حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالرحیم رضاپور، مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه در گفت‌وگو با ایکنا از قم در پاسخ به اینکه آیا حضرت زهرا(س) تنها می‌تواند الگوی زنان جامعه باشد، اظهار کرد: حضرت زهرا(س) به‌عنوان یک زن نمونه، الگویی در تمام ابعاد شخصیتی، فردی، اجتماعی و سیاسی برای همه مردان و زنان است. ایشان به‌عنوان یکی از معصومین از جمله زنان برتر بلکه برترین زنان عالم هستی است که طبق فرموده پیامبر اکرم(ص)، حضرت فاطمه(س) سیده نساء عالمین من الاولین و الآخرین است. بنابراین، این در تمام ابعاد شخصیتی زندگی فردی و اجتماعی همه افراد، می‌تواند الگو باشد.
وی با بیان مهم‌ترین شیوه‌های تعلیم و تربیت حضرت زهرا(س) گفت: تعلیم و تربیت می‌تواند گفتاری و عملی باشد که هر دو نوع آن، آثاری دارد. آن چیزی که در شریعت و دین ما به آن تأکید شده است، بخش عملی تربیتی است. همان‌طور که امام صادق(ع) می‌فرماید: «کونوا دعاة الناس بغیر ألسنتکم؛ با غیر زبان‌هایتان مردم را دعوت کنید»؛ بیشتر تربیتی که فرزندان از پدر و مادر می‌آموزند از طریق عمل آن‌هاست.
مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه در پاسخ به اینکه شیوه تربیتی حضرت زهرا(س) چگونه بود، افزود: یکی از ابعاد شخصیتی حضرت زهرا(س) با توجه به شیوه تعلیم و تربیت ایشان، بعد عملی حضرت است. در جریان اینکه امام حسن و امام حسین(ع) بیمار بودند و پیامبر اکرم(ص) به عیادت آن‌ها می‌رود، به حضرت علی(ع) می‌فرماید: «نذر کنید و با این نذر حسنین(ع) شفا پیدا می‌کنند»؛ سپس زمانی که امام حسن و امام حسین(ع) شفا پیدا می‌کنند، امام علی(ع) برای ادای این نذر، سه روز، روزه می‌گیرد و در کنار او، حضرت فاطمه(س) و کنیزشان نیز روزه می‌گیرند و طبق آیه هشتم سوره مبارکه انسان که می‌فرماید: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا، و به پاس دوستى [خدا] بينوا و يتيم و اسير را خوراک مىدادند» سهم طعام خود را که قرض گرفته بودند یا در ازای انجام کاری دریافت کرده بودند، در شب اول به مسکین، شب دوم به يتيم و شب سوم به اسير دادند.
حضرت زهرا(س) و آموزش راهبردها و رهنمودها به فرزندان
وی تصریح کرد: غرض از بيان اين ماجرا، این بود که حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) با سيره عملی زندگی خویش، راهبردها و رهنمودها را به فرزندان خویش آموختند و تنها با گفتن اینکه انفاق کنید، فرزندان خویش را به سوی این عمل سوق ندادند. پس بهترین و مهم‌ترین روشی که حضرت زهرا(س) هم برای خانواده خویش و هم برای افراد دیگر الگو بود، اخلاق و سیره عملی وی بود.
مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه بیان کرد: مثال دیگری از سيره عملی حضرت زهرا(س)، اینکه ایشان در دعا و نیایش خود مدام برای دیگران از خداوند طلب خیر می‌کردند. این طلبیدن خیر از خداوند برای دیگران برای حسنین سؤال شده بود که چرا مادر ما برای فرزندان خویش دعا نمی‌کند. پس وقتی از حضرت زهرا(س) سؤال می‌کنند که چرا برای ما دعا نمی‌کنید، حضرت پاسخ می‌دهد: «از پدرم شنیده‌‌ام که فرمود: «الجار ثم الدار» یعنی دیگران را بر خودت مقدم بدار.
وی ادامه داد: البته ناگفته نماند که سيره تربیتی حضرت زهرا(س) صرفاً به عملی بودن آن نیست بلکه ایشان سيره گفتاری نیز دارد. برای مثال به فرزندان خویش می‌گفتند که عصر پنجشنبه استراحت کنید تا بتوانید در شب جمعه خداوند را عبادت کنید. ما نیز باید از این موضوع درس بگیریم و در زندگی خود اجرا کنیم.
رضاپور با نقل برخی سخنان عالمان و بزرگان دین درباره بعد تربیتی شخصیت حضرت زهرا(س) بیان کرد: علمای بزرگ ما نیز صدها کتاب در تعزیز و بزرگداشت حضرت زهرا(س) نگاشته‌اند، به‌طوری که علامه حسن‌زاده آملی لیلة‌القدر را به حضرت زهرا(س) نسبت داده است. امام خمینی(ره) نیز فرمود: «اگر فاطمه زهرا(س) مرد بود، یکی از پیامبران می‌شد.»
وی افزود: ما می‌دانیم که حضرت فاطمه(س) از معصومین است. پیامبر اکرم(ص) فرموده است: «إنَّ اللّه َيَغضَبُ لِغَضَبِ فاطِمَةَ و يَرضى لِرِضاها؛ به يقين خداوند با خشم فاطمه به خشم مى‌آيد و با خشنودى او خشنود مى‌شود.» این بدین معناست که اگر ما هیچ دلیلی بر عصمت صدیقه طاهره(س) نداشته باشیم، همین فرموده پیامبر اکرم(ص) کافی است زیرا حضرت فاطمه(س) دائر مدار خشم، غضب و رضا وخشنودی خداوند شده است. پس اگر قرار باشد در این خشنودی و غضب ذره‌ای از معیار حق فاصله بگیرد، با غضب و خشنودی خدا برابری نمی‌کند. پس معلوم است که حضرت هیچ انحطاط و انحرافی از حق ندارد.
مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه، در پاسخ به اين شبهه که چگونه می‌توانیم از بانویی که در قرن‌ها پیش می‌زیسته، الگوبرداری و تبعیت کنیم، بیان کرد: اخلاقیات زمان نمی‌شناسد و این‌طور نیست که بگوییم هزار سال قبل صداقت و درستی پسندیده بود و امروزه معنا ندارد. اهل بیت(ع) برای تعلیم و تربیت انسان آمده‌اند تا اعتقادات انسان را کامل و انسان را رشد بدهند. پس در هر زمان و مکان و برای هر شخصی اهل بیت(ع) الگو بوده و باید از آن‌ها پیروی کنیم.
آموزش علم به فرزندان
وی درباره اهمیت فراگیری علوم دین در خانواده امیرالمؤمنین(ع) و سوق دادن و تربیت کردن فرزندان توسط حضرت فاطمه(س) گفت: حضرت فاطمه(س)، از امام حسن مجتبی(ع) می‌خواستند که به مسجد برود و هر آنچه که پدر بزرگوارشان، در مسجد بیان می‌کنند را در خانه بازگو کند. امام حسن(ع) این کار را انجام دادند و دقیقاً مطابق آن چیزهایی که پیامبر اکرم(ص) در مسجد گفته بودند را نقل می‌کردند. این قضیه موجب رضایت حضرت زهرا(س) بود.
رضاپور ادامه داد: حضرت زهرا(س) با امیرالمؤمنین علی(ع)، این موضوع را در میان گذاشت و امیرالمؤمنین(ع) نیز مشتاق شد تا آن‌گونه که فرزندش امام حسن(ع) سخنان پیامبر اکرم(ص) را نقل می‌کند، بشنود. یک روز که امیرالمؤمنین(ع) زودتر از مسجد به خانه بازگشتند، خود را در کنجی پنهان کرد که بیانات امام حسن مجتبی(ع) را بشنود.
وی گفت: امام حسن(ع) که از مسجد بازگشت و می‌خواست که سخنان پیامبر(ص) را بازگو کند، متوجه شد که لکنت گرفته و نمی‌تواند بیان کند و گفت: «یا اُمّاه! لَعَلِّی سیدا یَرعانی، قَلَّ بیانی و کَلَّ لِسانی، مادر جان! گویا در برابر مرد بزرگی هستم، چون زبانم بند آمد و نمی‌توانم صحبت کنم.» مقصود بیان این مطلب این بود که در باب تعلیم علم، حضرت فاطمه(س) به فرزندانشان انگیزه می‌دادند تا علوم را فراگیرند.
حضرت زهرا(س)؛ الگوی تمام عیار سجایای اخلاقی
وی درباره رویکرد حضرت(س) در سختی‌ها و بروز مصیبت‌ها بیان کرد: حضرت زهرا(س) یک الگوی تمام عیار برای سجایای اخلاقی است. ایشان طبق وصیت و سفارش پدرش، چیزی از شوهرش نخواست و می‌گفت: «می‌ترسم چیزی از شوهرم بخواهم و مبادا او نداشته باشد تا آن را تهیه کند و شرمسار شود.» با توجه به نکاتی که عرض کردم و ایثاری که حضرت زهرا(س) داشتند، نشان‌دهنده بالاترین حد صبر حضرت در مقابل سختی‌ها و مصیبت‌ها بود.
رضاپور افزود: در مسئله خانه‌نشین شدن امیرالمؤمنین(ع) و سلب حق ولایت از وی، وضعیت مالی آنچنان خوبی در خانواده امیرالمؤمنین(ع) حاکم نبود، به‌طوری که گاهی اوقات مجبور می‌شدند تا از يهود قرض می‌کرد و در راه بازگشت به خانه نیازمند دیگری پیدا می‌کرد و آن نان قرض گرفته را به او می‌داد. وقتی در خانه نیز حضرت زهرا(س) در مقابل این شرایط صبر و بردباری پیشه می‌کردند، الگوی مناسبی برای فرزندان خویش و موجب آرامش در فضای خانه بودند.
مدیر گروه کلام مرکز پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه، در پایان ضمن بیان چگونگی الگوپذیری بانوی امروزی از حضرت فاطمه(س) گفت: آنچه که اهل بیت(ع) توقع دارند، الگوپذیری از مسائل اخلاقی و انسانی است. اگر می‌خواهیم حضرت زهرا(س) را الگوی خویش قرار دهیم، باید یک زندگی آرام داشته باشیم. این بدین معنا نیست که به دنیا توجه نداشته باشیم، بلکه به این معناست که دنیا را هدف خود قرار ندهیم و دنیا را برای دنیا نخواهیم. دنیا وسیله آخرت است.
وی گفت: همان‌طور که حضرت زهرا(س) در شب عروسی خود لباس عروس خود را به فقیر بخشید و وقتی که از وی سؤال شد که چرا این لباس را انفاق کردی، در جواب با این آیه شریفه فرمود: «لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون» یعنی از آن چیزی که خود به آن علاقه داری انفاق کن.
گفت‌وگو از هانیه محمدنژاد
انتهای پیام