدس است.
خامه‌یار بیان کرد: همه اندیشمندان عرب، انقلاب را فضایی برای برپایی حکومتی مطابق اصول سیاسی اسلام و جنبشی سیاسی می‌دانستند که قادر است با رژیم‌های ستمگر و وابسته مقابله کند. آنها انقلاب را سرمایه عظیم برای چگونگی دستیابی به وسایل و ابزارهایی برای تشکیل جنبش‌های آزادی مردمی در جای جای جهان می‌دانستند. نقش انقلاب در بسیج توده‌ها برای ساقط کردن نظام‌های حاکم نیز مد نظر روشنفکران مذهبی و فرهیختگان بود.
وی، از تغییر نگرش برخی از حامیان عرب انقلاب نیز سخن گفت و در تشریح دلایل این مسئله، اظهار کرد: بعد از مدتی به دلیل تنش‌های خونین که در ایران بین گروه‌ها و جریان‌های سیاسی به وجود آمد، برخودی که با وابستگان رژیم گذشته صورت گرفت و دشمن بر روی این رخدادها مانور زیادی داد، تصویری خونین از انقلاب اسلامی ارائه شد و دشمن توانست در جنگ روانی علیه ایران موفق شود.
خامه‌یار افزود: تبلیغات گسترده‌ای که علیه قانون اساسی ایران انجام شد، طولانی شدن جنگ تحمیلی، رابطه ایران با کشورهای جبهه پایداری عرب مثل الجزایر، لیبی و سوریه که به عنوان کشورهای سرکوب‌گر در میان ملت‌های عرب مطرح بودند و نهایتاً حوادثی که بعد از بیداری اسلامی در بهار عربی ایجاد شد، فضایی ایجاد کرد که بخشی از حامیان عرب را از دست دادیم.
وی اضافه کرد: نیروهای امنیتی عراق در زمان جنگ تحمیلی با نوشتن کتاب‌ها و تولید آثار مکتوب با نام‌های مستعار و غیر واقعی نقش بزرگی در ایجاد مخالفت با انقلاب و امام داشتند. 30 تا 40 عنوان کتاب با اسامی غیر واقعی در جای جای کشورهای عربی تولید شد که فضای حمایت از انقلاب ایران را در جامعه عرب دگرگون کرد.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در لبنان در پایان گفت: در سال‌های اخیر، حمایت ایران از مقاومت در لبنان، سوریه، عراق و یمن به خصوص حمایت از فلسطین تا حدودی این نگاه را عوض کرد و توانست ملت‌های عرب را به طور نسبی به حمایت‌های گذشته به نفع انقلاب و جمهوری اسلامی بازگرداند ولی همچنان این شرایط ناهموار برای ما وجود دارد و باید پاسخگوی بسیاری از مسائل و اقداماتی که در این سال‌ها انجام شده، باشیم.
انتهای پیام