دشمنان اسلام همواره از تفرقه مسلمانان برای تضعیف آنها و رسیدن به اهداف خود سوءاستفاده کرده‌اند. در شرایطی که منطقه در شرایط حساسی است، وحدت به مسلمانان قدرت میدهد تا در برابر فشارهای خارجی و توطئه‌ها مقاومت کنند. این وحدت، یک سپر دفاعی مستحکم در برابر تلاش‌ها برای تجزیه کشورهای اسلامی یا تحمیل قدرت‌های بیگانه است.
پراکندگی و عدم هماهنگی، مسلمانان را در معادلات جهانی به حاشیه می‌راند. اما زمانی که مسلمانان با یک صدای واحد و با اهداف مشترک در مجامع بین‌المللی حضور یابند، می‌توانند تأثیرگذاری بیشتری داشته باشند و از منافع جهان اسلام به نحو مؤثرتری دفاع کنند. این امر به ویژه در مواقع بحران که نیاز به دیپلماسی فعال و هم‌افزایی است، حیاتی‌تر می‌شود.
متاسفانه برخی اختلافات فرقه‌ای و مذهبی در طول تاریخ منجر به درگیری‌های داخلی در جهان اسلام شده است. وحدت به معنای نادیده گرفتن این اختلافات نیست، بلکه به معنای احترام به تفاوت‌ها و تلاش برای همزیستی مسالمت‌آمیز و همکاری بر اساس مشترکات است. در شرایط بحرانی، هر گونه اختلاف داخلی می‌تواند به نقطه‌ای برای نفوذ دشمن تبدیل شود و به تشدید درگیری‌ها کمک کند.
وحدت، حس عزت نفس و هویت مشترک را در میان مسلمانان تقویت میکند. این عزت، به آنها امکان میدهد تا از دارائی‌ها و توانایی‌های خود برای توسعه و پیشرفت استفاده کرده و از وابستگی به قدرت‌های خارجی رهایی یابند. در دورانی که برخی به دنبال تخریب چهره اسلام و مسلمانان هستند، وحدت می‌تواند پیام صلح، عدالت و همبستگی را به جهان مخابره کند.
در دوران فعلی، شاهد افزایش پدیده اسلام‌هراسی و تلاش برای ایجاد شکاف بین مسلمانان از طریق رسانه‌ها هستیم. وحدت مسلمانان می‌تواند این توطئه‌ها را خنثی کرده و تصویری واقعی و متحد از جهان اسلام ارائه دهد.
حفظ وحدت در جامعه مسلمانان، دستاوردهای متعددی در ابعاد مختلف فردی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به همراه خواهد داشت. تقویت همبستگی اجتماعی و برادری اسلامی یکی از این دستاوردها است. وحدت، پیوندهای اخوت و برادری را بین مسلمانان از اقوام و مذاهب مختلف تقویت میکند. این همبستگی نه تنها در سطح فردی باعث آرامش و اعتماد می‌شود، بلکه در سطح اجتماعی به تشکیل جوامعی منسجم‌تر و مقاوم‌تر در برابر چالش‌ها کمک میکند.
کشورهای اسلامی دارای منابع طبیعی غنی و نیروی انسانی جوان و مستعد هستند. وحدت و همکاری اقتصادی بین این کشورها می‌تواند به ایجاد بازارهای بزرگتر، سرمایه‌گذاری‌های مشترک و توسعه فناوری بومی منجر شود. این امر به کاهش فقر، افزایش رفاه و دستیابی به توسعه پایدار در جهان اسلام کمک شایانی خواهد کرد.
بسیاری از درگیری‌ها در منطقه از عدم درک متقابل و اختلافات تشدید می‌شوند. وحدت می‌تواند به حل مسالمت‌آمیز اختلافات و کاهش تنش‌ها کمک کند. یک جهان اسلام متحد، نه تنها برای خود، بلکه برای صلح و امنیت جهانی نیز عامل ثبات‌بخشی خواهد بود، زیرا می‌تواند در حل بحران‌های بین‌المللی نقش فعال‌تری ایفا کند.
علاوه بر این در دوران طلایی تمدن اسلامی، وحدت باعث شکوفایی بی‌نظیر علم و فرهنگ شد. امروز نیز، با تمرکز بر مشترکات و تبادل دانش و تجربه، مسلمانان می‌توانند به اوج‌های جدیدی از پیشرفت علمی و نوآوری دست یابند و سهم خود را در پیشرفت بشریت ایفا کنند.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای وحدت بین جامعه مسلمانان ایجاد قدرت بازدارندگی است که متاسفانه تاکنون شاهد آن نبودیم . مساله مظلومانه غزه و فلسطین نمونه باز آن است . یقینا اگر وحدت در مساله فلسطین شکل می گرفت هیچ وقت شاهد این همه ظلم و فجایع انسانی در غزه نبودیم. یک جبهه متحد از مسلمانان دارای قدرت بازدارندگی بالایی در برابر تجاوزات و دخالت‌های خارجی خواهد بود. این قدرت نه تنها نظامی، بلکه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی نیز هست و می‌تواند مانع از تحمیل ظلم قدرت‌های بزرگ بر جهان اسلام شود.
بازگشت به هویت اصیل اسلامی نیز از دیگر دستاوردها است. وحدت به مسلمانان کمک میکند تا از انحرافات و افراط‌گرایی‌ها دوری کرده و به آموزه‌های اصیل و اعتدالی اسلام بازگردند. این بازگشت به هویت اصیل، ضامن سلامت فکری و فرهنگی جامعه مسلمانان است.
