علیاکبر والایی، رماننویس، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره آثار منتشرشده با موضوع مهدویت گفت: در این زمینه آثار کمی وجود دارد و براساس آنچه اطلاع دارم، رمانی با موضوع مهدویت و امام زمان(عج) وجود ندارد و یا رمانی نیست که بشود به آن اعتنا کرد.
وی با بیان اینکه رمان قالبی ماندرگارتر بوده و تأثیرگذاری عمیقتری نسبت به قالبهای دیگر ادبی دارد، افزود: آثار ادبی برخی از نویسندگان که در سطح بالاتری قرار دارند، میتواند کیفیت آثار در این حوزه را افزویش داده و به اوج بکشاند.
داستانهای با موضوع مهدویت کلیشهای است
والایی با تأکید بر اینکه باید در موضوع رمان برای مهدویت فکری شود، ادامه داد: تکرار در آثاری با موضوعات مهدویت از ضعفهای این حوزه است و مهمترین علت آن احساس وظیفهای است که بسیاری داشته و در این زمینه قلم زدهاند، اما این آثار کافی نیست و باید این احساس وظیفه توأم با توانمندی، ادبیت و هنر وجود داشته باشد و اگر این وجوه هنری را از یک اثر بگیریم، چیزی برای آن باقی نخواهد ماند.
نویسنده کتاب «مردی از مدینه فاضله» در ادامه گفت: متأسفانه آثار بسیاری تولیدشده فاقد وجوه ادبی و هنری هستند و همین امر سبب خنثی بودن این آثار شده است که تأثیر چندانی ندارند. به ویژه خیلی از جوانانی که اطلاعات چندانی از موضوع امام زمان(ع) و مهدویت ندارند و یا دانستههای آنها کلیشهای است، برای آگاهیبخشی به آنها و تأثیرگذاری در فکر و جانشان با قالب ادبی باید به سراغ نگارش آثار مهدوی رفت. وگرنه وضع به همین ترتیب ادامه خواهد یافت و با خیل عظیمی از آثاری مواجه خواهیم بود که هیچ کنش و امتیازی ندارند.
آثار سطحی در دنیا خریدار ندارد
وی تأکید کرد: باید به وجوه هنری و ادبی در موضوع مهدویت توجه کرد؛ چرا که زبان هنر است که در جهان ماندگار میشود و اگر ترجمه این ادبیات در آن سوی مرزها اتفاق افتد، در صورتی که حاوی سخنان نو و تازهای باشد، تأثیرگذار خواهد بود. به این دلیل که دنیای امروز، دنیای آگاهی و اطلاعات است و مطالب تکراری، کلیشهای و سطحی خریدار ندارد.
والایی در پاسخ به اینکه کتابهای با موضوعات دینی چه اندازه براساس نیاز جامعه به نگارش درمیآیند، عنوان کرد: از نظر حجمی کتابهای با موضوعات دینی زیاد است و به وفور آثاری با سطح نازل نیز در میان آنها دیده میشود و بیشتر آنها تقلیدی، کپیکاری و گردآوریشده است و تکرار حرفهایی است که در دیگر آثار نیز وجود دارد و فاقد هر گونه ادبیت و روح و جان هنری است.
رمان؛ قالبی مناسب برای آشتی آسان جوانان با دین
نویسنده رمان «خلوت مدیر» در ادامه گفت: موضوعات و نوشتارهای دینی زیادند، اما اثری نداریم که ماندگار باشد و قالب ادبی که بتواند افکار و اندیشههای دینی داشته باشد، نداریم و اگر هست انگشت شمارند؛ از این رو متولیان فرهنگی و کسانی که دغدغه مسائل دینی دارند، باید به این وجه از موضوع توجه کنند که نشر دین با نوشتن خالی و سخنرانی محقق نمیکند و قالب ادبیت و هنر را باید در آن وارد کرد تا تأثیرگذارترباشد و در عمق جان مخاطب نفوذ کند.
وی تأکید کرد: به ویژه برای جوانان امروز با داستان و رمان این اتفاق خواهد افتاد و کسانی که پایههای دینی ضعیفی دارند، همین قالب برای آشتی آسان آنها با دین مناسب است و اگر مخاطبان به سراغ نوشتارها و کتابهایی که در حال حاضر در بازار وجود دارند، نمیروند به دلیل این است که هیچ جاذبه و کششی برای مخاطبان وجود ندارد و از سوی دیگر پاسخگوی نیازشان نیست.
هیچ نگرانی در کاهش کتابهای دینی نمیبینیم
نویسنده «مشق خاکی» در پاسخ به این سؤال که کاهش کتابهای دینی چه میزان نگرانکننده است، بیان کرد: هیچ نگرانی در این موضوع نمیبینیم و نگرانی من بییشتر در رابطه با محتوا و ادبیات کتابهای دینی است که که فاقد روح هنر و ادبیات است، از این رو نباید انتظار تأثیرگذاری را داشته باشیم. البته حجم تولید آثار بالا بوده و باید از موازیکاری و تکرارینویسی جلوگیری کنیم و این اتفاق خوبی است، اما اینکه از نظر کیفی رشدی نکردهایم، نگرانکننده است و باید برای آن چاره و تدبیری اندیشید.
والایی درباره اینکه چرا رغبت نویسندگان به نوشتن درباره موضوعات دینی کم است یا حمایت از آنها نمیشود، تصریح کرد: در این زمینه سوژه فراوان است و مشکلات در این حوزه نیز بسیار است؛ چرا که نویسنده با مشکلات عدیدهای مواجه است و در راستای نگارش اثر مورد نظر خود مطالعه و پژوهش میکند و اثر را میآفریند، اما افرادی هستند که اثر را درک و هضم نمیکنند و یا عناصر داستانی و یا نوشتارهای ادبی آن را نمیفهمند و مطلب را کج میفهمند و از نشر آن جلوگیری میکنند؛ به همین دلیل نویسندگان حق دارند به این وادی با بیم و نگرانی وارد شوند و یا ورود پیدا نکنند؛ از این رو باید راه را هموار و از نویسندگان حمایت کرد.
چتر امینتی برای نویسنده ایجاد شود
این رماننویس یادآور شد: از جهت مالی، نشر کتاب و حقالتألیفی که برای نویسنده در نظر گرفته میشود، باید توجه جدی شود. نویسندهای که وارد عرصه نگارش کتابهای دینی میشود، طبعاً با ناشران محدودی مرتبط خواهد بود و برای اینکه تحت فشار قرار نگیرد و جرئت و جسارت ورود به این موضوع را داشته باشد، باید مورد حمایت باشد و از سوی دیگر اگر مشکلی از نظر دینی و اخلاقی وجود دارد، براساس مستندات مراجع دینی اقدام شود و این امر فصلالخطاب قرار گیرد، نه افرادی که تخصصی در این زمینه ندارند و اتهام ناروا به نویسنده میزنند.
وی ادامه داد: علاوه بر این باید چتر امینتی برای نویسنده از نظر روحی و روانی ایجاد شود که بداند بعد از اینکه یک رمان درباره مهدویت نوشت، با کج فهمی به او حمله نخواهند کرد و مراکزی باشند که از نویسنده دفاع کنند تا نویسندگان دیگر نیز جرئت ورود پیدا کنند و تشویق شوند.