ساماندهی اتباع با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین آغاز شده است

امیرالله شمقدری، معاون امنیتی انتظامی استانداری خراسان رضوی، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در ارتباط با تفاوت رویکرد دولت چهاردهم در مقایسه با دولت سابق درباره خروج اتباع خارجی، اظهار کرد: در چهار دهه گذشته به شیوه‌های متفاوت و متمایزی با اتباع رفتار شده است. در دهه ۷۰، در دولت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و در استان خراسان (پیش از تقسیم این استان) تمام شهرها، از جمله روستاهای خراسان از اتباع تخلیه شدند. اما در دهه‌ها و دولت‌های دیگر، برخورد با اتباع به شکل‌های متفاوتی صورت گرفت و گاه حضور قانون‌مند آنان مورد غفلت واقع شد. همچنین در دولت سیزدهم، در مقطعی به دلیل ایجاد شرایط خاص در افغانستان، حجم وسیعی از اتباع افغانستانی از طریق خراسان وارد کشور شدند.

وی ادامه داد: این ورودها به‌صورت قانونی و غیرمجاز صورت گرفت و بر اساس اعلام وزیر کشور، در حال حاضر حدود ۸ میلیون تبعه افغانستانی در ایران حضور دارند که ۲ میلیون نفر از آنان به‌صورت غیرمجاز هستند. همچنین در مسیر فراهم‌سازی مقدمات اقامت اتباع، مبلغی ناچیز و غیرکارشناسی حدود ۱۰۰ میلیون تومان اخذ شد؛ در حالی که طبق قوانین، برای اقامت هر فرد باید مبلغی معادل ۲۵۰ هزار دلار پرداخت شود تا اقامت رسمی دریافت کند. بنابراین در این حوزه باید ساماندهی‌های دقیقی صورت گیرد.

شمقدری با بیان اینکه در حال حاضر دولت افغانستان خواهان بازگشت اتباع برای مشارکت در سازندگی کشور خود است، گفت: ایران با افغانستان ۹۴۵ کیلومتر مرز مشترک دارد که در سه استان خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان‌وبلوچستان پراکنده است. به طور دقیق، خراسان رضوی ۲۹۵ کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد.

سه مرز رسمی برای خروج اتباع وجود دارد

معاون امنیتی انتظامی استانداری خراسان رضوی افزود: سه مرز رسمی برای خروج اتباع وجود دارد؛ مرز دوغارون در خراسان رضوی که حدود ۶۷ درصد از اتباع افغانستانی از این مرز خارج می‌شوند، مرز ماهیرود در خراسان جنوبی با حدود یک درصد خروج، و مرز میلَک در استان سیستان‌وبلوچستان که حدود ۳۲ درصد از خروج اتباع از طریق آن انجام می‌شود.

وی بیان کرد: طبق ماده ۴ کنوانسیون ژنو، اتباع باید در اردوگاه‌ها و مناطق مشخصی که کشور میزبان تعیین می‌کند اقامت داشته باشند. بر همین اساس، دو اردوگاه ایجاد شده است؛ یکی در فریمان برای افراد غیرمجاز و دیگری در تربت‌جام به‌عنوان «مهمان‌شهر» برای افرادی که قصد دارند در یک شهرک محدود و با ضوابط مشخص زندگی کنند. در حال حاضر، افرادی به همراه خانواده‌هایشان در این مناطق زندگی می‌کنند که این مناطق دارای کارگاه‌های تولیدی، مراکز بهداشت و درمان، بازار و بازارچه هستند و کسب‌وکار در آن‌ها رونق دارد. طبق مقررات بین‌المللی، در صورتی که اتباع دارای مجوزهای لازم باشند، می‌توانند در بازار کار شهرستان تربت‌جام فعالیت داشته باشند.

شمقدری در ادامه بیان کرد: در ارتباط با اتباع، سه مقطع قابل توجه است: ورود، حضور و خروج قانونی. برای دو میلیون نفر از اتباعی که به صورت غیرقانونی وارد کشور شدند، سرشماری انجام شد و برای برخی از آنان تسهیلاتی در نظر گرفته شد؛ از جمله افرادی که با یک شهروند ایرانی ازدواج کرده‌اند، در ایران متولد شده‌اند یا نخبه افغانستانی محسوب می‌شوند. با این حال، بازگشت سایر افراد لازم‌الاجراست.

معاون امنیتی انتظامی استانداری خراسان رضوی افزود: در میان این افراد، حدود یک میلیون و صد هزار نفر می‌بایست از تاریخ ۱۵ اردیبهشت تا ۱۵ تیرماه از کشور خارج می‌شدند که این مهلت چند ماه دیگر تمدید شد. با این حال، مسئولان در حوزه ورود و خروج اتباع نباید دچار تفریط شوند.

