وی افزود: قرآن، مرجع اخلاقی و استنادی برای ارزش‌های اجتماعی نیز به شمار می‌آید، اما امروزه با چالش‌هایی روبه‌رو شده است؛ به‌گونه‌ای که گاه به نقشی نمادین یا تشریفاتی تقلیل یافته، در حالی که خود قرآن می‌فرماید: «هُدًى لِلنَّاسِ» (بقره: ۱۸۵)؛ یعنی کتابی برای هدایت همه مردم است.
معاون آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی تصریح کرد: اینکه باوجود گسترش فعالیت‌های قرآنی، همچنان مشکلات اخلاقی و اجتماعی افزایش یافته، نشان از فاصله گرفتن میان معرفت و عمل دارد. در همین راستا، امام علی(ع) می‌فرمایند: «هِیهَاتَ أَنْ تَدْعُوَ إِلَى كِتَابِ اللهِ مَنْ يُخَالِفُ أَمْرَهُ إِلَى الْعَمَلِ»؛ چگونه کسی که خود به قرآن عمل نمی‌کند، دیگران را به عمل به آن دعوت کند؟
عمرانی ادامه داد: قرائت سطحی و تمرکز صرف بر تلاوت ظاهری، بدون تأمل در معانی ژرف و تحول‌آفرین، زمینه‌ساز گسترش آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی شده است. همچنین شیوه‌های سنتی ارائه مفاهیم قرآنی برای نسل دیجیتال جذابیت ندارد و باعث گسست نسلی می‌شود. بنابراین باید از ابزارها و روش‌های نوین برای انتقال مفاهیم قرآن بهره برد. ناتوانی در پاسخ‌گویی به پرسش‌های نو، به تفسیرهای بسته و انعطاف‌ناپذیر منجر می‌شود. تا زمانی که قرآن در حاشیه زندگی مدرن قرار دارد و نه در متن آن، این شکاف ادامه خواهد داشت.
وی درباره راهکارهای قرآنی برای آرامش روانی، گفت: قرآن نسخه‌ای برای درمان روانی ارائه می‌دهد، از جمله: ذکرمحوری: «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» (رعد: ۲۸)؛ آرامش در گرو یاد خداست. توکل فعال: «وَمَن يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» (طلاق: ۳)؛ یعنی سپردن کار به خدا پس از تلاش. پذیرش آزمون‌ها: «لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ» (آل‌عمران: ۱۸۶)؛ سختی‌ها بخشی از مسیر رشد است. نگرش آخرت‌محور: «وَلَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَّكَ مِنَ الْأُولَى» (ضحی: ۴)؛ نگرش ابدی موجب کاهش اضطراب می‌شود.
معاون آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی تصریح کرد: قرآن منبعی برای خودسازی و اصلاح سبک زندگی است؛ مانند آیه «وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَىٰ تَنفَعُ الْمُؤْمِنِينَ» (ذاریات: ۵۵) برای بیدارسازی درونی، آیه «كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِّيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ» (ص: ۲۹) برای تدبر، و آیه «إِنَّ هَٰذَا الْقُرْآنَ يَهْدِي لِلَّتِي هِيَ أَقْوَمُ» (اسراء: ۹) برای تطبیق با زندگی روزمره.
عمرانی بیان کرد: برای انس بیشتر نسل جوان با قرآن، لازم است که دیالوگ جای مونولوگ را بگیرد و فضای پرسش‌محور و آزاد از قضاوت فراهم شود. همچنین، ابزارهایی چون: «قرآن دیجیتال»: اپلیکیشن‌های تعاملی و پادکست‌های داستان‌محور مانند ماجرای اصحاب کهف، «قرآن کاربردی»: پیوند مفاهیم قرآنی با مسائل روز مانند عدالت اجتماعی، روان‌شناسی و محیط زیست. «هنر قرآنی»: بهره‌گیری از موسیقی معنوی، خوشنویسی مدرن و انیمیشن‌های آموزشی، «گروه‌های هم‌خوانی»: حلقه‌های جوان‌محور با فضای گفت‌وگو و بحث آزاد، می‌توانند مؤثر باشند.
وی ادامه داد: با الگو گرفتن از قرآن، بسیاری از چالش‌های اجتماعی از جمله فقر و طلاق قابل حل هستند. مثلاً درباره فقر، قرآن در آیه «كَيْ لَا يَكُونَ دُولَةً بَيْنَ الْأَغْنِيَاءِ مِنكُمْ» (حشر: ۷) بر جلوگیری از انباشت ثروت در دست ثروتمندان تأکید دارد. درباره طلاق نیز، آیه «وَأَنْكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنكُمْ» (نور: ۳۲) بر آموزش و ازدواج شایسته همراه با شرط «معروف» (رفتار نیکو) تأکید کرده است. همچنین، در آیه «وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا» (نساء: ۳۵) به راه‌حل میانجی‌گری تخصصی در بحران‌های خانوادگی اشاره می‌شود.
معاون آموزشی، پژوهشی و فرهنگی دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی همچنین افزود: از دیدگاه قرآن کریم، مسئولیت‌های اجتماعی افراد نیز اهمیت دارد. اصل امر به معروف و نهی از منکر، در آیه «كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ» (آل‌عمران: ۱۱۰) به‌عنوان نشانه خیریت امت در مشارکت فعال اجتماعی معرفی شده است. همچنین قرآن در آیه «وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ قَالُوا سَمِعْنَا وَهُمْ لَا يَسْمَعُونَ» (انفال: ۲۱) بی‌تفاوتی و انفعال اجتماعی را نکوهش می‌کند.
عمرانی تأکید کرد: برای کاهش گسست‌های اجتماعی و بازیابی جایگاه واقعی قرآن، مفسران نوگرا باید زبان نسل دیجیتال را درک کنند و مدارس قرآن تمرکز خود را از «حفظ صرف» به «فهم زندگی‌ساز» تغییر دهند. همچنین، سیاست‌گذاران باید شاخص‌هایی مانند عدالت، امانت‌داری و رحمت را به‌عنوان اصول قرآنی در حکمرانی مورد توجه قرار دهند.
انتهای پیام