بخشی از تفسیر طبری با سیره ائمه(ع) هم‌خوانی ندارد

حجت‌الاسلام امیرعلی حسنلو، مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از زنجان، با بیان اینکه طبری یکی از مفسران و مورخان قرن سوم هجری است، اظهار کرد: قدیمی‌ترین و جامع‌ترین تفسیر قرآن‌کریم در طول تاریخ به نام طبری ثبت شده است که وی این تفاسیر را به دو تن از شاگردان خویش املا کرده و آنان این مطالب را تثبیت کردند.

وی ابراز کرد: طبری نخستین کسی است که برخلاف علمای اهل سنت به علم تاویل به صورت جامع پرداخته است. وی تاویل را در دوشاخه‌ «تأمل در احادیث نبوی، اهل‌بیت(ع)، صحابه پیامبر(ص‌) به ویژه «ابن عباس» و «علم خداوند» مورد تجزیه و تحلیل قرارمی‌دهد. طبری به علم تاویل اعتقاد راسخ داشته و به انحاء مختلف به آن پرداخته است.

این مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: طبری جزء معدود مفسرانی است که در تفسیر قرآن‌ کریم به مستندات اشاره دارد مثلاً در ذکر آراء به نام افراد اشاره می‌کند. به ذکر اسناد و روایات دقت می‌کند اما بررسی سندی نمی‌کند.

حسنلو گفت: در نام‌گذاری سوره‌ها شیوه واحد ندارد مثلاً در برخی ازسوره‌ها به نام مشهور این سوره‌ها اشاره داشته اما در باقی موارد از تعابیر دیگر استفاده کرده است.

وی با بیان اینکه طبری در قراءسبعه (قرائت‌های هفت‌گانه) به ذکر عبدالله بن عامر نپرداخته و وی را تخطئه کرده است، ابراز کرد: طبری به پیروی از ابن عباس از اشعار قدیم عربی در تفسیر قرآن بهره جسته و به قواعد صرفی و نحوی و ریشه لغوی آیات قرآن‌ کریم توجه داشته است.

این کارشناس مسایل دینی بیان کرد: از آنجایی که طبری به نقل روایات جبرگرایانه توجه بیشتری مبذول داشته، می‌توان این‌طور استنباط کرد طبری نگاه جبرگرایانه داشته است.

حسنلو با اشاره به این‌که طبری آیات محکم و متشابه را در برخی آیات قابل تفسیر دانسته و در برخی موارد رد می‌کند، اظهار کرد: به روایات اندکی از اهل‌بیت(ع) در تفسیر قرآن اشاره داشته است که از آن‌جمله می‌توان به شأن نزول آیات سوره برائت اشاره کرد.

وی با بیان اینکه طبری در تفسیر قرآن‌کریم از روایت‌های تاریخی بهره جسته است، افزود: از آن جمله می‌توان به «مقاضی» محمدبن اسحاق اشاره کرد.

این مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: طبری تاثیر فراوانی بر مفسران بعد از خود داشته و غالب مفسران همچون علی بن احمد واحدی، شیخ طوسی، ابن عربی، مالکی، محمدبن حریر کلبی از تفسیر ایشان استفاده کرده‌اند. همچنین طبری مورد توجه عالمانی مانند ابن‌ندیم در کتاب الفهرست بوده است.

حسنلو با تأکید بر اینکه نقادی، جامعیت تفسیر و توجه به آراء در تفسیر طبری برجسته است، ابراز کرد: تفسیر طبری را نباید صرفاً روایی دانست چرا که در قالب گردآوری و نقل احادیث کلامی به مسائل کلامی پرداخته است.

وی به آسیب‌ها و نقایص تفسیر طبری اشاره کرد و یادآور شد: طبری در تفسیر خود اخبار اسرائیلیات را آورده است که این موضوع با سیره ائمه، عصمت انبیاء و روایات امام رضا(ع) همخوانی ندارد؛ از سویی دیگر در ذکر اسناد سند گزارش را بررسی نمی‌کند که این دو از جمله معایب این اثر تاریخی قرن سوم هجری است.

انتهای پیام