به گزارش خبرنگار افتخاری خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، صبح امروز، 13 اسفندماه در اجلاس معاونان فرهنگی دانشگاه‌های سراسر کشور، گفت: معاونان فرهنگی باید به مفهوم فرهنگ توجه ویژه‌ای داشته باشند، کار فرهنگی به معنای تبلیغات و نصب پلاکارد نیست و فعالیت فرهنگی احتیاج به تغییر و اصلاح نگرش‌ها دارد؛ این در حالی است که گاهی تکرار و برخورد شعارگونه در برابر آرمان‌ها نگرش افراد را منفی می‌کند و باید در این زمینه حفظ تعادل را مورد توجه قرار داد.
وی ادامه داد: بنابراین چنانچه در بخش‌های دیگر جامعه فعالیت‌های فرهنگی در تبلیغ خلاصه شود، از دانشگاه توقع داریم هدفش را فراموش نکرده و برخورد سطحی نداشته باشد و به نهادسازی رفتارها و اصلاح نگرش‌ها بپردازد.
معاونت فرهنگی دیده‌بان دانشگاه است
وی آغاز تغییر در هر جامعه‌ای را از دانشگاه دانست و افزود: دانشگاه نهاد علمی و اجتماعی بوده که پیشگام تغییرات است و دنیای جدید دنبال تحول شتابان است؛ وظیفه معاونان فرهنگی در این امر این است که در جریان تحولات و تغییرات فرهنگی جهان باشند، زیرا اولین کانون تغییرات در هر جامعه‌ای دانشگاه است و حال که در عصر تغییر و تحولات جهانی هستیم، دانشگاه باید به خوبی رصدکننده این تغییرات باشد.
هاشمی عنوان کرد: معاونت فرهنگی هم‌چون دیده‌بان باید بالاتر از سطح سایرین قرار بگیرد و انتظار می‌رود معاونان فرهنگی افرادی متخصص باشند و مرتب و مستمر نسبت به ارتقای دانش و فرهنگ خود اهتمام ورزند.
وی با اشاره به اینکه ما نمی‌توانیم خود را مبرا از تحولات فرهنگی جهان بدانیم، اظهار کرد: امروزه در دهکده جهانی زندگی می‌کنیم و هر تغییری در جهان در زندگی ما نیز اثر می‌گذارد و دانشجویان بیش از آن که در دانشگاه باشند، در فضای جهانی و مجازی حضور دارند؛ بنابر این مسئولان فرهنگی باید نسبت به این گونه مسائل شناخت کافی داشته باشند، زیرا شناخت این حوزه‌ها کار ساده‌ای نیست و نیاز به تأمل عمیق دارد؛ در غیر این صورت رفتار ما با تأخیر مواجه می‌شود که باعث آسیب است.
هاشمی با اشاره به اینکه فعالیت فرهنگی محدود به دانشگاه نیست، گفت: معاونت فرهنگی باید متولی برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در امور دانشگاه باشد و دانشگاه یک نهاد فرهنگی بوده و در کلیت خود در فرهنگ تأثیرگذار است که این امر به این معناست که معاونت فرهنگی در تمام حوزه‌های دانشگاه مسئولیت دارد.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با تأکید بر پیوند دادن دانشگاه به نیازهای جامعه، گفت: معاونت فرهنگی باید متناسب با نیازهای جامعه، دانشگاه را به تمام بخش‌های دیگر پیوند زند که یکی از دغدغه‌های مهم تقویت هویت دینی و ملی است؛ ما در یک جامعه دینی زندگی می‌کنیم و اگر دانشجوی ما پس از خروج از دانشگاه عرق ملی و دینی نداشته باشد، این به این معناست که عملکرد ما قابل قبول نبوده است؛ در این راه روش‌های مختلفی هم‌چون مشارکت در برگزاری شبکه‌های اجتماعی مختلف، اردوهای راهیان نور و خلاقیت‌های مختلف باید جزئی از دغدغه ما باشد.
نقدپذیری باید در برنامه‌ها و سیاست‌های کلان دانشگاه‌ها باشد
وی با اشاره به تأکید وزیرعلوم و رئیس جمهوری در ایجاد فضای نشاط و امید در دانشگاه، افزود: دانشجو برای آن که نشاط داشته باشد، باید نسبت به آینده امیدوار باشد و نشاط به معنای هیجان کاذب نیست؛ بلکه به معنای جلب انگیزه و مسئولیت‌پذیری است؛ یک جامعه پویا مدام نسبت به جامعه خود احساس مسئولیت می‌کند و در این میان دانشجو باید احساس اثرگذاری داشته باشد و ایفای نقش کند.
