به گزارش ایکنا از البرز، در دنیای امروز سخنان بسیاری از آزادی بیان و عقیده مطرح است که در بسیاری از موارد فقط در حد شعار باقی مانده‌اند و مصداق‌های آن براساس منافع گروه‌ها، احزاب و دولت‌های مختلف تعیین می‌شود. به طور مثال در برخی از کشورهای اروپایی که به شدت از آزادی بیان حمایت می‌کنند، افرادی که در خصوص حقیقت هلوکاست تحقیق کردند اما به عنوان مجرم شناخته شده و راهی زندان شدند. اما از سوی دیگر اهانت به اسلام و قرآن در قالب نوشتن کتاب و ساخت فیلم و یا مقالات و کاریکاتور در نشریات به عنوان مصداق آزادی بیان و عقیده معرفی می‌شود. این رفتار دوگانه که از سوی سران سیاسی کشورهای غربی دنبال می‌شود، موجب شده در سال‌های اخیر با تبلیغات گسترده رسانه‌ای زمینه برای اهانت هرچه بیشتر به دین مبین اسلام و قرآن فراهم شود.
در این میان نیز افرادی که زمانی به ظاهر مسلمان بودند با اعلام برائت از دین مبین اسلام به عنوان یک مرتد در کنار سایر اهانت‌کنندگان غیرمسلمان به هتاکی به دین مبین اسلام می‌پردازند از این رو برای روشن‌شدن جایگاه یک مرتد بایستی به معرفی این افراد پرداخت. در واقع ارتداد چیست و مرتد به چه کسی می‌گویند و به چه دلیل یا دلایلی فرد مرتد باید مجازات شود؟
در منابع معتبر شیعی آمده است؛ «ارتداد خارج شدن و رویگردانی از دین اسلام است. مسلمانی که از اسلام خارج شود و کفر را اختیار کند، مرتد نامیده می‌شود».1
ارتداد یکی از مباحث فقه سیاسی اسلام است که از اهمیت زیادی برخوردار است و آیات و روایات زیادی به آن اشاره دارد.همه مذاهب اسلامی، ارتداد را جز جرم‌های موجب مجازات آورده‌اند. مسئله حکم ارتداد در میان فقهای شیعه و سنی مورد اتفاق بوده و کسی درباره مجازات مرتد چون قتل، حبس ابد(برای زن)، مصادره اموال و جدایی از همسر تردید نکرده است.
آیت‌الله مکارم شیرازی از مراجع تقلید در این خصوص فتوایی دارند؛ «مرتد بر دو قسم است؛ مرتد فطری و مرتد ملّی. مرتد فطری کسی است که پدر و مادر او یا یکی از آنها در هنگام انعقاد نطفه او مسلمان باشند و خود او نیز در حال بلوغ، مسلمان باشد و سپس کافر شود؛ و مرتد ملی كافرى كه از پدر و مادر غير مسلمان متولد شده ولى پس از قبول اسلام مجدداً كافر گرديده است.
مرتد ملی چند حکم متفاوت با مرتد فطری دارد. نخست اینکه اول او را توبه می دهند اگر توبه نکرد حکم قتل اجرا می شود، دیگر اینکه اموال او میان ورثه تقسیم نمی‌شود، مگر زمانی که بمیرد یا کشته شود، سوم اینکه زوجه اش عده طلاق نگه می دارد در حالیکه زوجه مرتد فطری عده وفات نگه می‌دارد».2
در این میان سوالی وجود دارد آیا به حکم ارتداد و مرتدشدن در آیات قرآن اشاره‌ای شده است؟ با نگاهی به آیات قرآن کریم مشخص می‌شود که خداوند در آیات مختلفی به طور مستقیم درباره موضوع ارتداد و مرتد سخن گفته است.
