اسراف در تمامی زمینه‌های زندگی انسان مصادیق خاص خود را داراست

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة و مفسر قرآن، در نشست مجازی که امروز ۲۸ اسفندماه، با موضوع «اسراف» برگزار شد، اظهار کرد: خداوند در آیه ۳۱ سوره «اعراف» فرموده است: «يَا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ؛ ای فرزندان آدم! [هنگام هر نماز و] در هر مسجدی، آرایش و زینتِ مادی و معنوی خود را متناسب با آن عمل و مکان همراه خود برگیرید، و بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید، زیرا خدا اسراف‌کنندگان را دوست ندارد.»

وی ادامه داد: این امر در تمام جنبه های زندگی مادی مصداق دارد و انسان مؤظف است در خوردن، نوشیدن، پوشیدن و دیگر ابعاد، حد و اندازه نیازهایش را بسنجد و به همان مقدار در این راه، صرف مال کند. انسان‌ها در نفس خویش میل به اسراف دارند و نیازمند معرفت، اندیشه، آگاهی و انگیزه‌ای هستند که آنان را در این باره معتدل کند و از اسراف باز بدارد. اگر انسان الگوی مصرف را درک کند، از اسراف اجتناب می‌ورزد و روی به تعادل می‌آورد.

این مفسر قرآن کریم بیان کرد: متأسفانه جوامع امروز از جمله ایران، گرفتار یکی از عواملی شده که سلامتی جسم به ویژه قلب و عروق را تهدید می‌کند و آن اضافه وزن است. اضافه وزن از نفهمیدن قانون و امر خدا در «لاَ تُسْرِفُوا » و زیر پا گذاشتن آن و نداشتن الگوی مصرف در خورد و نوش و خواب ریشه می‌گیرد. 

انصاری افزود: ایران علاوه بر این مشکل، در دنیا به مصرف بسیار انرژی نیز شهره است و سرانه مصرف گاز و بنزین و آب و برق در این کشور بسیار زیاد است. اگر کسی تعادل در مصرف را بشناسد و رعایت کند، به لحاظ جسمی و روحی به تکامل و تعالی می‌رسد. به تعبیری، نتیجۀ نیکوی پرهیز از اسراف، فراتر از سلامت جسمی، سلامت و رشد روح انسان است. اگر اسراف‌کاران از شعاع محبت خداوند خارج می‌شوند، آنان که از اسراف می‌پرهیزند، در دایره محبت حضرت حق قرار می‌گیرند و به حضرت او نزدیک می‌شوند.

وی تصریح کرد: هنگامی كه سخن از اسراف به میان می‌آید، نوعاً اذهان متوجه اسراف در مسائل مادی می‌شود، اما دایره اسراف بسیار گسترده است و نه فقط در مسائل مادی كه در تمام زمینه‌های زندگی مصادیق اسراف وجود دارد. برای نمونه خداوند قوم لوط را «قَوْمٌ مُسْرِفُونَ» (گروهی تجاوزكارید) می‌نامد، به این دلیل كه از الگوی درست و به‌اندازۀ بهره بردن از غرایز جنسی خارج شدند.

صاحب تفسیر مشکاة گفت: مصداق دیگر اسراف، اسراف در عاطفه و محبت است. اگر انسان بیش از ظرفیت كسی به او محبت كند، اسراف كرده است، حال آنكه امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید: دوستت را به‌اندازه دوست بدار، شاید روزی خصم تو گردد. یكی دیگر از بزرگ‌ترین مصادیق اسراف، اسراف در جان و وجود است. اگر انسان برای كاری ساعت‌ها وقت گذارد، اما به قدر یک ساعت بازده دریافت نكند، در نفْس و عمر خود اسراف كرده است. گاه این اسراف به جایی می‌رسد كه هیچ امكانی برای جبران آن وجود ندارد. بنابراین اسراف ممكن است در تمام حوزه‌هایی چون مسائل جنسی، عاطفی، اخلاقی، اقتصادی و حتی در نفْس آدمی اتفاق بیفتد.