وی ادامه داد: نهضت حسینی ازنظر فکری، یک مکتب ایدئولوژیک مبتنی بر عدالت، آزادگی، شجاعت و ایثار ارائه می‌دهد. امام حسین (ع) با انتخاب شهادت به‌جای تسلیم در برابر ظلم، مفهوم آزادگی را به‌عنوان یک ارزش بنیادین تمدنی تثبیت کرد. این انتخاب نشان داد که حفظ کرامت انسانی و دفاع از حقیقت، حتی به قیمت جان، در اولویت است.
وی افزود: نهضت امام حسین(ع) به‌عنوان یک مکتب فکری، اندیشمندان و عالمان را به تأمل در مفاهیم عمیق دینی و فلسفی واداشت و به بازتعریف ارزش‌هایی چون عدالت، آزادی و مقاومت کمک کرد. این ایدئولوژی، روح تمدن عاشورایی را تشکیل داده و الهام‌بخش نسل‌ها برای ساخت جوامعی عادلانه و اخلاق‌مداری بوده است. ادبیات عاشورایی، از شعر و مرثیه تا متون تحلیلی، به غنای تمدن اسلامی افزود و بستری برای گفت‌وگوهای فکری فراهم کرد.
وی در خصوص بعد ظاهری نهضت حسینی افزود: نهضت حسینی در بعد ظاهری، تأثیرات عمیقی بر مظاهر تمدنی جوامع اسلامی گذاشته است. آیین‌های این ایام، مراسم عزاداری، تعزیه و روضه‌خوانی به بخشی از هویت فرهنگی جوامع شیعی تبدیل‌شده‌اند. تعزیه، به‌عنوان یک هنر نمایشی-مذهبی، نمونه‌ای برجسته از تأثیر نهضت حسینی بر فرهنگ و هنر تمدنی است که در ایران به اوج خود رسید.
عمادی ادامه داد: نهادهای اجتماعی این ایام به تقویت همبستگی اجتماعی و ایجاد نهادهای خیریه و همیاری منجر شد. نذورات، اطعام و کمک به نیازمندان در ایام محرم، نمونه‌هایی از تأثیرات اجتماعی این نهضت هستند که به انسجام جوامع کمک کرده‌اند.
وی بیان کرد: از زاویه دیگر ادبیات و هنر، شعر حسینی، مرثیه‌سرایی و آثار هنری مرتبط با کربلا، به غنای فرهنگی تمدن اسلامی افزوده‌اند و بستری برای انتقال ارزش‌های عاشورایی فراهم کرده‌اند.
این پژوهشگر دینی بابیان اینکه نهضت حسینی یک الگوی بی‌نظیر از ارزش‌های اخلاقی و انسانی ارائه کرد، گفت: قیام امام حسین(ع) علیه حکومتی که از ارزش‌های اسلامی منحرف‌شده بود، روحیه ایثار، شجاعت و وفاداری به آرمان‌های والا را در جوامع نهادینه کرد.
وی افزود: این پیام اخلاقی، که حفظ کرامت انسانی مقدم بر هر چیز است، به‌عنوان یک اصل بنیادین در تمدن اسلامی ریشه دواند و جوامع را به سمت پرورش ارزش‌های والای انسانی سوق داد
عمادی نقش نهضت حسینی در شکل‌گیری هویت جمعی جوامع شیعی و حتی دیگر گروه‌های اسلامی را کلیدی دانست و گفت: آیین‌های محرمی، از عزاداری‌های ساده تا تعزیه‌های پیچیده، نه‌تنها ابزار انتقال ارزش‌های عاشورایی‌اند، بلکه به حفظ سنت‌ها، تقویت همبستگی اجتماعی و ایجاد پیوند میان نسل‌ها کمک کرده‌اند. این آیین‌ها به‌عنوان بخشی از فرهنگ تمدنی، هویت جمعی جوامع را تقویت کرده و به غنای فرهنگی تمدن اسلامی افزوده‌اند.
وی با اشاره به بعد سیاسی و اجتماعی این نهضت یادآور شد؛ نهضت حسینی یک حرکت سیاسی-اجتماعی علیه فساد و استبداد بود و نشان‌دهنده اهمیت مسئولیت‌پذیری اجتماعی و مبارزه با ظلم در ساخت یک جامعه متمدن است.
عمادی تصریح کرد: این نهضت به جوامع آموخت که اصلاح‌طلبی و ایستادگی در برابر ناعدالتی، از ارکان تمدن‌سازی است. تأثیر این بعد در جنبش‌های عدالت‌خواهانه، ازجمله انقلاب اسلامی ایران، به‌وضوح دیده می‌شود.
وی با اشاره به تأثیر جهانی و بین‌تمدنی این نهضت افزود: پیام عاشورا فراتر از جهان اسلام، بر فرهنگ‌ها و ادیان دیگر نیز تأثیر گذاشت. شخصیت‌هایی چون مهاتما گاندی از قیام امام حسین (ع) به‌عنوان الگویی برای مبارزه بدون خشونت الهام گرفتند. این تأثیرگذاری نشان‌دهنده ظرفیت عاشورا در ایجاد گفت‌وگوی تمدنی و انتقال ارزش‌های مشترک انسانی مانند عدالت و مقاومت به فرهنگ‌های دیگر است.
وی گفت: نهضت حسینی به‌دلیل دارا بودن پایه‌های فکری قوی و مظاهر ظاهری تأثیرگذار، بهترین موتور محرک برای ایجاد یک تمدن پویا و پایدار است. این نهضت با ارائه یک ایدئولوژی مبتنی بر عدالت و آزادگی، توانسته جوامع را به سمت اصلاح و پیشرفت هدایت کند. در سطح ظاهری، آیین‌ها و نهادهای برآمده از عاشورا، به انسجام اجتماعی و تقویت هویت جمعی کمک کرده‌اند. این ترکیب از فکر و عمل، عاشورا را به یک الگوی کامل تمدنی تبدیل کرده که نه‌تنها در جهان اسلام، بلکه در گفت‌وگوهای بین‌تمدنی نیز تأثیرگذار بوده است.
این پژوهشگر دینی بیان کرد: نهضت عاشورا با دارا بودن پایه‌های فکری غنی و مظاهر ظاهری تأثیرگذار، یک الگوی کامل برای تمدن‌سازی است که با تأکید بر ارزش‌هایی چون عدالت، آزادگی و ایثار، روح یک تمدن پویا را فراهم کرده و با آیین‌ها، هنرها و نهادهای اجتماعی، نمودهای بیرونی یک تمدن پایدار را به نمایش گذاشته است. عاشورا، به‌عنوان موتور محرک تمدن، همچنان الهام‌بخش جوامع برای ساخت جهانی عادلانه‌تر و انسانی‌تر است.
انتهای پیام