نگاهی به آیه 216 بقره و ریشه برخی از بداخلاقی‌ها

حجت‌الاسلام مصطفی سلیمانیان، مدرس حوزه علمیه در همدان در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، با اشاره به آیه ۲۱۶ سوره بقره «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِتَالُ وَهُوَ كُرْهٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَنْ تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ» اظهار کرد: خداوند در این آیه می‌فرماید: «حکم جهاد بر شما مقرر گردید و حال آنکه بر شما ناگوار و مکروه است، لکن چه بسیار شود که چیزی را مکروه شمارید ولی به حقیقت خیر و صلاح شما در آن بوده، و چه بسیار شود چیزی را دوست دارید و در واقع شرّ و فساد شما در آن است، و خدا (به مصالح امور) داناست و شما نادانید.»

براساس این آیه گاهی انسان مطالبی را برای خود ناپسند می‌داند در حالی که آن مطلب برای انسان خوب است، برعکس گاهی انسان چیزی را دوست دارد، اما شر او در آن است. در حالی که خداوند به همه این امور آگاه است.

ریشه برخی از بداخلاقی‌ها و بدخلقی‌ها به عدم درک همین آیه برمی‌گردد. گاهی انسان در اثر اتفاقی که برایش رخ می‌دهد شروع به بدخلقی می‌کند که آن شر را از خود دور کند در حالی که در نهایت امر به نفعش تمام خواهد شد، برعکس گاهی نیز تمام تلاش خود را به‌کار می‌گیرد تا خیری را برای خود حفظ کند و برای رسیدن به همین هدف بدخلقی‌های بسیاری انجام می‌دهد، در حالی که شر وی در آن است.

تنها خداست که به همه امور در گذشته و آینده اطلاع دارد؛ آگاهی‌های ما در مقابل آگاهی‌های خداوند اندکی بیش نیست، بنابراین یک انسان با ایمان نسبت به اتفاقات به ظاهر بد حالت تدافعی نمی‌گیرد و یا گرایش به آن اتفاقات را به هر طریق ممکن حفظ نمی‌کند تا به آنها دست یابد.

اگر انسان این مطلب را بپذیرد که آگاهی‌اش نسبت به مطالب کامل نیست سریع موضع‌گیری نمی‌کند و نسبت به مطالب تدافعی برخورد افراطی نخواهد داشت. بنابراین، پیام این آیه را نباید فراموش کنیم که خداوند داننده نهان و آشکار است و امور خود را به خداوند واگذار کنیم‌.