وی با تشریح چرخه حکمرانی گفت: این چرخه از مسأله‌محور بودن شروع و با ارائه راه‌حل مناسب وارد مرحله ایده‌پردازی می‌شود و سپس قسمت بستر‌سازی و عملیاتی کردن ایده یا همان مؤلفه سیستم به میدان می‌آید و پس از آن، نوبت به دریافت بازخورد و تحلیل نتایج حاصل از انجام آن ایده می‌شود.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود، ورود به فعالیت‌های پژوهشی حوزه حکمرانی را یکی از فعالیت‌های دفتر تبلیغات اسلامی دانست و ادامه داد: شناسایی وضع موجود و وضع مطلوب و چگونگی حرکت از وضع موجود به وضع مطلوب از لوازم رویکرد حکمرانی است.
وی بیان کرد: در حوزه‌های گوناگون حکمرانی، همچون حکمرانی سیاسی، فرهنگی، خانواده و... ابتدا چالش‌ها و نیازهای موجود در مسیر تحقق حکمرانی باید مورد بررسی قرار گیرد و سپس با توجه به منابع موجود و منابعی که می‌توان آنها را آماده و مهیا کرد، ایده‌هایی برای رفع این نیازها ارائه و تحت نظامی منسجم اجرا شود.
لک‌زایی گفت: حکمرانی فضایی است که دولت، نهادهای مردمی، بخش خصوصی و آحاد مردم در آن حضوری فعال دارند.
وی اظهار کرد: در حکمرانی شاخصه‌هایی همچون شفافیت، پاسخ‌گویی، مشارکت، مشروعیت، عدالت، کارایی و کارآمدی، بهره‌وری، اثربخشی، قانون‌گرایی و... از طریق سیستم‌های مرتبط قابل پیگیری است و البته می‌توان با توجه به نوع حکمرانی، شاخصه‌های دیگری به این مجموعه افزود یا تغییراتی در آنها لحاظ کرد.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی طراحی شاخصه‌ها و ابعاد حکمرانی را برگرفته از کتاب «فصول منتزعه» نوشته ابونصر محمد بن محمد فارابی دانست و تصریح کرد: فارابی در این کتاب راجع به حکمت عملی، سیاست مدن، دانش اخلاق و تدبیر منزل صحبت کرده و همچنین به حکمت‌های نظری همچون شناخت مبدأ و ویژگی‌های آن اشاره داشته است.
وی اضافه کرد: او در رساله المله در تعریف واژه ملت، آن را مشتمل بر دو بخش آرا و افعال دانسته است. از نظر فارابی، بخش آرا نیز خود مشتمل بر آرای نظری و آرای فکری بوده و معتقد است آرای نظری به آن دسته از اموری اطلاق می‌شود که در محدوده اختیار و توانایی انسان نیست و در دنیای امروز، جهان‌بینی نامیده می‌شود. حوزه‌هایی همچون هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و معرفت‌شناسی، زیرمجموعه آرای نظری هستند.
لک‌زایی ادامه داد: فارابی همچنین آرای فکری را آن چیزی می‌داند که انجام آن برای انسان مقدور است و بخش افعال در هر ملت را نیز شامل دو بخش فضایل خلقی و فضایل عملی برمی‌شمرد و آن دسته از افعالی را که انسان برای انجام آن از محتوای باطنی خود مدد می‌گیرد، افعال فکری می‌داند که جزو فضایل خلقی محسوب می‌شود و آن دسته از افعال انسان را که حین انجام آنها در طبیعت تصرف و مصنوعات جدیدی خلق می‌شود، فضایل عملی نامیده است.
وی بیان کرد: بدیهی است که افعال حوزه عملی، مهارت‌ها، کسب‌وکار، مشاغل و صنایع را پوشش می‌دهد و بر رفتارهایی که از انسان سر می‌زند، دلالت دارد.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: چهار مؤلفه فضایل نظری، فکری، خلقی و عملی، چرخه منسجمی تشکیل می‌دهد که وجود هر کدام بر ظهور و وجود مؤلفه دیگر مؤثر است، به این صورت که شکل‌گیری بایدها و نبایدها و ارزش‌ها و ضدارزش‌ها، تحت تأثیر آرای نظری یا جهان‌بینی هر فرد است.
وی تأکید کرد: به همین ترتیب، سبک زندگی انسان نیز خود تحت تأثیر ارزش‌ها و ضدارزش‌هاست، سبک زندگی بر حوزه مشاغل مؤثر است و این چهار مؤلفه در لایه‌های به‌هم‌پیوسته، هر کدام زمینه‌ساز لایه بعدی خود هستند.
لک‌زایی در ادامه به شرح چگونگی انطباق شاخصه‌ها و ابعاد حکمرانی با تقسیم‌بندی چهار‌گانه فارابی پرداخت و افزود: مؤلفه ایده، همان سطح دوم بیان‌شده از سوی فارابی در حوزه فضایل فکری و سیستم نیز نمایانگر سطح سوم یا فضایل خلقی است که در مؤلفه سیستم، انواع نظامات همچون خانواده، سیاست، فرهنگ و... وجود داشته و همواره با یکدیگر مرتبط هستند.
وی با بیان اینکه مدیریت سیستم‌های وسیع و پیچیده به حکمرانی میدانی نیاز دارد و نمی‌توان آن را با شیوه‌های کتابخانه‌ای حل و فصل کرد و به پیش برد، گفت: ذی‌نفعان و ذی‌نقشان در سیستم‌های کلان همواره باید با هم به گفت‌وگو و تعامل بنشینند و مسائل حکمرانی را با حضور میدانی و مشارکت حل کنند.
انتهای پیام