اخلاق، نردبانِ سعادت آدمی است که راه‌های عروج به آسمان کمالات را تا رسیدن به بام رستگاری نشان می‌دهد و همین کارایی است که علم اخلاق را پر اهمیت ساخته و دانشمندان بزرگ اسلامی را واداشته است که به تدوین و نگارش کتاب‌های اخلاقی بپردازند. در این میان، کتاب «معراج السعاده» تألیف ملا احمد نراقی، از اهمیت بالایی برخوردار است که به تبیین مسائل علم اخلاق می‌پردازد؛ اثر حاضر، تلخیص و تحریره معراج‌السعاده است.
این کتاب در دو بخش تألیف شده است؛ بخش یکم با عنوان «مقدمات و کلیات» مشتمل بر سه مبحث است؛ مبحث یکم با عنوان «حالت‌های انسان و ارزش تهذیب نفس و تزکیه اخلاق» خودشناسی، جایگاه روح پس از مرگ، درد و درمان دل و جان و نقش اخلاق در شخصیت انسان را بررسی می‌کند.
مبحث دوم با عنوان «قوای نفس و علت پیدایش اخلاق ناپسند در انسان» قوای درونی انسان، آلام و لذات قوا، لذات جسمانی و بدی‌های به ظاهر خوب را مورد تأکید قرار داده است، مبحث سوم با عنوان «لزوم اجتناب از افراط و تفریط و رعایت اعتدال در همه امور» بهداشت و درمان روح راه خودسازی و اعتدال کامل را بیان می‌کند.
دومین و آخرین بخش از کتاب مذکور با عنوان «فضایل و رذایل هر یک از قوا و راه کسب فضایل و دفع رذایل» مشتمل بر چهار مبحث است. مبحث یکم با عنوان «فضایل و رذایل قوه عاقله» به مباحثی همچون علم و حکمت، شک و حیرت، جبر و اختیار، ذکر خدا و آثار آن، بهترین فکرها، انس و الفت با مردم و ضد آن (گوشه‌گیری)، صبر و شکیبایی و ضد آن و توکل اختصاص دارد.
مبحث دوم با عنوان «فضایل و رذایل قوه غضبیه» شجاعت، خوف از خدا، یأس از رحمت خدا و غیرت را شرح داده و بدگمانی، خشم و شاخه‌های خشم را به نگارش درآورده است. سومین مبحث با عنوان «فضایل و رذایل قوه شهویه» عفت، خُمود و شهوت رانی و ثروتمندی و تهی دستی را تبیین کرده و جاه طلبی و گوشه‌گیری ریا و سُمعه را به رشته تحریر درآورده است.
مبحث چهارم با عنوان «فضایل و رذایل مشترک میان دو قوه قضاییه و شهویه» مواظبت بر حق‌الله و مواظبت بر حق الناس را بررسی کرده و مواظبت بر زبان، دورویی و غفلت و ضد آن را تشریح کرده است.
علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند به نشانی اینترنتی مؤسسه بوستان کتاب به آدرس www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.
انتهای پیام