محمد نصیری، مسئول واحد فرهنگی شرکت سایپا که امر تبلیغ، انتشار و ترویج محتواهای قرآنی حجت‌الاسلام رجبی را به عهده داشته و تاکنون اینفوگرافی‌های قرآنی این پژوهشگر و کارشناس قرآن را اطلاع‌رسانی کرده است، در قالب یادداشتی توضیحی درباره این بروشورها که محور موضوعی آن صحیفه سجادیه است، ارائه داد که در ادامه می‌خوانید؛
همزمان با برخی متغیرهای غیر قابل پیش‌بینی در زندگی اجتماعی (جنگ، بیماری‌های همه‌گیر، کمبود آب و...) این روزها امور معنوی (نیایش) بیشتر مورد نیاز است. حال اگر پرسیده شود کدام سلاح می‌تواند «پاسبان حرم دل» و مایه آرامش فرد و جامعه شود؟ پاسخ غیر از یاد خدا نخواهد بود(رعد/28) همان که در حدیث پیامبر(ص) دعا را سلاح شکافنده و مستقیم برای راندن دشمنان درونی و بیرونی دانسته است: «الدُّعاءُ سِلاحُ المُومِنِ و عَمودُ الدّینِ وَ نُورُ السَّماواتِ و الاَرضِ»(1)
در این میان ارجاع رهبر معظم انقلاب به کتاب صحیفه سجادیه قابل توجه است، چرا که نیایش یکی از بارزترین مصادیق ذکر خداوند است «...وَ اذکُرُوا اللهَ کَثِیرًا...» (انفال/45) از همین رو در گذشته با شیوع کرونا، فرمودند دعای هفتم(پیشامدهای سخت و اندوهناک) را بخوانید، همچنان که دعای چهاردهم (نیایش به هنگام مظلوم واقع شدن و مشاهده کردار ستمگران) و سوره فتح و دعای توسّل را برای پیروزی جبهه مقاومت توصیه فرمودند.
زبور آل محمد(ص) معارف متعالی زین‌العابدین(ع) در قالب نیایش است. اندیشمندان زیادی کتاب صحیفه را بررسی کرده‌اند در این میان ویلیام چیتیک؛ دانشمند و اسلام‌شناس غربی در مقدمه ترجمه انگلیسی صحیفه سجادیه می‌نویسد: «... هرکس در خود اندکی حساسیت در مورد ضعف انسان و عشق خداوند داشته باشد، حداقل در برخورد با برخی از ادعیه موجود در صحیفه قطعاً تحریک و برانگیخته می‌شود. در اینجا ما با یکی از بزرگترین شخصیتهای معنوی و تابناک جهـان اسلام مواجه هستیم، که خشیت و خضوعی کامل در مقابل خیریت، رحمت و عظمت خداوند از خود نشان می‌دهد، تا در مقابل خالق خود به هیچ و پوچ بودن خویش اعتراف کند، آن هم تعابیری که به شکلی شگفت‌انگیز برای کسی مانند زین‌العابدین که پیروانش او را صاحب قداست بالایی می‌دانند، صریح اسـت. در صحیفه می‌توان معنویت اسلامی را در حالی که به کلیترین زبان‌ها بیان شده است، مشاهده کرد. این زبان، زبانی است که نشانگر تمایل شدید و آشکار روح برای تکامل است…» (2)
همین کشش روح به وطن مألوف که قُرب به حقیقت است، به قول شیخ بهایی در جایی بی‌نشان است، «این وطن مصر و عراق و شام نیست/ این وطن جایی است که او را نام نیست» اما همین مکان بی‌نشان، آشناترین جا برای سیر و تعالی روح است و چاشنی حرکت آن، دو دستِ دعاست، به قول بیدل دهلوی: «به جز دست دعا دیگر که بالا می‌‌برد ما را؟»
این که آیا خالق و مستجاب‌کننده دعا صدا و ندای مخلوق و نیازمندان را می‌شنود یا خیر؟ امروزه ممکن است توسط برخی طرح و باعث مأیوس شدن از توسل به دعا شود. بنا بر فرمایش امام چهارم شیعیان، دعاى مؤمن از سه حال خارج نيست: يا برايش ذخيره مى‌گردد (و در آخرت به او سود می‌دهد)، يا در دنيا برآورده مى‌شود، يا بلايى را كه مى‌خواهد به او برسد، دفع مى‌شود.(3)
گویی همین سه فایده است که حافظ شیرازی فراتر از توصیه، مسئله دعا را وظیفه می‌داند، آنجا که گفت:
«حافظ وظیفه تو دعا گفتن است و بس
در بَندِ آن مباش که نشنید یا شنید»
بر اساس احساس وظیفه، حجت‌الاسلام علی رجبی؛ حافظ و مفسر صحیفه با بیش از دو دهه سابقه تدریس و تبلیغ، در شرایط کنونی با هدف فهم حکیمانه دعای چهاردهم آن را در بروشور دو رو با ۱۶ عنوان دسته‌بندیِ موضوعی کرده است.(تصویر یادداشت)
وی جهت شناسایی روابط و ساختار هندسی این دعا، با تغییر رنگ‌بندی برخی کلمات، مخاطب را متوجه نکات مهمّی مینماید که لازمه تدبّر در نحوه ارتباط‌گیری و نیایش با خداست. تکرار چهار مرتبه حرف ندای «یَا» در فرازهای ابتدایی و پس از آن فریاد «یَا الهی» در فراز پنجم شکایت از ظالم را بازگو می‌کند؛ سپس با حذف حرف ندا با تکرار نُه مرتبه اسم جلاله «اللَّهُمَّ» و ملفوف کردن آنها با صلوات جهت وساطت معصومین(ع)، 9 مطلب را از درخواست می‌کند، که در این مختصر فرصت آن نیست تا نسبت به تبیین بیشتر آن اقدام شود و در یادداشت‌های بعدی بدان اشاره خواهد شد، إن‌شاءَ‌الله.
(1)اصول کافی، ج2، ص 468.
(2)سی چیتیک؛ ویلیام، مقدمه‌ای بر ترجمه صحیفه سجادیه، ترجمـه وحید صفـری، نشریه علوم حدیث، 1385، سال11، شماره 3.
(3)تحف‌العقول، ح18.