وی افزود: در طول تاریخ، هنگامی که هویت یک گروه یا فرقه به چالش کشیده می‌شد و مخالفان ادعا می‌کردند «این مکتوبات همانند شما پیشینه و نویسنده‌ای ندارند»، آثار همچون فهرست نجاشی و کتاب‌شناسی‌های معاصر شیعه مانند اثر حضرت بزرگ تهرانی توانستند این شبهات را رد کنند و ریشه‌های جدی تمدنی و فرهنگی را به اثبات برسانند. همچنین، حضور همراهانی چون سیدحسن صدر و مرحوم کاشف الطا در نقد و ارائه آثار، نشان از گسترش این پدیده در حوزه کتاب‌شناسی دارد.
شهیدی در محور دوم سخنان خود به بررسی کارنامه استاد مهدوی راد پرداخت و بیان کرد: ایشان سال‌هاست قدم به قدم در مسیر کتاب‌شناسی و مأخذشناسی علوم اسلامی گام برداشته‌اند و اگر کتاب‌هایی در یک موضوع به‌صورت تاریخی و با ترتیب نگارش ارائه شوند و به‌طور شناسانه تحلیل شوند، می‌توان فراز و فرودهای پیدایش، اوج گرفتن و رکود یا افول یک علم را مشاهده کرد، امری که تنها از طریق کتاب‌شناسی ممکن می‌شود، از آغاز ظهور مجلاتی چون «ظهور» از سال ۶۳ هجری شمسی به‌واسطه علما و فلاسفه، آثار میرزا طاهرال، سفارش مرحوم سیدحسن تقی‌زاده، ایرج افشار و دیگر پژوهشگران مسیر تحول کتاب‌شناسی و مأخذشناسی را به دقت رقم زده‌اند.
وی در محور سوم شاخصه‌ها و تأثیرات کتاب در تحول اندیشه جامعه و نحوه ارائه اطلاعات از سوی استاد مورد بررسی قرار داد و گفت: هر نگاشته‌ای، هرچند به‌طور مستقیم باعث تغییر اندیشه جامعه نشود، تأثیری در رشد خرد و انتقال دانش دارد، اگر کتاب‌های استاندارد و ارزشمند در ارتقای جامعه نقش به‌سزایی نداشته باشند، برخی به گونه‌ای ناپسند، محصولات فکری را عرضه می‌کنند که نهایتاً به رشد اندیشه جامعه آسیب می‌رسانند، از این رو، کار جناب استاد دکتر در نقد و بررسی کتاب‌ها، با هدف ارتقای سطح فکری جامعه و اجتناب از مطالب ناچیز و نامربوط، اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
عضو هیئت علمی دانشکده الهیات پردیس دانشگاه فارابی با اشاره به موضوع علوم قرآنی اظهار کرد: دکتر نجارزادگان عزیز بر آن باورند که آثار علوم قرآنی چندان تأثیرگذار نبوده، در حالیکه سهم به‌سزایی در شکل‌گیری این حوزه از جانب ایشان همراه با سایر پژوهشگران دیده می‌شود، پس از سخنان بلند، وارد آخرین محور بحث شده که شاخصه‌های مهم کتاب‌شناسی استاد در چند محور مشخص شده است؛ از نگاه تاریخی که ایشان در حال برپایی آن هستند تا کارنامه‌ای که در ۱۴ اثر نگاشته، تاریخ تحول علوم قرآنی را رقم زده است، زندگی‌نامه‌های علمی و پروژه‌های پژوهشی ایشان، دیگر مقالات مربوط به تفاسیر شیعه و تطور فقه شیعه، گستردگی داده‌ها و اطلاعات ارائه شده از طریق پای‌بندها، مطالبات کتاب‌ها و نقد دقیق آثار را به وضوح نشان می‌دهد.
وی افزود: استاد معرفی کتاب‌ها را بهانه‌ای برای دستیابی به ارائه اطلاعات جامع و دقیق می‌داند به‌طوری که در بحث‌های مرتبط با اسلام اموی، بنیان‌ها و آموزه‌های آن، حضور فعال و جدی ایشان در تبیین مباحث نمایان می‌شود، به‌عنوان نمونه، در مقاله‌ای با عنوان «معرفی معالم آیت‌الله سید کمال حیدری»، کتاب بهانه‌ای برای بیان دیدگاه‌ها و نکات مهم می‌شود و همچنین در مقاله «جزیره خضراء در ترازوی نقد» که معرفی کتاب «علامات ظهور والجزیرة الخضرا» اثر مرحوم سید جعفر مرتضی عاملیه است، اطلاعات گسترده درباره نحوه تجلی کتاب‌شناسی استاد مهدوی‌راد ارائه می‌شود، گستردگی و دقت اطلاعات در مقالات ایشان نشانگر استفاده هوشمندانه از معرفی کتاب به‌عنوان محوری برای ارائه بررسی‌های عمیق است.
