توکلی تصریح کرد: همیشه بهترین‌ها چه از ادوات شکوه و برگزاری آیین‌ها و چه اسباب خوشبو کننده در حرم مطهر رضوی استفاده می‌شود و در حال حاضر نیز به 4 روش این سنت عودسوزی و تعطیر در حرم اجرا می‌شود.
وی اظهار کرد: این عودسوزی براساس سابقه قدیمی به فراشان سپرده شده که با عود مخصوص در حرم مطهر انجام می‌شود، در واحد تشریفات صحن‌ها و بست‌های ورودی گلاب‌پاشی در مناسبت‌های مختلف صورت می‌گیرد و در مسیرهای تشرف عودسوزی انجام می‌شود.
مشاور مدیرعالی حرم مطهر رضوی همچنین به اقدام بخش بهداشت حرم در تعطیر هوا از طریق دستگاه هواساز اشاره کرد که به درون رواق‌های مبارکه پاشیده می‌شود.
توکلی به استفاده از ترکیبات اسپند، کندر و گلپر در گذشته برای عودسوزی اشاره کرد و گفت: امروز صد نوع ماده معطر را استخراج و با نسبت‌های مختلف ترکیب می‌کنیم که بعد از اتمام طرح، سند آن همچون گذشتگان ثبت خواهد شد.
زهرا فاطمی مقدم، مسئول امور ارزشیابی و پیش آرشیو اداره اسناد آستان قدس رضوی، دیگر سخنران این مراسم، گفت: نگاهی به تاریخ و تشکیلات آستان قدس رضوی نشان می‌دهد به مرور زمان به‌ویژه از دوره تیموری به بعد، آیین‌هایی در حرم رضوی در زمینه خدمت به زائران و بزرگداشت شعائر شیعی مذهبی شکل گرفته که، یکی از این آیین‌ها عودسوزی است.
وی به قدیمی‌ترین سند موجود در این خصوص اشاره کرد که متعلق به سال 1012 ق یعنی 432 سال قبل و دوره اوایل دوره صفوی است.
فاطمی مقدم افزود: در این سند به پرداخت وظیفه که شکلی از پرداخت حقوق بوده به علی اصغر نامی که در مهر خود را خادم معرفی می‌کند، اشاره کرده است. اما در واقع مطابق اسناد، وظیفه عودسوزی را برعهده داشته و براساس این، گویا تقریبا تا سال 1040 قمری، تنها عود سوز حرم، وی بوده است.
وی به اهمیت مسئله عودسوزی در حرم اشاره کرد و گفت: بسیاری شاهان و بزرگان بخشی از نذورات خود را به این موضوع اختصاص می‌دادند که برای نمونه در سال 1085 ق مطابق نذر سلطان وقت، مقدار 5.3 من فتیله عنبر، تهیه شده است.
فاطمی مقدم همچنین بخشی از اسناد تعطیر را مربوط به خرید و آماده‌سازی گیاهان و مواد معطر و خوشبو برای حرم مطرح کرد و افزود: نکته قابل توجه این است گیاهانی که برای این کار در نظر گرفته می‌شده، دارای خاصیت دارویی هم بوده و بخشی از آن، هم زمان به عنوان دارو در دارالشفای حرم، مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
کتابخانه آستان قدس، یکی از مهمترین و قدیمی‌ترین مراکز اسنادی کشور را در اختیار دارد که هسته اصلی این اسناد مربوط به اداره امور حرم مطهر رضوی است و این اسناد چگونگی اجرای این مراسم را برای ما شرح می‌دهد. در این مرکز قریب ۲۰۰ سند با موضوع عودسوزی در حرم وجود دارد که قدیمی‌ترین آن مربوط به ۴۳۳ سال قبل یعنی دوره حکومت شاه عباس اول صفوی است.
طبق اسناد، برای خوشبو کردن حرم از گیاهان معطر و خوشبو، مانند عود هندی، کندر، چوب ارسی و صندل سفید استفاده می‌‌کرده‌اند که پس از تهیه، آنها را تحویل صاحب منصبان مرتبط با این آیین در حرم داده تا برای خوشبو کردن فضای حرم، استفاده کنند.
برخی از وسایلی که از گذشته برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گرفته شامل عطردان، عطر پاش، گلاب دان، عنبردان، عنبر سوز، عوددان و عودسوز بوده که در اسناد به آنها اشاره شده است. داخل بعضی از اسناد به مشاغلی که مستقیماً با این رسم مرتبط هستند همچون عودسوز، فراش فیتیله عنبر و فراش عودسوز مرصع اشاره شده است.
بررسی اسناد نشان می‌دهد، شغل عودسوزی یکی از قدیمی‌ترین مشاغل بارگاه مطهر رضوی است که از اوایل شکل‌گیری تشکیلات آستان قدس رضوی در مجموعه حرم رضوی، وجود داشته است.
انتهای پیام