هاشمی با بیان اینکه ما نقدپذیر و شنونده حرف‌های دانشجویان هستیم، گفت: جوانان جامعه شاید همه به رنگ ما نباشند، اما همه مطلوب ما هستند؛ پس پذیرش این تنوع ضرورت دارد و دانشگاه باید پیگیر و شنونده نقدهای آنها باشد؛ این مسئله فقط در تعامل با دانشجو نیست، بلکه باید در برنامه‌ریزی و سیاست‌های کلان دانشگاه دیده شود؛ دانشجو باید احساس کند که می‌تواند در خدمت دانشگاه باشد.
وی با اشاره به فرمایش امیرمؤمنان علی(ع) مبنی بر اینکه «استبداد در رأی، هلاکت در پی خواهد داشت»، گفت: در حوزه فرهنگ استبداد و خود رأیی در ابتدا هلاکت را در پی خواهد داشت و پس از آن صدمه‌های جبران‌ناپذیری به فرهنگ جامعه وارد می‌کند؛ مسئولان فرهنگی در دانشگاه‌ها باید با بهره‌گیری از افراد خبره و نظرات کارشناسی و با تشکیل شوراهای مشورتی در معاونت‌های فرهنگی کار را پیش ببرند و همه اهل مشورت باشند.
دانشگاه محل تلاقی فرهنگ‌های مختلف
هاشمی سیاست‌زدگی در مسیر فرهنگ را سم مهلک خواند و افزود: باید جایگاه فرهنگ و شأن آن را به خوبی بشناسیم و نباید مسائل سیاسی را مقدم بر مسائل فرهنگی بدانیم؛ فرهنگ مبدأ حوزه‌های دیگر جامعه است و نباید تحت‌الشعاع سیاست و اقتصاد قرار گیرد و معاون فرهنگی نباید با ایجاد تقابل میان فرهنگ و سیاست، خود و دانشگاه را سیاست‌زده کند.
معاون فرهنگی وزارت علوم از دیگر الزامات کار فرهنگی را داشتن نگرش بلند مدت خواند و گفت: در حوزه مدیریت فرهنگی نباید شتابزده عمل کرد، زیرا این فعالیت دیربازده است؛ نگرش و رفتار افراد به سرعت تغییر نمی‌کند و نباید در حوزه مدیریت فرهنگی توقع بازخورد سریع داشته باشیم.
وی تنوع فرهنگی در جامعه را یک سرمایه تلقی کرد و افزود: تنوع فرهنگی در دانشگاه شکوفا می‌شود و نباید مسئولان از آن بهراسند، بلکه با به رسمیت شناختن آن تهدیدها را به فرصت تبدیل کنند، همچنین نباید با نگاه منفی میان فرهنگ‌های مختلف تقابل ایجاد کنند.
هاشمی یکی از مهم‌ترین محل‌های تلاقی فرهنگ‌ها را فضای مجازی دانست و بیان کرد: نگاه به حوزه فضای مجازی به عنوان معضل درست نیست؛ زمانی آرزو می‌کردیم حرف‌هایمان را به گوش دنیا برسانیم، فضای مجازی واقعیت مثبتی است که وجود دارد و البته همان گونه که وقتی از روستا به شهر مهاجرت کنید آسیب‌پذیری زیادی وجود دارد، دراین امر هم وجود شبکه‌هایی نظیر فیسبوک و شبکه‌های اجتماعی دیگر وجود دارد؛ فضای مجازی بخشی از زندگی ما شده است که باید برای آن برنامه داشته باشیم و عدم حضور در این حوزه به معنای باز کردن راه برای دیگران است.
معاون فرهنگی وزارت علوم اظهار کرد: طبق تحقیقات 60 درصد دانشجویان ما از ابزارهای ارتباطی هم‌چون وی‌چت و وایبر استفاده میکنند و ما باید آنها را مخاطب خود قرار دهیم و برای این حوزه نیز برنامه‌ریزی کنیم.
وی با بیان اینکه باید به سمتی حرکت کنیم که افراد با دیدن نیروهای امنیتی و حراست احساس آرامش کنند، اظهار کرد: دانشگاه بدون حضور حراست و نیروی امنیتی اداره نمی‌شود، بلکه برخی مسائل پشت پرده وجود دارد که برای مدیریت و شناخت آن به آنها نیازمندیم؛ زمانی افراد احساس آرامش میکنند که نگاه فرهنگی درستی ایجاد کنیم و دانشگاه به حراست نیازمند است، اما نباید مدیریت را به دست آنها بسپاریم.
