امروز مصادف با سالروز سقوط خرمشهر در سال 1359 است که دلیل اصلی آن بی‌کفایتی دولت وقت به ریاست جمهوری بنی‌صدر به عنوان فرمانده کل قوا عنوان و دلایل متعدد دیگری نیز به صورت فرعی در کنار آن ذکر شده است. شهری که پس از آن خونین‌شهر نام گرفت و بعدها از دشمن باز پس گرفته شد. همین موضوع جان کلام مقوله هجوم و دفاع را می‌رساند و بسیاری از مفاهیم دفاع مقدس در همین ایام تصرف و آزادی خرمشهر بروز و ظهور پیدا کرد و در تاریخ کشور ماندگار شد.
حقیقت این است که دفاع مقدس عبارتی تأکیدی است و شاید از نظر برخی حتی کلمه مقدس پس از دفاع حشو باشد چرا که دفاع فی‌نفسه مقدس است. دفاع از وطن بدون در نظر گرفتن دین و مسلک و قومیت و مواردی ازاین‌دست یکی از مفاهیم ارزشمند هر جامعه است که در کنار مواردی چون وفای به عهد جای می‌گیرد و برای همه مردم جهان قابل‌درک است. این ظرفیت همیشگی باعث می‌شود که وقتی با ابزار هنر دنبال تولید اثر هنری در قالب داستان، شعر، تئاتر، سریال، نقاشی، آثار تجسمی و به ویژه سینما می‌رویم تا به بیان دفاع مقدس بپردازیم مخاطب جهانی خود را پیش از تولید در کنار داریم. می‌ماند اینکه بیان محتوای خود را در قالب صحیح چگونه انجام دهیم تا زبان مناسبی برای جذب حداکثری داشته باشیم.
اینکه بگوییم اثر هنری ارزشمندی در حوزه دفاع مقدس نداشته‌ایم بی‌انصافی است اما اینکه ادعا کنیم آثار هنری دفاع مقدس کشور در جهان حرف اول را میزند فریبی بزرگ به شمار می‌رود چرا که جامعه هدف اکثر این تولیدات برای مخاطب داخلی بوده و متأسفانه بیشتر شعار در آنها مطرح شده تا اینکه به مثابه اثر مؤثر جهان‌شمول باشند. از سویی کارگردانان مدام دنبال مصائب جنگ و سیاهی‌های حاصل از آن بوده‌اند که امری طبیعی است و هنرمند به دنبال آیینه‌ای از جامعه و اتفاقات آن با روحیه حساستری که نسبت به مردم عادی دارد گاهی در این زمینه به غلونمایی هم می‌رسد. شاهد این مدعا هم همین سالروزی است که در آن به سر آزادی این شهر که حماسه‌ای کم‌نظیر در تاریخ جنگ جهان است چیزی مشاهده نمی‌کنیم.
این نشان می‌دهد که مراکز مرتبطی چون انجمن‌های مختلف هنری دفاع مقدس، روایت فتح، سازمان اوج، مراکز هنری نیروهای نظامی و ... تحت تأثیر هنرمندان و سلایق آنها بوده‌اند و خود یا نظراتی در این مورد نداشته‌اند یا اگر هم داشته‌اند آنقدر در آنها دخل و تصرف شده که شعار بر شعور غلبه پیدا کرده است.
هنر بزرگترین ابزار انتقال مفاهیم مختلف است و اگر آنطور که بسیاری از مسئولان عنوان می‌کنند - و درست است - که باید مفاهیم دفاع مقدس به نسل‌های آینده منتقل شود، بدون تولیدات هنری راه به جایی نخواهیم برد. تولیداتی که در آنها حقایق بدون پرده‌پوشی و گروه‌گرایی و جناح‌بازی در اختیار نسل‌های آینده خودمان قرار بگیرد. اینکه برای مخاطب جهانی هم باید چه کرد فعلاً پیشکش تا قضیه مخاطب داخلی حل شود.
عباس کریمی عباسی
انتهای پیام