وحدت در اسلام از اساسی‌ترین و کلیدی‌ترین مفاهیم است که در قرآن کریم و سنت پیامبر اکرم(ص) مورد تأکید قرار گرفته است. قرآن کریم با صراحت و قاطعیت مسلمانان را به وحدت و دوری از تفرقه دعوت میکند. برخی از آیات در این زمینه عبارتند از آیه ۱۰۳ سوره آل عمران «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعًا وَلَا تَفَرَّقُوا ۚ وَاذْكُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا… همگی به ریسمان خدا (قرآن و اسلام) چنگ زنید و پراکنده نشوید! و نعمت (بزرگ) خدا را بر خود، به یاد آورید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دلهای شما الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او، برادر شدید…».
این آیه به وضوح بر لزوم چنگ زدن همگانی به ریسمان الهی (که نمادی از آموزه‌های اسلام و کتاب خداست) و پرهیز از تفرقه تأکید میکند. همچنین به نعمت الهی در ایجاد الفت و برادری بین مسلمانان اشاره دارد. آیه ۴۶ سوره انفال «وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَتَذْهَبَ رِیحُكُمْ ۖ وَاصْبِرُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ و (فرمان) خدا و پیامبرش را اطاعت کنید! و نزاع (و کشمکش) نکنید، که سست می‌شوید، و قوّت (و هیبت) شما از میان می‌رود! و صبر و استقامت کنید، که خداوند با استقامت‌کنندگان است!»
این آیه به نتایج مخرب نزاع و تفرقه یعنی سستی و از بین رفتن هیبت و قدرت اشاره میکند و مسلمانان را به اطاعت از خدا و رسول و صبر دعوت می‌نماید. آیه ۹۲ سوره انبیاء «إِنَّ هَٰذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ این (پیامبران بزرگ و پیروانشان) همه امت واحدی بودند (و هدفشان یکی بود) و من پروردگار شمایم؛ پس مرا پرستش کنید!»
این آیه بر وحدت امت اسلامی تأکید میکند و مبنای این وحدت را توحید و پرستش خدای یگانه معرفی میکند. سیره و سخنان پیامبر اکرم (ص) سرشار از توصیه‌ها و اقدامات عملی برای ایجاد و حفظ وحدت در جامعه اسلامی است.
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که پیامبر به آن پرداختند، وحدت و یگانگی در میان مسلمانان بود. به گونه ای که حتی پیامبر بزرگوار صلی الله علیه و آله در آخرین سفارش های خود خطاب به امت اسلام چنین میگوید: ایها الناس، ان دماءکم و اموالکم علیکم حرام الی ان تلقوا ربکم، ایها الناس اسمعوا قولی و اعقلوا، اعلموا ان کل مسلم اخ للمسلم و ان المسلمین اخوة؛ ای مردم همانا جان و اموال شما بر شما حرام است تا این که پروردگارتان را دیدار کنید ای مردم گفتارم را بشنوید و بیندیشید، بدانید که هر مسلمانی برادر مسلمان دیگری است و همانا همه مسلمین برادر یکدیگرند
ایشان در مدت زمان کوتاهی توانستند میان قبایلی که بیش از یکصد سال جنگ و خونریزی و اختلاف در میان آنها جریان داشت، صلح و صفا ایجاد کنند و با اتحاد آنها جبهه نیرومندی در مدینه به وجود آورد.
جان دیون پورت دانشمند معروف انگلیسی در این زمینه مینویسد: «محمد صلی الله علیه و آله یک نفر عرب ساده، قبایل پراکنده کوچک و برهنه و گرسنه کشور خودش را مبدل به یک جامعه فشرده و با انضباط نمود و در میان ملل روی زمین آنها را با صفات و اخلاق تازه ای معرفی کرد و در کمتر از سی سال این راه و روش امپراطور قسطنطنیه را مغلوب کرد و سلاطین ایران را از بین برد، سوریه و بین النهرین را تسخیر کرد و دامنه فتوحاتش را از اقیانوس اطلس تا کرانه دریای خزر و تا رود سیحون بسط داد»(حرعاملی، الفصول المهمه فی اصول الائمه.)
پیامبر(ص) افرادی مانند «زید بن حارثه» را فرمانده سپاه اسلام و «بلال حبشی» را مؤذن ویژه قرار میدهد و از «سلمان فارسی» تجلیل میکند و به او مقام و منزلت والا میبخشد و در این رابطه میفرمایند: کلکم لآدم و آدم من تراب، لیس لعربی علی عجمی فضل الا بالتقوی؛ همه شما از نسل آدم هستید و آدم از خاک است. عرب را بر عجم برتری نیست مگر به تقوایش. تا به این ترتیب هم با تبعیض های موجود به مبارزه برخیزد و هم به تدریج ارزش تقوا را به عنوان ملاک منصب ها و منزلت های اجتماعی معرفی نماید.
پیامبر اکرم(ص) در این باره میفرمایند «المسلمون إخوة لافضل لأحد علی أحد إلا بالتقوی؛ مسلمانان با هم برادرند و هیچ کس بر دیگری برتری ندارد، جز به تقوی. همچنین ضمن حدیث دیگری میفرمایند «المؤمنون إخوة تکافوا دماؤهم و هم ید علی من سواهم؛ مؤمنان با هم بردارند و خونشان برابر است و در برابر دشمن متحد و یکپارچه‌اند». بنابراین رعایت تساوی و عدالت توسط پیامبر(ص) از مؤثرترین راه کارهای ایجاد وحدت اسلامی در جامعه آسیب دیده آن روزگار بود.
انتهای پیام