به گزارش ایکنا، هاشمی پیامدهای امنیتی شدن دانشگاه را ناامنی و بروز فجایع اخلاقی عنوان کرد و افزود: محیط دانشگاه یک محیط فرهنگی است و مخفی کردن آسیب‌ها به حل آنها کمکی نمی‌کند؛ البته افشا کردن آنها نیز صحیح نیست، اما باید نسبت به آنها احساس مسئولیت داشته باشیم؛ مدیریت آسیب‌های اجتماعی از وظایف معاونت فرهنگی است و اولین مرکزی که مشکلات را رصد می‌کند، این معاونت است.
وی با تأکید بر برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و بسط تفکر انتقادی مبتنی بر عقلانیت، گفت: برخی افراد غیر متخصص گمان میکنند زمانی که صحبت از عقلانیت می‌شود به آنها توهین می‌کنیم، این در حالی است که ممکن است آدم‌های عاقل نیز رفتارهای خلاف عقلانیت انجام دهند، رفتارهای احساسی و هیجانی باید جایگاه خود را به رفتارهای پخته بدهد.
معاون فرهنگی وزارت علوم ادامه داد: برگزاری کرسی آزاداندیشی یک تکنیک نیست، بلکه یک راهبرد است؛ مقام معظم رهبری چند سالی است که بر برگزاری کرسی آزاداندیشی تأکید دارند و تأکید ایشان اهمیت این امر را مشخص می‌کند؛ این کرسی‌ها باعث ایجاد رشد فکری، علمی و اجتماعی شده و باعث ایجاد فضای آزاد در دانشگاه و رشد و گسترش علوم انسانی می‌شود و لازمه این مسئله حرکت در بستر منطقی، آرام و آزاد است.
هاشمی اظهار کرد: در محیط دانشگاه هر تفکری در چهارچوب قانون حق ابراز عقیده دارد و این مخاطب است که تفکر مورد نظر خود را انتخاب می‌کند؛ این مسئله مستلزم همکاری دانشگاه است و هیچ نهادی خارج از دانشگاه حق دخالت در این زمینه را ندارد، دانشجو و استاد باید احساس کنند که با ابراز عقیده دچار مخاطره نمی‌شود.
وی با تأکید بر اینکه در فعالیت‌های فرهنگی باید نگاه جهانی داشته باشیم، بیان کرد: معاونت فرهنگی باید وارد فضاهای بین‌المللی شود و تعامل این معاونت با معاونت امور بین‌المللی باید توسعه پیدا کند از همین رو است که توجه به فضای مجازی نیز مورد تأکید است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه همکاری با نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه می‌تواند بسیار مثمرثمر باشد، افزود: سیاست و وظیفه ما ایجاد این تعامل است.
هاشمی بیان کرد: مسئولان فرهنگی دانشگاه باید سعه صدر داشته باشند، تشکل‌های فعال و تشکل‌هایی که بنا است بر فرایند قانونی در آینده ایجاد شوند، باید در فضایی آرام و آزاد فعالیت کنند؛ آزاد بودن تشکل‌ها یک امر طبیعی است، اما باید در چارچوب قانون باشد.
وی بیان کرد: در حوزه فرهنگی نباید انحصارگرایانه عمل کنیم و تریبون‌ها را برای دیگران فعال کنیم؛ همچنین معاونت فرهنگی محدود به دانشجویان نیست و اساتید و کارمندان نیز باید فعالیت داشته باشند، ما بخشی از دولت بوده و متولی همراهی و حمایت از این سیاست‌ها هستیم.
معاون فرهنگی وزارت علوم در پایان یادآور شد: باید از موازی‌کاری بپرهیزیم و آن قدر خلاقیت و توانمندی داشته باشیم که فعالیت‌های نوآورانه انجام دهیم، همچنین معاونت فرهنگی با دوری از تصدی‌گری باید به امر مدیریت بپردازد و برخی از امور را به دست تشکل‌ها بسپارد.
یادآور می‌شود، در پایان این نشست جلسه‌ای نیز با حضور کارگروه‌های تخصصی در سالن تربیت بدنی دانشگاه علامه طباطبایی با حضور معاونان فرهنگی دانشگاه‌های کشور برپا شد، همچنین نشست اختتامیه این اجلاس نیز با حضور وزیر علوم و فناوری عصر امروز برگزار خواهد شد.
مراسم افتتاحیه اجلاس معاونان فرهنگی دانشگاه‌های کشور با شعار «دانشگاه؛ اخلاق، عقلانیت، نشاط» به همت اداره‌کل فرهنگی وزارت علوم و به میزبانی دانشگاه علامه طباطبایی امروز، 13 اسفندماه در سالن شهید بهشتی این دانشگاه برگزار شد.