امام یازدهم (ع) با حکمت و تدبیر، راه هدایت جامعه شیعی را هموار ساخت

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی و به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی امام جمعه مشهد، آیت‌الله سیداحمد علم‌الهدی، نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی، امروز ۱۰ شهریورماه، در مراسم عزاداری شهادت امام حسن عسکری (ع) که در رواق امام خمینی (ره) حرم مطهر رضوی و با حضور زائران و مجاوران برگزار شد، با اشاره به جایگاه ممتاز امام یازدهم در سلسله امامت، اظهار کرد: وجود مقدس امام عسکری (ع) ویژگی منحصربه‌فردی داشتند که در تاریخ امامت تنها در دوران ایشان تحقق یافت.

وی ادامه داد: آن خصوصیت، اتصال دوران حضور به عصر غیبت بود. امام عسکری (ع) افزون بر وظایف مشترک همه ائمه (ع)، مأموریت خطیر آماده‌سازی شیعیان برای ورود به دوران غیبت را بر عهده داشتند.

امام جمعه مشهد با بیان اینکه استکبارستیزی و مقابله با جریان‌های انحرافی رسالت همیشگی امامان معصوم بود، افزود: امام حسن عسکری (ع) این وظیفه را در شرایط خفقان و اختناق سیاسی عباسیان به انجام رساندند و در عین حال مأموریت تاریخی آماده‌سازی جامعه شیعی برای دوران غیبت را نیز محقق کردند.

امام جمعه مشهد بیان کرد: تا پیش از غیبت، مرجعیت شیعیان در همه عرصه‌های زندگی ـ اعم از مسائل شرعی، سیاسی و اجتماعی ـ به امامان معصوم بازمی‌گشت و حضور آنان حجت الهی و مرجعیت مطلق بود.

علم‌الهدی بیان کرد: در عصر غیبت، شیعه از مرجعیت عصمت محروم شد و این مرجعیت به حوزه فقاهت منتقل گردید. مجتهد جامع‌الشرایط با استنباط از روایات اهل‌بیت (ع) احکام را استخراج کرده و در اختیار جامعه قرار می‌دهد. البته در حوزه سیاست و مسائل اجتماعی، این مرجعیت همان قطعیت مرجعیت معصوم را ندارد و این امر نشان‌دهنده دشواری دوران غیبت است.

وی تأکید کرد: شیعیان تا پیش از امام عسکری (ع) همواره در ارتباط مستقیم با امام معصوم بودند. انتقال چنین جامعه‌ای به شرایطی که باید بدون حضور امام و تنها با هدایت فقها زندگی دینی خود را سامان دهند، رسالتی سنگین بود که تنها بر عهده امام یازدهم قرار داشت.

6 سال امامت؛ شالوده‌سازی عصر غیبت

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی گفت: امام عسکری (ع) در مدت کوتاه 6ساله امامت، با وجود فشارهای سنگین عباسیان، توانستند شیعه را برای دوران غیبت آماده سازند و بزرگ‌ترین نقش تاریخی خود را در استمرار هدایت اهل‌بیت (ع) ایفا کنند.

علم‌الهدی یادآور شد: مقدمات این تحول از زمان امام هادی (ع) آغاز شد. ارتباط غیرمستقیم با امام از طریق نواب و باب‌ها به تدریج رسم گردید تا شیعه آماده پذیرش غیبت شود. امام عسکری (ع) این تشکیلات را تثبیت کردند و ارتباط مستقیم را کاهش دادند تا شیعیان به ندیدن امام عادت کنند.

پرده‌نشینی برای انس با غیبت

امام جمعه مشهد افزود: گاه امام عسکری (ع) پشت پرده می‌نشستند و شیعیان پرسش‌های خود را مطرح می‌کردند. این شیوه تمرینی برای تحمل شرایط غیبت بود.

وی همچنین به برخی کرامات امام اشاره کرد و گفت: در رفع اختلاف میان شیعیان، حضرت حتی با طی‌الارض به مناطق دوردست سفر می‌کردند. از جمله، در استرآباد (گرگان امروزی) مسجدی منسوب به امام عسکری (ع) باقی مانده است.

علم‌الهدی تصریح کرد: اگرچه غیبت امام زمان (عج) از لحظه ولادت ایشان آغاز شد، امام عسکری (ع) در مواردی وجود مقدس فرزندشان را به شیعیان معرفی می‌کردند. از جمله، احمد بن اسحاق قمی روایت کرده است که حضرت فرزند سه‌ساله خود را به او معرفی و فرمودند: «این امام پس از من است.» در همان دیدار، کودک سه‌ساله با زبان فصیح خود را به عنوان «بقیةالله» معرفی کرد.

وی افزود: این معرفی و مأموریت تبلیغی احمد بن اسحاق، بستر پذیرش امام غایب را در جامعه فراهم کرد.

نماینده ولی‌فقیه در خراسان رضوی گفت: غیبت در دو مرحله تحقق یافت؛ نخست غیبت صغری به مدت حدود هفتاد سال که ارتباط شیعیان با امام زمان (عج) از طریق نواب خاص برقرار بود. سپس با پایان نیابت خاص و توقیع امام به علی بن محمد سمری، غیبت کبری آغاز شد و هدایت شیعه در سایه مرجعیت فقاهت استمرار یافت.

شناخت امام؛ شرط معرفت خدا

علم‌الهدی با اشاره به روایتی از امام سجاد (ع) گفت: خداوند به موسی (ع) فرمود محبت مرا در دل مردم و محبت مردم را در دل من قرار بده. موسی پرسید چگونه؟ پاسخ آمد: نعمت‌هایم را یادآوری کن و گناهکاران را به توبه دعوت کن. سپس فرمود: کسی که امام زمان خود را نشناسد، مرا نیز نخواهد شناخت.

وی تأکید کرد: طبق این روایت، معرفت خدا تنها از مسیر شناخت امام زمان ممکن است و علمای شیعه با معرفی امام به مردم، آنان را از گم‌گشتگی نجات می‌دهند و این خدمت پاداشی فراتر از صد سال عبادت دارد.

مأموریت تاریخی امام عسکری (ع)

علم‌الهدی تصریح کرد: امام حسن عسکری (ع) در مدت کوتاه امامت خود دو وظیفه اصلی داشتند؛ نخست آماده‌سازی جامعه برای پذیرش عصر غیبت و دوم معرفی حضرت ولی‌عصر (عج) به عنوان آخرین حجت الهی.

علم‌الهدی به واقعه نماز بر پیکر مطهر امام عسکری (ع) اشاره کرد و گفت: هنگام تشییع، برادر ایشان جعفر پیش‌قدم شد، اما ناگهان کودکی پنج‌ساله ظاهر شد و با کنار زدن او بر پیکر پدر نماز گزارد؛ این صحنه نشانه‌ای روشن از وجود حضرت مهدی (عج) بود.

تمرین شیعیان برای غیبت کبری

عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: امام عسکری (ع) با پرده‌نشینی و استفاده از نواب خاص، شیعیان را تمرین دادند تا بدون دیدار مستقیم نیز با امام رابطه اعتقادی برقرار کنند. این تدبیر، زمینه‌ساز استمرار عشق و دلدادگی شیعیان به امام غایب در طول تاریخ شد.

وی در پایان گفت: دشمنان عباسی سرانجام امام عسکری (ع) را با شربت زهرآلود به شهادت رساندند و در پی شناسایی حضرت مهدی (عج) برآمدند. با این حال، امام عسکری (ع) با حکمت و تدبیر، راه غیبت و استمرار هدایت شیعه را تا زمان ظهور هموار ساختند.