این استاد دانشگاه گفت: همچنین مشاهده می‌شود که داده‌ها و اطلاعات بسیار گسترده‌ای که از طریق آثار استاد عرضه می‌شود، گاهی به صورت آرمان‌خواهانه تعبیر می‌شود؛ به این معنا که باور عمیق ایشان به شیعه و اهل بیت(ع) در تمام ابعاد مقالاتشان حاضر است، برخی امروزه این رویکرد را «ولایت‌مداری» یا «ایدئولوژی‌مداری» می‌نامند و پژوهش سازگاری این دیدگاه در میان آثار ایشان به زیبایی نشان داده شده است؛ حتی در معرفی کتاب تاریخیه‌ای از ولید ازرقی که نسبتی از کفر بستگان اجداد پیغمبر و آموزه‌های اسلام اموی را نیز شامل می‌شود.
وی در ادامه موضوع مهم «آیا آرمان‌خواهی با پژوهش علمی سازگار می‌شود؟» را مورد بررسی قرار داد و ابراز کرد: مرحوم دکتر حمید عنایت در مقاله «آرمان‌خواهی و پژوهش علمی» به این نکته اشاره می‌کند که هرچند ناسازگاری میان آرمان‌خواهی و پژوهش علمی حکم کلی دارد، اما می‌توان استثنایی نیز قائل شد؛ چنانکه در آن شرایط، فرد از طریق تفکر جدی، صمیمانه و علمی به ایمان خود دست می‌یابد و برای یافتن حقیقت، هیچ سند یا دلیلی را فروگذار نمی‌کند، اینگونه پژوهش و آرمان‌خواهی می‌توانند سازگار باشند.
شهیدی با اشاره به حوزه کتاب‌شناسی بیان کرد: موضوعی که نشان می‌دهد استاد مهدوی‌راد چنان زنده‌گویی و محوریت گفتگویی دارند که سبک نگارش ایشان روزنامه‌نگارانه و نثری قابل فهم برای مخاطب به‌شمار می‌رود، تقسیم‌بندی‌های مختلف در کارنامه پژوهشی ایشان، نشانه توانمندی‌های استاد زمانه است چراکه از ابتدای حضور در عرصه نویسندگی، با توجه به بازخورد مخاطبان، تلاش کرده‌اند مقالات را در سطحی متناسب و قابل فهم ارائه دهند و این استمرار و تعهد، ایشان را به پژوهشگری نصر درخشان، صیقل‌خورده، استوار و محکم بدل ساخته است.
وی قلم استاد مهدوی را اینگونه توصیف و تأکید کرد: ایشان در خلاصه‌ای از تاریخ درخشان‌ترین نسل‌ها به عنوان حدیث خداوندی و بندگی سخن گفته‌اند، گاه زبان به نوعی استبدادی گرایش پیدا می‌کند، زیرا اجازه می‌دهد جمله به‌طور باز ادامه یابد، جمله‌ای که باید باز باشد و امکان ادامه بی‌پایان را داشته باشد، یکی از نکات مشهور این است که جمله‌های فارسی معمولاً کوتاه‌اند اما بیهقی نمونه استثنایی است که فعل را در ابتدای جمله می‌آورد و اجازه می‌دهد جمله تا دو یا سه سطر ادامه پیدا کند.
شهیدی ادامه داد: ایشان می‌فرمایند که از مشکلات معاصر در نگارش، عدم توانایی در ساخت جملات پیچیده است، چراکه در مدرسه آموخته‌ایم جمله با فعل بسته می‌شود، در حالیکه امکانات فراوان زبانی در اختیار ماست، استاد مهدوی‌راد، افزون بر مزایای ذکر شده، با به کارگیری ساختارهای جمله‌ای انعطاف‌پذیر و بدون استبداد، نمونه‌ای از نگارش فاخر را به نمایش می‌گذارند، اگرچه ممکن است برخی از سرگرا بودن انتخاب واژه‌های ایشان چندان پسندیده نشود اما این سبک همچنان نشانگر لطافت و قدرت نثری ایشان است.
انتهای پیام