ادبیات ایران یکی از داشتههای ارزنده کشور اسلامی ما در جهان است که بسیاری از نویسندگان و شعرای دیگر کشورها درباره ارزشمند بودن آنها سخنان بسیار گفتهاند که از آن جمله میتوان به گوته یا جورج جرداق مسیحی اشاره کرد. اما آنچه که در این میان مایه دلنگرانی است و به عنوان یک نقص میتوان به آن نگاه کرد، موضوع ترجمه آثاری است که در دوره معاصر تولید میشود.
بارها و بارها از سوی نویسندگان و شعرایی که از دیگر کشورها به ایران آمدهاند یا در حاشیه برگزاری همایشهای خارجی با ادبای ایرانی صحبت کردهاند، به این موضوع اشاره شده است که چرا آثار خود را به دیگر زبانها ترجمه نمیکنید و همین موضوع سبب شده که نویسندگان و شعرا نتوانند آثار فاخر و ارزنده ایرانی را بخوانند.
عرضه داشتههای ادبی علاوه بر اینکه میتواند سبب رشد اقتصاد کشورمان میشود، داشتههای ارزنده ایران را به دیگر کشورها مینمایاند و از آن سو، در سالی که به نام حمایت از تولید کالای ایرانی نام گرفته است، توجه به موضوع ترجمه از اهمیت بیشتری برخوردار میشود.
توجه به این نکته نیز مهم است که تا زمانی که آثار ایرانی در خارج از کشور عرضه نشود، نمیتوان برای آن خریدار و خواهانی طلب کرد و این اقدام نیز نیازمند آن است که نهضتی در عرصه ترجمه پدید آید که به آثار ارزنده و فاخر و به قولی دست اول کشورمان را به دیگر زبانها ترجمه و عرضه کند. البته در این راستا گامهایی برداشته شده است که از آن جمله میتوان به کوشش انجمن شاعران ایران برای عرضه آثار به خارج از کشور اشاره کرد.
در عین حال این عرصه نیازمند آن است که سازمانها و نهادهای مختلف وارد عمل شوند و به این رویه کمک کنند. وزارت ارشاد، رایزنی فرهنگی در سایر کشورها و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی قطعاً در این باره نقش کلیدی دارند. همچنین سازمان تبلیغات اسلامی یکی از نهادهایی است که در این عرصه ورود پیدا کرده است و بخش ترجمه حوزه هنری در سالهای 93 تاکنون توانسته است کارهای مفیدی را به ثمر برساند.
اما نباید از این موضوع غافل شد که نهضت ترجمه آثار هنوز آغاز نشده است و این حوزه هنوز در حال رکود است و شاید با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب در ابتدای سال 97، بتوان با توجه بیشتر به این حوزه، به ساماندهی روند فعالیتها پرداخت و بیش از پیش به ترجمه ادبیات کشورمان توجه کرد.
شاید برخی از افراد تصور کنند که صحبتهای مقام معظم رهبری در ابتدای سال و نامگذاری سال به نام حمایت از کالای ایرانی، تنها رویکرد اقتصادی دارد و به تولیدات کالاهایی که مصرف اقتصادی و اجتماعی دارند مربوط میشود، در حالی که این رویکرد میتواند چشمانداز گستردهتری داشته باشد و عرصه وسیعتری را در بر گیرد که در این باره، عرصه فرهنگی نیز بیبهره نخواهد ماند و ترجمه آثار در این راستا یکی از اقدامات به شمار میآید.
یادداشت از آزاده غلامی