به گزارش ایکنا از اصفهان، نشست «شیوه‌های نوین نشر حدیث در میان کودکان و نوجوانان؛ با تأکید بر کتاب من امام رضا را دوست دارم» از سلسله نشست‌های حدیث‌پژوهی، روز گذشته، ۲۱ خردادماه به میزبانی انجمن علمی حدیث حوزه و با همکاری دانشگاه قرآن و حدیث و مرکز مدیریت حوزه علمیه خواهران برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا حیدری ابهری، نویسنده و پژوهشگر حوزه کودک و نوجوان در این نشست به بیان راهکارهای تولید تألیفات دینی برای مخاطب کودک و نوجوان پرداخت و اظهار کرد: اولین اصلی که باید مدنظر قرار گیرد، میزان بهره‌مندی مخاطب از تأثیر و کارکردی است که حدیث در متن زندگی‌اش دارد. عواملی همچون نیازسنجی مخاطب و ادبیات روان محتوا، به بهره‌گیری کامل‌تر از منابع حدیثی منتج خواهد شد.
وی افزود: هدف غایی نویسنده از چاپ کتاب باید اثرگذاری بر مخاطب باشد، چراکه معیار موفقیت در تألیف کتاب، میزان بهره‌مندی و استفاده مخاطب و تأثیرپذیری فکری و عملی او از آن محتواست. نویسنده کتب دینی باید از منابع غنی حدیثی، محصولی ارائه دهد که همچون غذای پخته شده و آماده، قابل استفاده باشد. منابع حدیثی، منابع اصلی هستند و باید با پردازش‌های کارشناسی به محصول مورد استفاده مخاطب تبدیل شوند. بنابراین، هدف نویسنده باید انتشار کتاب باشد، نه چاپ آن.
راهکار دومی که این نویسنده و پژوهشگر برای ارتقای تألیفات دینی کودک و نوجوان ارائه کرد، انس دائمی نویسنده با حدیث بود. وی ادامه داد: منظور از انس با حدیث، صرفاً چند مرتبه مرور و مطالعه حدیث مورد نظر نیست. بارها اتفاق افتاده که در بیستمین مرتبه‌ای که حدیثی را مطالعه و دقایقی درباره مضامین آن تفکر می‌کردم، دریچه معرفتی جدیدی به رویم گشوده شده است. اگر اهل انس با احادیث نباشید، قطعاً تولید محتوای فاخر هم نمی‌توانید داشته باشید. یکی از دلایلی که سبب توصیه به انس با احادیث می شود، هنر فوق‌العاده اهل بیت(ع) در سخنوری است، به این معنا که روایات ایشان همواره دارای ساده‌ترین الفاظ بوده و در عین حال، از عمق عجیبی نیز برخوردارند که درک آن به انس و تأمل مداوم در خصوص الفاظ و ظرایف روایات نیاز دارد.
وی اضافه کرد: گاهی برای انتخاب عنوان کتاب نیز در متن روایات تأمل می‌کنم، مانند عنوان کتاب «از این خونه به اون خونه» با موضوع حقیقت مرگ که دقیقاً تعبیر پیامبر(ص) در روایت است. حتی تمام تشبیهاتی که در این کتاب آمده، مثل تعبیر به پل یا تولد و... نیز مستقیماً از روایات استحصال شده است. پس احادیث معارفی، کلی و کلیشه‌ای نیستند که کارکرد قابل‌توجهی در زندگی برای آن متصور نباشیم، بلکه ظرایف و دقایقی در عمق‌شان نهفته است که از طریق مأنوس بودن با آنها کشف می‌شود.
حجت‌الاسلام حیدری ابهری راهکار سوم را تتبع فراوان در احادیث برشمرد و گفت: همان‌طور که برای شکل‌گیری داستان به خیال‌پردازی و تخیل نیاز است، تکمیل فرآیند تولید محتوا از احادیث نیز به تتبع فراوان و پردازش روایات نیاز دارد. مثلاً، مقایسه روایات مختلفی که یک داستان واحد را به طرق مختلف بیان می‌کنند و استخراج جزئیات خاص هر روایت، دست‌مایه خوبی برای پردازش محتوای تولیدی است.
وی با بیان اینکه راهکار چهارم، گفت‌وگوی مستقیم و بدون واسطه با مخاطب است، افزود: نویسنده خوب باید از کتابخانه خود خارج شود و با مخاطب ارتباط نزدیک و چهره به چهره برقرار کند. بارها از مصطفی رحمان‌دوست، نویسنده کودک و نوجوان شنیدم که می‌گفت: «پس از نوشتن شعر یا داستانی به مدرسه‌ای مراجعه می‌کردم و از دانش‌آموزان می‌خواستم آن را بخوانند و نظرشان را اعلام کنند.» درک مخاطب و دریافت نیازهای او در همین گفت‌وگوهای مستقیم و بدون واسطه با کودک و نوجوان و یا متولیان آموزشی آنها یعنی معلمان و مربیان اتفاق می‌افتاد.
به گفته این نویسنده و پژوهشگر، راهکار پنجم، استفاده و بهره جستن از تجارب سایر ملل در معرفی مبانی و اصول دینی خود و قالب‌ها و ابزارهایی است که آنها در معرفی پیامبر، کتاب آسمانی و آداب و احکام اختصاصی خود به کودکانشان به‌کار می‌گیرند. در اولویت اول، بررسی این موارد در دین مسیح و در اولویت‌های بعدی، دین یهود و... توصیه می‌شود. هر چند در این زمینه، دین اسلام با در اختیار داشتن منبع اصلی و تحریف نیافته قرآن و ۲۵۰ سال روایات ائمه(ع)، جایگاه مبرز و ویژه‌ای دارد، ولی بهره جستن از تجارب دیگر ادیان نیز مفید خواهد بود.
راهکار پایانی که وی همه را به بهره جستن از آن دعوت کرد، توکل بر خدا و توسل به اهل بیت(ع) و استمداد از آنها در تولید محتوایی مطابق با اندیشه و عملکرد واقعی ایشان بود.
در ادامه حجت‌الاسلام حیدری ابهری به معرفی تعدادی از کتب تألیفی خود و ذکر ویژگی‌ها و خصوصیات هر کدام از آنها پرداخت. برای نمونه، کتاب «چهل حدیث» را که فاقد محتوای خاص است و کودک باید آن را تکمیل کند، کلاسی برای آشنایی و انس کودکان با حدیث معرفی کرد. همچنین کتاب «گل روی امام حسین(ع)» را پاسخی به سؤالات و شبهات راجع به امام حسین(ع) و وقایع کربلا برشمرد و کتاب «پول، خدا، بچه‌ها» را که در قالب پرسش و پاسخ تدوین شده است و وی این قالب را برای محتوای کتب کودکان توصیه می‌کند، در راستای افزایش دانسته‌های اقتصادی کودکان مفید دانست.
انتهای پیام