وی تصریح کرد: مردم از حضور شهروندان افغانستانی در کشور ناراضی نیستند، بلکه نارضایتی عمومی از اتباع بی‌هویت و غیرمجاز است. نباید اجازه داد هجمه‌های رسانه‌ای بر افکار عمومی تأثیر منفی بگذارد، چرا که دشمن می‌تواند از افراد بدون شناسنامه و هویت برای ضربه زدن به کشور سوءاستفاده کند. بنابراین، باید برای خروج اتباع غیرقانونی، ساماندهی دقیقی انجام شود.

شمقدری اظهار کرد: تمدید موقت حضور اتباع افغانستانی در ایران، موجب شد که هماهنگی‌هایی با کنسولگری و نمایندگی سیاسی افغانستان برای قبول وکالت ودیعه‌های مسکن انجام شود تا اتباع افغانستانی بتوانند حقوق خود را از شهروندان ایرانی دریافت کنند.

معاون امنیتی انتظامی استانداری خراسان رضوی ادامه داد: در قانون برنامه هفتم ذکر شده است که اتباع غیرقانونی باید مبلغی را به شهرداری محل سکونت خود پرداخت کنند. البته طبق قوانین و با تشخیص رؤسای شورای تأمین شهرستان‌ها و فرمانداران، در برخی موارد استثنائاتی در نظر گرفته می‌شود تا چنانچه اتباع توان پرداخت نداشته باشند، مساعدت‌هایی صورت گیرد؛ البته تاکنون چنین استثنائاتی اعمال نشده است.

وی افزود: در  خراسان رضوی، ۷۸ درصد و در کل کشور حدود ۵۵درصد از اتباع غیرقانونی خودمعرف بودند. از آنجا که خراسان رضوی در خط مقدم مواجهه با اتباع قرار دارد، استفاده از ظرفیت‌های آنان در زمینه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و کارگری که شامل ۴۵ شغل می‌شود، ضروری است. تهدید اصلی کشور، صرفاً مربوط به اتباع غیرقانونی است.

شمقدری با اشاره به آغاز فصل نوین ساماندهی اتباع با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی، بیان کرد: اولین مینی‌بوس سیار بیومتریک کشور راه‌اندازی شده است. باید ظرفیت‌های اتباع مجاز شناسایی و وضعیت اشتغال و محل زندگی آنان رصد شود، همچنین تعداد هفت مدرسه غیرمجاز بدون هیچ ارتباطی با وزارت آموزش‌وپرورش در حاشیه شهر مشهد توسط اتباع تأسیس شده بود که از ادامه فعالیت این مدارس جلوگیری به عمل آمد.

 معاون امنیتی انتظامی استانداری خراسان رضوی اظهار کرد: اعتبارات و پروژه‌های خاص و فناورانه‌ای در راستای هوشمندسازی مرزها در حال اجراست که شامل دیوار مرزی، برج‌های نوری، سیستم‌های الکترونیکی و رادارهاست. مرزها همواره مورد توجه ویژه قرار دارند و در حال حاضر کمترین ورود غیرقانونی، به‌ویژه در مرزهای خراسان رضوی مشاهده می‌شود.

شمقدری با اشاره به فشار‌های فراوان روی اردوگاه‌ها طی چند روز اخیر برای بازگشت مهاجران غیرقانونی افغان به کشورشان گفت: طی این مدت که مهاجران غیرقانونی افغان به کشورشان بازگردانده شدند با توجه به حجم بالای آنها، فشار فراوانی روی اردوگاه‌ها و تنها معبر رسمی خروجی به افغانستان در کشور اعمال شد. روزی 22 هزار نفر تا 28 هزار نفر در روز خروجی در کشور داشتیم که این تعداد فشار سنگینی را به ما وارد کرد، اما کار بسیار تاثیر‌گذاری بود، به‌طوری‌که در حال حاضر برخی نخبگان افغان و تشکل‌های افغانی برای ساماندهی به یاری ما آمدند تا اتباع به صورت سامان‌مند و قانونی در مشاغل حضور یابند و یا در پروژه‌های اقتصادی با ما همکاری می‌کنند تا بتوانند تعدادی از اتباع را ساماندهی کنند که این نشان‌دهنده این مطلب است که نخبگان افغان و بزرگانشان مسئله لزوم قانون‌مند بودن حضور اتباع افغانی در کشور را پذیرفته‌اند و قائل به ساماندهی هستند و این یک ارزش مشترک بین مسئولان ما و نخبگان افغانستانی است.

امروزه سبک جنگ‌ها به سمت دیجیتالی شدن رفته است