در سوره بقره آيه 109خداوند می‌فرماید: «وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ ۖ فَاعْفُوا وَاصْفَحُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ».« بسیاری از اهل کتاب آرزو دارند که شما را از ایمان به کفر برگردانند به سبب رشک و حسدی که در نفس خود بر ایمان شما برند بعد از آنکه حق بر آنها آشکار گردید، پس اگر ستمی از آنها به شما رسید در گذرید و مدارا کنید تا هنگامی که فرمان خدا برسد، که البته خدا بر هر چیز قادر و تواناست.» در قرآن کریم جاودانگی در آتش جهنم را سرانجام شخص مرتد معرفی کرده است.
خداوند در آیه 217سوره بقره می‌فرماید:« وَلَا يَزَالُونَ يُقَاتِلُونَكُمْ حَتَّىٰ يَرُدُّوكُمْ عَنْ دِينِكُمْ إِنِ اسْتَطَاعُوا ۚ وَمَنْ يَرْتَدِدْ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَيَمُتْ وَهُوَ كَافِرٌ فَأُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ». «مشركان پيوسته با شما كارزار می‌كنند تا اگر بتوانند شما را از دينتان برگردانند وهركس از دين خود برگردد وكافر بميرد، اعمالش در اين جهان وآن جهان نابود می‌شود واهل جهنم بوده در آنجا جاودانه می‌ماند».
در آیه 54 سوره مائده خداوند می‌فرماید: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَخَافُونَ لَوْمَةَ لَائِمٍ ۚ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ».«ای كسانی كه ايمان آورده‌ايد هركس از شما از دين خود برگردد، خداوند به زودی گروهي را بياورد كه دوستشان دارد واينان نيز خداوند را دوست دارند».
موضوع ارتداد و مرتدبودن در آیات دیگری چون آیات 86 تا 89 آل عمران و آیات 72،90،100 و 149آل عمران و 71 انعام به آن اشاره شده است. البته در آيات قرآن اشاره‌ای به حد مرتد نشده است؛ اما عذاب دردناک وشديدشان به طور اجمال حكايت از مجازات‌های سنگين دنيوی نيز می‌كند.
در روزهای اخیر با خبر حمله به یک فرد مرتد به‌نام «سلمان رشدی» نویسنده کتاب آیات شیطانی که در آن در قالب رمان به تمسخر قرآن و پیامبر(ص) پرداخته بود، موضوع چرایی کشتن وی و اجرای حکم ارتداد مطرح شده است. یکی از پاسخ‌های داده شده به موضوع مجازات قتل فرد مرتد، این است که «اگر به افراد اجازه داده شود، هر روز خود را مسلمان معرفی كنند وهر روز استعفا دهند، به زودی جبهه داخلی اسلام از هم متلاشی خواهد شد و راه نفوذ دشمنان وعوامل وايادی آنها باز خواهد گرديد وهرج ومرج شديدی در سراسر جامعه اسلامی پديد خواهد آمد. بنابراين حكم قتل برای مرتد در واقع حكم سياسی و حكومتی است كه برای حفظ حكومت وجامعه ومبارزه با عوامل بيگانه ضروری است».3
عدم اجرای حکم ارتداد موجب می‌شود افراد غیر مسلمان نیز به خود اجازه دهند به بهانه‌های مختلف به مقدسات اسلامی توهین کنند. آتش‌زدن قرآن و کشیدن کاریکاتور پیامبر(ص) در برخی از روزنامه‌های کشورهای اروپایی از جمله مصداق‌های توهین به اسلام و شخص اول دین مبین اسلام است. شاید اگر از همان روزهای اول مسلمانان مرتدی چون سلمان رشدی به سزای اعمال خود رسیده بودند در دهه‌های اخیر شاهد اهانت‌های مکرر به قرآن کریم و شخص رسول الله(ص) در جهان نبودیم.
منابع:
1- ویکی شیعه
2- پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی
3- محمد آيتی، تاريخ پيامبر اسلام، ص 527-524
انتهای پیام