هشدار امیرالمؤمنین(ع) درباره آسیب‌ها و خطرات دنیا

به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، در نشستی که محتوای آن از کانال‌های مجازی منتسب به این مفسر قرآن کریم منتشر می‌شود، با موضوع «دنیا در نهج‌البلاغه(قسمت دوم)» اظهار کرد: امیرالمؤمنین علی(ع) درباره دنیا در نهج‌البلاغه، به آسیب‌ها و خطرات آن هشدار می‌دهند و معنای برخی اصطلاحات را روشن می‌سازند. برای مثال، واژه «رنق» به معنای تیرگی و ناخوشی و «کدورت» به معنای آب کدر و آلوده است که در اصطلاح ایشان به «رمق دنیا» و «رمق مشرب» تعبیر شده است. برای فهم بهتر این واژه‌ها، توضیح داده‌اند که گاهی نهر آب در دسترس نبوده و برای رسیدن به آن، شیبی مصنوعی از زمین درست می‌کردند تا بتوان به آب دسترسی داشت. این مسیر به «شریعه» یا «مشرع» معروف بود و جایی که به آب می‌رسیدند، «مشرب» نام داشت.

وی ادامه داد: امیرالمؤمنین(ع) تأکید می‌کنند که مسیر رسیدن به مشرب گاهی مهیا نشده و گل‌آلود یا لغزنده است. یعنی راه رسیدن به منابع دنیا، به دلیل عبور و مرور و بهره‌برداری انسان‌ها، آلوده و دشوار می‌شود. به تعبیر ایشان، دنیا کدر و آلوده است و مسیر رسیدن به آن مشرب و شریعه می‌تواند لغزنده و خطرناک باشد. این وضعیت نه تنها در امور مادی، بلکه در زمینه‌های جنسی و عاطفی و اجتماعی نیز مشاهده می‌شود و افراد باید مراقب باشند که از این مسیرها با رعایت چارچوب‌های الهی بهره‌برداری کنند، نه اینکه در دام هوس و شهوت گرفتار شوند.

صاحب تفسیر مشکاة بیان کرد: امیرالمؤمنین(ع) در بیان خطرات دنیا، به شهوات و امیال انسانی نیز اشاره می‌کنند. این‌ها در ذات خود وسیله انس و مودت قرار داده شده‌اند، اما اگر مدیریت و تقوا نداشته باشند، به اسباب دوری از خداوند تبدیل می‌شوند. دنیا، مقام، ریاست و قدرت نیز به همین شکل هستند؛ نعمت‌ها و موقعیت‌ها اگر همراه با تقوا و درستکاری نباشند، لغزنده و آلوده می‌شوند و انسان را به فساد می‌کشانند.

انصاری افزود: ایشان همچنین هشدار می‌دهند که غرور دنیا فریبی است که انسان را به سوی خود جذب می‌کند، اما زیبایی‌های ظاهری دنیا موقتی است و از بین می‌رود. بنابراین، شناخت درست و نگرش صحیح نسبت به دنیا، بهره‌برداری از نعمات و دوری از دام‌های آن، ضروری است. دنیا، هرچند زیبا و فریبنده به نظر می‌رسد، اما نهایتش پوچی، لغزش و فناست.

وی تصریح کرد: امیرالمؤمنین(ع) همچنین به مسأله مرگ و پایان زندگی اشاره می‌کنند. مرگ، اعم از اجل مسمّی و اجل احترامی، غیرقابل اجتناب است و بسیاری از انسان‌ها به دلیل اعمالشان، قبل از رسیدن به عمر طبیعی، از دنیا می‌روند. اعمال و رفتار انسان است که سرنوشت و طول عمر او را تعیین می‌کند.

صاحب تفسیر مشکاة گفت: امیرالمؤمنین(ع) با بیان این حقیقت تلخ، اشاره می‌کنند که بسیاری از آیندگان، همانند گذشتگان، فریب دنیا را می‌خورند و با روش‌ها و نگرش‌های غلط به دنیا نگاه می‌کنند. تنها راه خلاصی، تغییر نگرش و رفتار و رعایت تقواست. تقواست که انسان را از دام دنیا و زیان‌های ناشی از آن حفظ می‌کند و مسیر رسیدن به حقیقت و سعادت را هموار می‌سازد.

انصاری تصریح کرد: ایشان با بیان دقیق این مفاهیم، مسیر درست تعامل با دنیا و شناخت خطرات آن را ترسیم کرده‌اند و هشدار می‌دهند که دنیا، در صورت عدم تقوا و نگاه صحیح، به وسیله‌ای برای نابودی و فنا تبدیل می‌شود. این پیام بیش از ۱۴۰۰ سال پیش از زبان امیرالمؤمنین بیان شده، اما همواره برای انسان‌ها آموزنده و هشداردهنده است.