شرک و کفر هیچ برهانی ندارد

به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، محمدعلی انصاری، صاحب تفسیر مشکاة، در نشستی که محتوای آن از کانال‌های مجازی منتسب به این مفسر قرآن کریم منتشر می‌شود، با موضوع «شرک هیچ برهانی ندارد» اظهار کرد: در این بحث به تفسیر آیه‌ای از قرآن کریم می‌پردازیم که موضوع شرک و کفر را مطرح می‌کند و پیامدهای آن را برای انسان‌ها بیان می‌دارد. آیه شریفه می‌فرماید: «وَمَن یَدْعُ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ»؛ یعنی هر کس که غیر از خداوند، معبودی دیگر را نیز بخواند و عبادت کند.

وی ادامه داد: برای درک بهتر این آیه، لازم است مفهوم عبارت «مَعَ اللَّهِ» به دقت بررسی شود، زیرا این عبارت می‌تواند دو برداشت متفاوت داشته باشد. برداشت اول این است که «مَعَ» به معنای همراهی و شریک بودن باشد؛ به این معنی که فردی به طور همزمان خداوند و معبود دیگری را پرستش کند که این حالت به معنای شرک است. برداشت دوم این است که «مَعَ اللَّهِ» به معنای «با وجود خدا» یا «در حضور خدا» باشد؛ یعنی فردی که با علم و آگاهی از وجود خدا، معبود دیگری را بجز او بخواند که این معنا دامنه مفهوم کفر را نیز شامل می‌شود.

صاحب تفسیر مشکاة گفت: بر اساس این دو معنا، آیه اشاره دارد به کسانی که به خداوند شریک می‌گیرند (مشترکان) و نیز کسانی که به کفر آلوده‌اند و غیر خدا را عبادت می‌کنند. در هر دو حالت، آیه تصریح می‌کند که برای چنین افرادی هیچ برهانی یا دلیل قاطعی وجود ندارد که عمل آنها را توجیه کند؛ چرا که جز خداوند هیچ معبودی حقیقی وجود ندارد.

انصاری افزود: کلمه «لَا بُرْهَانَ لَهُ» به معنای نداشتن دلیل روشن، قاطع و مستند برای اثبات این عمل است. در علم منطق، برهان دلیلی است که مقدمات آن یقینی و نتیجه‌اش قطعی باشد و در موارد عقلی و غیرحسی کاربرد دارد.

وی بیان کرد: بنابراین، کسی که غیر از خداوند معبودی را عبادت کند، نه تنها دلیل محکمی بر کار خود ندارد، بلکه به راه خطا رفته است و خداوند در آیه، حسابرسی نهایی این افراد را تنها در نزد خود بیان می‌کند.

انصاری تصریح کرد: در پایان آیه، خداوند به صراحت می‌فرماید:«إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْكَافِرُونَ»؛ یعنی کافران هرگز رستگار نخواهند شد و این قانون الهی و قاعده‌ای مسلم است که تنها مؤمنان به سعادت حقیقی دست می‌یابند.