گسترش اختلافات و تفرقه بین مردم؛ زمینه‌ساز بیماری اجتماعی

فرشته رضیان، مدرس دانشگاه فرهنگیان در همدان، در گفت‌وگو با ایکنا از همدان، ضمن بررسی نکات اخلاقی جزء دهم قرآن کریم، با اشاره به آیه ۴۶ سوره انفال اظهار کرد: این آیه به مبحث اطاعت از خدا و رسول، پرهیز از اختلاف، صبر، و حفظ انسجام اجتماعی اشاره می‌کند. برخی آیات هم‌‌مضمون و هم‌ردیف با این آیه عبارت‌اند از «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا... و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید...» (آل عمران / آیه 103)، «مِنَ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا كُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ از کسانی نباشید که دین خود را پاره‌پاره کردند و گروه‌گروه شدند...» (روم / آیه 32)، «وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً... از فتنه‌ای بپرهیزید که تنها به ستمگران شما نمی‌رسد [بلکه همه را گرفتار می‌کند]...» (انفال / آیه ۲۵)، «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ... ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از صبر و نماز کمک بگیرید...» (بقره / آیه ۱۵۳) «وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ... و صبر کن که صبر تو جز به [یاری] خدا نیست...» (نحل/ آیه ۱۲۷).

وی تاکید کرد: این آیات، همانند آیه ۴۶ انفال، بر وحدت، اطاعت از خدا و رسول، دوری از تفرقه، و اهمیت صبر و استقامت تأکید دارند که تکرار این مطالب در جای جای قرآن کریم نشان از اهمیت موضوع دارد. 

رضیان با اشاره به این آیه بیان کرد: در این آيه از قرآن کریم می‌خوانیم «وَلا تَنازَعوا فَتَفشَلوا با هم نزاع مکنید، که سست شوید.» از این آیه شریفه برداشت می‌شود که اختلافات اجتماعی اگر از حد طبیعی فراتر رود موجب تفرقه و پراکندگی جامعه می‌شود که این خود نوعی بیماری اجتماعی است. 

بیشتر بخوانید:

• توحید؛ اولین قدم برای ورود به صراط مستقیم
• اسلام؛ دینی فراتر از تعصبات مذهبی
• چه گروهی از مردم رستگار می‌شوند
• علت تلخی و ناملایمات زندگی از دیدگاه قرآن

این معلم قرآن تأکید کرد: بر اساس این آيه از قرآن، تفرقه و کشمکش‌های اجتماعی سبب سستی جامعه می‌شود که البته می‌توانیم این آیه شریفه را در نهان خانواده نیز پیاده کنیم به طوری که نزاع متعدد در خانواده  باعث سستی نظام خانواده می‌شود.

وی یادآور شد: این کشمکش‌ها نه تنها روی روح و روان فرزندان تاثیر می‌گذارد، بلکه به مرور زمان مودت، دوستی و مهربانی را از میان زوجین محو کرده و سبب جدایی عاطفی و شاید در نتیجه منجر به طلاق شود. یکی از علت‌های طلاق در عصر جدید همین نزاع و کشمکش در میان اعضای خانواده بر سر موارد متعدد می‌باشد. 

این مدرس دانشگاه فرهنگیان اظهار کرد: خداوند در ادامه آیه ۴۶ می‌فرماید «و تَذْهَب رِيحُكُمْ» نزاع علاوه بر اینکه از درون پایه‌ها را سست می‌کند باعث بی‌آبرویی نیز خواهد شد. همچنین می‌فرمایند «وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ» در اطاعت و وحدت، پايدار باشيم و اگر چيزى بر خلاف ميل ما بود، يا بر خلاف ميل ما عمل شد، صابر باشيم و يكديگر را تحمّل كنيم.

وی ادامه داد: آیات دیگری به ما راهکار می‌دهد «واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقو» آیه ۱۰۳ سوره مبارکه آل عمران، همگی را به وحدت و به ریسمان الهی چنگ زدن دعوت می‌کند این باعث می‌شود که جامعه اسلامی به سامان برسد و  و از عوارض  نزاع و سستی مصون بماند. 

رضیان در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت وحدت و همدلی اشاره کرد و گفت: این آیه نشان می‌دهد که اگر افراد یک جامعه یا خانواده، یا گروه متحد باشند و از نزاع بپرهیزند، نیروی آنان حفظ شده و قدرت بیشتری خواهند داشت. در مقابل، تفرقه و نزاع، آن‌ها را ضعیف می‌کند. 

وی به کاربرد این آیه در زندگی روزمره اشاره کردوگفت: این آیه به ما تأکید می‌کند که در خانواده، اختلافات بی‌مورد را کنار بگذاریم و با صبر و آرامش مسائل را حل کنیم. در محیط کار و اجتماع، به جای درگیری‌های بی‌ثمر، بر همکاری و اطاعت از قوانین تمرکز کنیم. همچنین در تربیت فرزندان، به آن‌ها بیاموزیم که تحمل و بردباری در برابر مشکلات، راه رسیدن به موفقیت است. 

رضیان در پایان گفت: این آیه یک راهنمای جامع برای زندگی فردی و اجتماعی است و تأکید دارد که اطاعت از خدا، پرهیز از نزاع، و صبر، سه عامل مهم برای پیروزی و پیشرفت هستند.